„Latarnik” to pozytywistyczna nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, która po raz pierwszy opublikowana została w 1881 roku, w dwutygodniku „Niwa”. Zainspirowana została podróżą Sienkiewicza po Stanach Zjednoczonych oraz historią prawdziwego latarnika o nazwisku Siellawa. Podobnie jak główny bohater opowiadania Sienkiewicza zaniedbał on swoje obowiązki w latarni przez lekturę książki. Sienkiewicz na kanwie tej historii stworzył pozytywistyczną opowieść o patriotyzmie i o trudnych losach starego emigranta, Skawińskiego. Zwiedził on niemal cały świat i na starość poszukiwał posady, która dałaby mu spokój i stabilizację. Spodziewał się je odnaleźć właśnie na posadzie latarnika.
Problematyka utworu skupia się na kwestii patriotyzmu oraz starości i tragizmie głównego bohatera. Skawiński to człowiek mocno już posunięty w latach, któremu życie nie szczędziło trudnych doświadczeń. Za młodu wyemigrował z Polski, walczył bowiem o jej wolność w powstaniu listopadowym, które miało wiele politycznych konsekwencji ze strony zaborcy rosyjskiego. Od tego czasu tułał się po świecie, walcząc o wolność na innych frontach, między innymi w trakcie Wiosny Ludów czy wojny secesyjnej po stronie północy. Chwytał się wielu prac, ale mimo swojej sumienności i obowiązkowości w żadnej nie zagrzał długo miejsca.
Skawiński na starość pragnie już jedynie stabilizacji, którą ma nadzieję odnaleźć w latarni morskiej, ale ten projekt również mu się nie udaje. Pewnego dnia otrzymuje bowiem w paczce egzemplarz „Pana Tadeusza”. Jest tak poruszony lekturą epopei pochodzącej z jego ojczyzny, że zapomina włączyć lampę, co doprowadza do rozbicia się statku. Skawiński więc ze swojej winy traci upragnione stanowisko i stabilizację. Jest to sytuacja tragiczna, nie udało mu się bowiem pogodzić swojej tęsknoty za ojczyzną, którą wzbudził w nim „Pan Tadeusz” z obowiązkami latarnika.
Historia lampy pokazuje, jak istotny dla problematyki noweli jest także patriotyzm Skawińskiego. Spędził on lata na emigracji, bił się za cudze wartości w wielu różnych krajach, ale mimo to w głębi duszy wciąż tęsknił za swoją ojczyzną. Sienkiewicz w ten sposób opisał losy wielu Polaków, którzy skazani byli na emigrację ze względów politycznych i trwające ponad wiek zabory. Ukazał losy człowieka, który próbuje znaleźć swoje miejsce na ziemi, w którym poczuje się jak w domu. Skawiński jednak w głębi duszy wciąż był przywiązany do ojczyzny, o czym świadczy jego emocjonalna reakcja na lekturę „Pana Tadeusza”. Ostatecznie okazuje się, że egzemplarz książki jest dla niego cenniejszy niż wymarzona posada i spokojna starość. Skawiński bowiem tuli książkę do piersi, jakby w obawie, że ktoś mu ją odbierze. Tęsknota za ojczyzną była w nim wciąż silna, mimo upływu wielu lat.
Historia Skawińskiego to także opis starości. Przez całe swoje życie Skawiński poszukiwał przygód, odwiedzał nowe miejsca, poznawał ludzi na całym świecie i doświadczał wielu wrażeń. Starość zmieniła jednak jego priorytety i pragnął on już tylko osiąść w spokojnym miejscu i wykonywać swoje obowiązki.
Problematyka noweli „Latarnik” jest więc złożona i dotyka wielu zagadnień z życia człowieka, który swoje losy na stałe związał z emigracją. Najważniejszymi tematami jest więc patriotyzm oraz tragizm losu przymusowego uchodźcy, który tęskni za swoją ojczyzną.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.