Penelopa jako archetyp wiernej żony

Autor Homer
Autorką opracowania jest: Marta Grandke.

„Odyseja” Homera to w głównej mierze opis długiej wędrówki głównego bohatera, Odyseusza. Po zakończeniu wojny trojańskiej wyruszył on w podróż, której celem było powrót do jego rodzinnej Itaki, gdzie czekali na niego najbliżsi. Odyseusz w podróży spędził blisko dziesięć lat, na jego drodze bowiem wciąż pojawiały się nowe przeszkody, które bohater musiał pokonać. Tymczasem w Itace oczekiwała na niego przez cały ten czas jego żona, Penelopa. Spędziła ona około dwudziestu lat, oczekując na powrót swojego męża.

Penelopa w literaturze często przedstawiana jest jako archetyp wiernej żony. Przez blisko dwie dekady zwodziła ona bowiem licznych zalotników, którzy starali się o jej rękę, nie wierząc, że Odyseusz powróci spod Troi. Przed wyprawą Odyseusz tworzył wraz z Penelopą szczęśliwe małżeństwo, tęskniła więc ona za swoim mężem. Nie miała ona pojęcia. ile lat może potrwać jego nieobecność. Tymczasem zalotnicy próbowali przekonać ją do siebie, małżeństwo z Penelopą oznaczało bowiem otrzymanie także tronu Itaki. Ona jednak pozostała wierna Odyseuszowi i nie zmieniła zdania, mimo mijających kolejnych lat i dekad. Głęboko wierzyła bowiem, że mąż pewnego dnia do niej powróci. 

Penelopa zapowiedziała swoim zalotnikom, że wyjdzie ponownie za mąż, gdy tylko skończy tkać szatę dla swojego teścia. Uciekła się jednak ona do podstępu i materiał, który utkała w dzień, pruła w nocy. W ten sposób szata nigdy nie miała zostać ukończona, co chroniło Penelopę od konieczności wybrania nowego męża spośród zalotników. Jej determinacja, by pozostać wierną swojemu mężowi była więc ogromna. Penelopa wykazała się także sprytem i przebiegłością, knując intrygę, mającą zapewnić jej bezpieczeństwo oraz wolność. Motywowała ją jej miłość do Odyseusza oraz wiara w to, że mąż z całą pewnością powróci do niej.

Gdy po dwudziestu latach Odyseusz wreszcie powrócił do Itaki, przypominał on raczej żebraka, dlatego spośród jego bliskich rozpoznał go jedynie jego pies. Na jego dworze odbywały się wówczas zawody strzelania z łuku. Odyseusz przystąpił do nich i jako jedyny naciągnął łuk, który dawniej należał do niego. W ten sposób ujawnił on swoją tożsamość - Penelopa od razu rozpoznała bowiem męża, na którego czekała przez tyle lat. Odyseusz zabił także wszystkich zalotników, którzy w czasie jego nieobecności naprzykrzali się jego żonie. 

Penelopa dzięki swojej wytrwałości stała się w literaturze archetypem wiernej, kochającej żony. Żadne niesprzyjające okoliczności nie zabiły w niej wiary w to, że jej mąż pewnego dnia powróci do domu i znów będą kochającym się małżeństwem. Jej wiara, cierpliwość, determinacja i wytrwałość ostatecznie po blisko dwudziestu latach zostały wynagrodzone - Odyseusz powrócił do rodzinnej Itaki. Penelopa zaś weszła do historii literatury jako symbol niezwykłej wierności i miłości, której nic nie jest w stanie złamać czy zmienić.

Postać Penelopy stała się w literaturze także wzorem do naśladowania, do tej pory postać wiernej, kochającej żony, która czeka na powrót swojego męża kojarzy się właśnie z jej postacią. Wiedziała ona bowiem, kto jest jej przeznaczony i nie dopuszczała do siebie innych mężczyzn. Z łatwością mogła uznać, że jej mąż zginął w trakcie wojny i rozpocząć nowe życie. Zamiast tego Penelopa wybrała jednak trudne oczekiwanie na swojego ukochanego, mimo że nie miała ona pojęcia, jak wiele lat może ono potrwać i jak trudno może być jej wytrwać w swoim postanowieniu.


Przeczytaj także: Opis przeżyć wewnętrznych Odyseusza podczas podróży do Itaki

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.