Autorzy uciekają się do stosowania różnych narzędzi przy opisywaniu bohaterów swoich dzieł. Starają się oni zaprezentować postaci czytelnikowi i przekazać wiedzę na ich temat na wiele odmiennych sposobów. Niektóre z nich są wyjątkowo bezpośrednie - autor wprost mówi o cechach danego bohatera, więc czytelnik nie musi się niczego domyślać, rozszyfrowywać czy interpretować. Czasami jednak pisarze ukrywają pewne informacje pod warstwą symboli i każą swoim odbiorcom szukać wiedzy o bohaterach na przykład w opisywanych przez nich wizjach, jakich doświadczają dane postaci. Często ma to miejsce w przypadku dzieł powstających w epokach powiązanych mocno z zainteresowaniem metafizyką, jak miało to miejsce w przypadku romantyzmu czy też Młodej Polski. Autorzy tacy jak Stanisław Wyspiański w „Weselu” czy Adam Mickiewicz w „Dziadach” ukryli część informacji na temat bohaterów w wizjach i symbolach, które czytelnik musi samodzielnie rozpoznać, a następnie jeszcze zinterpretować.
Spis treści
W przypadku „Wesela” Wyspiańskiego wizja oraz symbole dotyczą zjaw pojawiających się w trakcie tytułowego wydarzenia, jakim było wesele chłopki i młodopolskiego poety. Zjawy te przedstawiały znane postaci z historii Polski, na przykład Stańczyka, Wernyhorę, Zawiszę czy Jakuba Szelę. Każdy z duchów objawia się konkretnej postaci, która w jakiś sposób jest z nim powiązana, na przykład poprzez swoją historię czy wykonywany zawód, jak ma to miejsce w przypadku Dziennikarza. Czytelnik powinien więc rozpoznać w zjawach postaci historyczne, ale również dysponować odpowiednią wiedzą na ich temat, aby umieścić ich w odpowiednim kontekście. Tylko w ten sposób może zorientować się, co oznacza pojawienie się Jakuba Szeli i dlaczego ukazuje się on właśnie Dziadowi, a z kolei jaki związek ma postać Zawiszy i jego przekazanie Poecie mocy. Wiedza historyczna jest więc czytelnikowi niezbędna, by mógł on zyskać pełen pogląd na to, kim jest dana postać i czym tak naprawdę się ona charakteryzuje.
Podobnie ma się rzecz z pojawiającymi się w “Weselu” symbolami, takimi jak złoty róg czy sznur. Czytelnik musi odkryć, jakie znaczenie za nimi stoi i dlaczego są one przypisane konkretnej postaci. W ten sposób może dowiedzieć się więcej na ich temat, lepiej zrozumieć ich pragnienia czy motywacje. Sznur jest wszak symbolem niewoli, dlatego w rękach Polaków nabiera symbolicznego znaczenia - są ono bowiem już od wielu lat nękani przez zaborców, którzy odbierają im wolność i swobodę. Sznur jest więc przykładem tego, jak symbole uzupełniają wiedzę na temat postaci opisywanych przez Wyspiańskiego w dramacie.
W dramacie „Dziady” autorstwa Adama Mickiewicza wizje także pełnią bardzo ważną rolę w kreowaniu postaci. Doświadczają ich tacy bohaterowie jak Konrad, ksiądz Piotr, Ewa czy senator Nowosilcow. W wizjach tych dowiadują się oni wielu rzeczy na przykład odnoszących się do przyszłości Polski. Już samo zesłanie jakiejś wizji jest znakiem, że dana postać jest istotna, a to, co zostało jej ukazane, ma wyjątkową wartość w oczach autora. Wizji domaga się na przykład Konrad, chcący poznać odpowiedzi na pytania dotyczące zniewolenia jego ojczyzny, jest on jednak zbyt butny i pyszny, Bóg milczy więc i ignoruje go.
Wizjami zostaje za to nagrodzony wierny sługa Stwórcy, jakim jest ksiądz Piotr. To właśnie on widzi nadejście bohatera, którego imię brzmi „czterdzieści i cztery” i dzięki temu odczytuje dalsze losy Polski. Wizja księdza Piotra informuje więc czytelnika, że jest on wybrańcem, kimś ważnym, kto zasłużył na wtajemniczenie go w plan boży. Z kolei brak wizji w przypadku Konrada pokazuje odbiorcy, że postać ta za daleko zabrnęła już w swej dumie i w swym buncie, w związku z czym Bóg nie udziela mu swojej łaski i nie dopuszcza go do poznania swojego planu.
Wizje i symbole pełnią więc ważną rolę w kreacji postaci literackich. Dzięki nim autor może poinformować pośrednio czytelnika o rzeczach, których nie chce lub nie może nawet z różnych względów wyrazić wprost w tekście. Czasami wymagają one jednak od czytelnika konkretnej wiedzy, dzięki czemu może on zauważyć, że dana wizja czy symbol ma dodatkowe znaczenie i wpaść na właściwy klucz interpretacyjny.
Aktualizacja: 2024-11-14 12:12:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.