Ferdydurke to awangardowa powieść Witolda Gombrowicza datowana na 1938 rok. Opowiada o losach Józia Kowalskiego - dorosłego mężczyzny, który wrócił do czasów szkolnych. Utwór został uznany za dzieło wybitne jeszcze przed II wojną światową. Ferdydurke jest znany przede wszystkim ze względu na swoje nowatorstwo, Gombrowicz stworzył między innymi własny kod językowy. Dzieło jest awangardowe, przez co łatwo jest nam ustalić miejsce akcji, ale czas rozgrywających się wydarzeń nie jest już tak jasny.
Akcja powieści rozgrywa się w Polsce, a konkretnie w Warszawie i Bolimowie. Dokładne miejsce akcji kilkakrotnie się zmienia (mieszkanie Józia, szkoła dyrektora Piórkowskiego, stancja Młodziaków, wieś, dwór w Bolimowie), co doskonale ukazuje kolejne doświadczenia zdobywane przez bohatera.
Na początku powieści Józio jest mężczyzną z pozoru dorosłym, ale w rzeczywistości w dużej części czuje się jak młodzieniec, czy wręcz dziecko. W domu odwiedził go profesor Pimko, który siłą zabrał go do szkoły. Kowalski musiał opuścić swój bezpieczny kąt, w którym pogrążał się w przemyśleniach i bezczynności. Zamieszkał na stancji u Młodziaków, gdzie najważniejsze wydarzenia miały miejsce w pokoju Zuty. Doszło tam do zderzenia nowoczesności i konserwatyzmu, Józio obnażył prawdziwe oblicze z pozoru postępowych Młodziaków. Następnie uciekł z Miętusem na wieś, gdzie spotkała go szokująca sytuacja - spotkał chłopa i jego rodzinę, zachowujących się jak psy. Uratowała ich ciotka Hurlecka, mieszkająca w dworze w Bolimowie. W dworze doszło do przewrotu - służba zbuntowała się przeciwko szlachcie. Powieść ma kompozycję otwartą - Józio ponownie ucieka, ale tym razem nie wiemy, gdzie się wybiera. Oświadcza tylko, że ucieka z gębą w rękach, ponieważ wreszcie dojrzał - zrozumiał, że z jednej formy można uciec tylko w inną formę.
Czas akcji nie jest w powieści określony. Prawdopodobnie są to lata 30. XX wieku, ponieważ powieść jest datowana na 1938 rok. Gombrowicz wspomina też o swoim zbiorze opowiadań Pamiętnik z okresu dojrzewania, który ukazał się w 1933 roku.
Główny bohater nie jest postacią jednoznaczną o jasno ukształtowanej osobowości. Początkowo jest trzydziestoletnim pisarzem, po czym trafia z powrotem do szóstej klasy. Nie oznacza to jednak, że Gombrowicz posłużył się retrospekcją. Autor odrzucił realizm - Józio Kowalski podróżuje nie tylko w przestrzeni, ale też czasie. Jest wpychany w kolejne formy, przez co otoczenie odbiera go jako nastolatka, chociaż jest trzydziestolatkiem.
W powieści Ferdydurke takie elementy, jak realizm czy czas i miejsce akcji nie znajdują się na pierwszym miejscu. Gombrowicz przede wszystkim przedstawia swoje poglądy na temat otaczającej rzeczywistości - losy głównego bohatera są tylko pretekstem do rozważań o naturze człowieka.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.