„Antek” to nowela autorstwa Bolesława Prusa, po raz pierwszy wydana w roku 1880. Opowiada ona o losach ubogiego, ale utalentowanego wiejskiego dziecka, tytułowego Antka, który jest także głównym bohaterem tekstu. Bolesław Prus z kolei był pisarzem, który tworzył w czasach pozytywizmu i jego programowe cechy odnaleźć można w twórczości tego autora. Pozytywizm skupiał się na pojęciach i ideach takich jak praca organiczna, praca u podstaw, wspólne działanie społeczeństwa na rzecz dobra ogółu oraz budowanie silnego, rozwijającego się państwa, w którym każdy obywatel miałby szansę na godne życie i rozwój. Zwracano szczególną uwagę na zaniedbane grupy społeczne, takie właśnie jak ubogie, wiejskie społeczności, które potrzebowały zewnętrznej, systemowej pomocy w rozwoju, chociażby w edukowaniu dzieci.
Losy tytułowego Antka nie są zbyt wesołe, za to są charakterystyczne dla dziejów innych dzieci z ubogich terenów. Bohater to wiejskie dziecko, którego ojciec zginął w wypadku, zostawiając swoją rodzinę w nędzy. Antek jest do tego bardzo utalentowanym dzieckiem, potrafi pięknie rzeźbić z drewna, często wykonuje w ten sposób zabawki. Nie jest on jednak w stanie rozwijać swoich umiejętności, dla jego matki liczy się bowiem raczej pomoc w gospodarstwie.
W szkole Antek nie uczy się zbyt wielu rzeczy, dzieci są bowiem wykorzystywane do pomaganiu w obowiązkach gospodyni profesorowej. Gdy chłopiec zostaje oddany na praktyki do kowala w sąsiedniej wsi, jego talenty także są dla niego przeszkodą, zbyt szybko bowiem uczy się wszystkiego. Zirytowany kowal odsyła go do pomocy w gospodarstwie domowym i zakazuje wstępu do kuźni. Antek znów zostaje więc bez edukacji i perspektyw. W międzyczasie umiera jeszcze jego siostra, Rozalka. Dziewczynka choruje, a miejscowa znachorka poleca wsadzić dziecko do pieca, by się wypociło. Dziewczyna w wyniku tego zabiegu umiera, jest bowiem poparzona. Ginie więc ona w wyniku braku wiedzy i zabobonów praktykowanych na wsi.
Zakończenie noweli ma wymiar dydaktyczny, moralizatorski i przekazuje czytelnikowi konkretny komunikat, uwrażliwiające go na los wiejskich dzieci, pozbawionych dostępu do edukacji i do możliwości rozwoju. Zarówno Antek, jak i Rozalka, mogliby wieść zupełnie inne życie, gdyby założenia programu pozytywizmu były realizowane i systemowe zmiany dotarłyby do najbardziej potrzebujących ich obszarów. W zakończeniu narrator wprost nawołuje już do ich wprowadzenia i do reagowania na trudne sytuacje, nie zostawia zaś tego wniosku domyślności swojego czytelnika.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.