Maciej Boryna był najbogatszym gospodarzem w Lipcach i nieformalnym przywódcą wsi. W momencie rozpoczęcia akcji powieści był już dojrzałym, ale wciąż krzepkim mężczyzną. Był dwukrotnym wdowcem i miał czwórkę dzieci: Antka, Magdę, Grzelę i Józkę. Mimo dojrzałego wieku, Maciej nie zamierzał udać się na wycug do Antka i przekazać mu ziemi, co prowadziło do konfliktów w domu. Sytuację dodatkowo zaogniła decyzja Boryny o ponownym małżeństwie - jego wybranką została najpiękniejsza dziewczyna we wsi, Jagna Paczesiówna, młodsza od Macieja o prawie czterdzieści lat. Mimo swojej stanowczości i oschłości, Maciej czuł się samotny po śmierci drugiej żony. Decyzja o małżeństwie przysporzyła jednak Borynie wielu kłopotów. Jagna romansowała z Antkiem, o czym dowiedzieli się mieszkańcy Lipiec. Maciej był upokorzony, zdał sobie sprawę, że poślubienie młodej dziewczyny było błędem. Nie stracił jednak swojego hartu ducha - poprowadził chłopów do walki o wycinany przez dziedzica las. Został ciężko ranny w głowę i zaniemógł. Śmierć Macieja miała bogate znaczenie symboliczne - po raz ostatni ubrał się i w gorączce zaczął siewy na swoim polu. Chłop, dla którego ziemia była najważniejszą wartością, umarł na własnym gruncie.
Antek Boryna, najstarszy syn Macieja, odziedziczył po nim charakter. Był porywczy i dumny, po śmierci ojca zaczął zastępować go w roli nieoficjalnego przywódcy Lipiec. Miał żonę Hankę i dwójkę małych dzieci, gdy przebywał w więzieniu po bitwie o las urodził mu się syn Roch. Antek nie był jednak dobrym mężem, ponieważ nie szanował żony i zdradzał ją ze swoją macochą Jagną. Mężczyzna miał dosyć pracy jako parobek na ziemi swojego ojca, dlatego domagał się przepisania gospodarstwa. Pojednał się z ojcem dopiero podczas bitwy o las, kiedy uratował mu życie. W kryzysowej sytuacji Antek nie stanął po stronie dawnej kochanki, ale gromady, nie protestował przeciwko wygnaniu Jagny.
Jagna Paczesiówna była najpiękniejszą dziewczyną we wsi. Nie pasowała do gromady, była wrażliwą, artystyczną duszą. Uciekała od samotności w romanse: z Mateuszem Gołębiem, Antkiem czy wójtem, przez co sprowadziła na siebie gniew mieszkańców wsi. Zakochała się też w Jaśku, niewinnym kleryku, synu organistów, co oburzyło jego rodziców. Jagna nie była w stanie dopasować się do ludowej moralności, dlatego została wykluczona przez gromadę - pobita i wywieziona ze wsi na kupie gnoju. Po tym wydarzeniu Jagna straciła zmysły, a życie we wsi wróciło do normy.
Hanka Borynowa była żoną Antka, jedną z najciekawszych postaci kobiecych w powieści. Przeszła przemianę z zahukanej, nieszanowanej przez nikogo kobiety w pewną siebie i zaradną gospodynię, która nie obawiała się konfliktu z Jagną czy kowalem. Jej determinacja sprawiła też, że zyskała szacunek Macieja i stała się jego powiernicą. Hanka pochodziła z ubogiej rodziny, wniosła w małżeństwo bardzo niewielki posag, co początkowo często jej wypominano. Stopniowo dorosła jednak do roli największej gospodyni we wsi i nabrała odwagi, aby sprzeciwić się Antkowi.
Jagustynka to przykład losu, który czasem spotykał starsze pokolenie. Kobieta przekazała gospodarstwo dzieciom, a następnie została wygnana z domu. Musiała pracować dla gospodarzy, aby zarobić na utrzymanie. Trudne doświadczenia sprawiły, że stała się złośliwa i zgorzkniała, lubiła plotkować, trudno jej było uwierzyć w boskie miłosierdzie. Była jednak w stanie współczuć ludziom biednym i głodnym.
Agata również była kobietą w podeszłym wieku, która została pozbawiona wsparcia rodziny. Była krewną Kłębów, u których czasem pracowała, aby zarobić na swoje utrzymanie. Zimę musiała jednak spędzać na żebrach, zdana na łaskę obcych ludzi. Jej największym lękiem była śmierć z dala od rodzinnych stron. Agata odeszła u swoich krewnych, otrzymując od księdza ostatnie namaszczenie, dlatego jej obawy się nie spełniły.
Roch był pielgrzymem, który pojawił się w Lipcach po długiej wędrówce. Chętnie zabawiał mieszkańców wsi opowieściami, anegdotami i legendami, szczególnie związanymi z religią. Został przyjęty w lokalnej społeczności, ponieważ chętnie pomagał chłopom. Zorganizował naukę czytania i pisania dla dzieci, pomagał zamkniętym w areszcie mężczyznom i zorganizował pomoc dla kobiet samotnie prowadzących gospodarstwa. Opuścił Lipce, gdy zaczęła się nim interesować żandarmeria.
Mateusz Gołąb mieszkał w ubogiej chałupie z matką i siostrą Nastką. Był utalentowanym rzemieślnikiem i bardzo silnym mężczyzną. Chociaż chętnie otaczał się kobietami, nie spieszył się do małżeństwa. Pomyślał o tym dopiero, gdy Jagna owdowiała. Jako jedyny bronił jej przed gniewem gromady.
Nastka była siostrą Mateusza, przyjaźniła się z Józką. Uboga dziewczyna wyszła za Szymka, wbrew woli jego matki.
Jacek był bratem dziedzica, ale postanowił żyć wśród chłopów, zamieszkał z Bylicą w jego zawalonej chałupie. Pomagał mieszkańcom wsi np. w zdobyciu drewna na budowę domu. Jak się potem okazało, szukał Kuby Sochy, który uratował mu życie podczas wojny.
Kuba Socha był parobkiem u Macieja Boryny. Chociaż urodził się jako syn gospodarzy, całe życie pracował dla kogoś innego. Jego koniec był bardzo smutny - zmarł samotnie wśród zwierząt, ponieważ sam obciął sobie zainfekowaną nogę, podczas gdy mieszkańcy wsi bawili się na weselu Macieja i Jagny.
Witek był osieroconym chłopcem, pastuchem u Macieja Boryny. Kuba starał się wychować go na dobrego człowieka i uczył pacierza.
Pietrek został parobkiem Boryny po śmierci Kuby. Był leniwy, nie wywiązywał się ze swoich obowiązków.
Jambroży był kościelnym, znał się też na zwierzętach oraz pełnił funkcję wiejskiego medyka, dlatego wzywano go w razie problemów.
Dominikowa, a właściwie Marcjanna Pacześ, była wdową - matką Jędrzycha, Szymka i Jagny. Była zamożną kobietą, szanowaną we wsi. Faworyzowała córkę, a synów traktowała raczej jak parobków. Bardzo ważne były dla niej dobre małżeństwa dzieci, na pierwszym miejscu stawiała ziemię. Nie chciała więc zgodzić się na ślub Szymka z ubogą Nastką Gołębianką, co doprowadziło do bójki i poparzenia kobiety. Starała się też wyciągnąć jak najwięcej dla siebie z małżeństwa Jagny, troszcząc się, aby mąż zapisał jej dużo ziemi.
Szymek pokłócił się z matką, gdy ta zabroniła mu małżeństwa z Nastką. Sam zapracował na byt dla siebie i swojej narzeczonej - odkupił od dziedzica zaniedbany grunt i siłą własnych mięśni sprawił, że ziemia zaczęła dawać plony.
Kowal był mężem Magdy, córki Macieja. Na pierwszym miejscu znajdował się dla niego zysk, miał głowę do interesów. Pozostawał w konflikcie z Hanką, ponieważ wiedział, że Boryna ujawnił jej, gdzie schował swój majątek.
Józka była najmłodszą, nastoletnią córką Boryny. Bardzo jeszcze dziecinna, lubiła spędzać czas z Witkiem. Pozostawała też posłuszna ojcu.
Tereska miała męża żołnierza, ale pod jego nieobecność wdała się w romans z Mateuszem, którego odwiedzała w areszcie. Mąż dowiedział się o jej romansie, ale wybaczył Teresce, a ta przeprosiła Boga za swoje grzechy.
Bylica był starszym mężczyzną, ojcem Hanki. Ubogi mężczyzna mieszkał ze swoją drugą córką Weroniką, która często odmawiała mu nawet jedzenia. Postanowił udać się na żebry, aby nie być ciężarem dla dzieci.
Weronika była siostrą Hanki, żoną Stacha i matką kilkorga dzieci. Po śmierci matki zabrała wszystkie jej rzeczy, przez co pokłóciła się z Hanką. Siostry pojednały się dopiero, kiedy wygnana z domu Borynów Hanka zamieszkała z całą rodziną u Bylicy.
Jasiek był synem organistów, rozpoczął naukę w seminarium. Zaprzyjaźnił się z zakochaną w nim Jagną, ale kiedy poznał reputację dziewczyny, udał się na pielgrzymkę, aby odpokutować swoje winy.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.