Jagustynka to typowa wiejska kobieta: lubiła plotkować oraz oceniać postępowanie innych, ale potrafiła też ciężko pracować. Trudny los sprawił, że zgorzkniała, często bywała złośliwa i zazdrosna o szczęście innych. Na jej przykładzie, Reymont ukazał los starych kobiet, które stawały się ciężarem dla swoich dzieci i musiały pracować dla gospodarzy, aby przetrwać. Życie na wsi początków XX wieku z jednej strony było uporządkowane przez naturę, a z drugiej - brutalne, ponieważ bieda sprawiała, że dorosłe dzieci nie miały litości dla swoich starzejących się rodziców.
Jagustynka kiedyś posiadała własne gospodarstwo, była osobą szanowaną we wsi. Niestety, nie dana jej była spokojna starość. Kiedy przepisała ziemię dzieciom, została wypędzona z domu. Dała im dziesięć morgów żyznej ziemi, a nie spotkała ją za to żadna wdzięczność. Dzieci postanowiły pozbyć się ciężaru, którym była starzejąca się matka. Jagustynka sama musiała więc zatroszczyć się o swój byt. Została komornicą, czyli chłopką pozbawioną ziemi i zabudowań, utrzymującą się z pracy najemnej. Mimo swojego wieku, kobieta musiała ciężko pracować u Borynów.
Bohaterka miała do swojej rodziny ogromny żal, ale nie traciła też nadziei na pojednanie, które zakończyłoby jej tułaczkę i wyrobniczą pracę. Jagustynka próbowała dochodzić sprawiedliwości w sądzie, ale straciła tylko ostatnie pieniądze i nic nie wskórała. Niejednokrotnie przeklinała swoje dzieci, życzyła im nawet śmierci pod płotem. Udała się do księdza, aby chociaż zwrócił jej dzieciom uwagę z ambony. Podobnie jak większość chłopów, była bardzo przywiązana do swojej ziemi. Chociaż została wypędzona, odwiedzała gospodarstwo, żeby przyjrzeć się swojej dawnej chałupie czy sadowi, który sama sadziła. Dzieci nie pozwalały jej jednak nawet pojawiać się w pobliżu i natychmiast ją wypędzały.
Ciężkie doświadczenia sprawiły, że Jagustynka stała się złośliwa i chętna do wytykania innym błędów. Chętnie roznosiła plotki i podjudzała do kłótni, można jednak domyślić się, że jej postępowanie wynikało z przykrości, którą wyrządziły jej własne dzieci. Jagustynka powinna spać we własnym łóżku i spędzać starość w godnych warunkach, na które przez całe życie pracowała.
Jej szczerość bywała bolesna, ale często wynikała ze szlachetnych pobudek. Było tak na przykład, kiedy próbowała nakłonić Macieja Borynę do zastanowienia się, czy małżeństwo z Jagną to dobra decyzja. Jagustynka znała wszystkie wiejskie plotki, a dodatkowo wiedziała, jakie konsekwencje ma zapisywanie komuś swojej własności. Jagustynka mimo swojej złośliwości była też w stanie współczuć innym, ponieważ sama doświadczyła biedy i samotności. Sama przyznała, że złośliwość była dla niej mechanizmem obronnym, aby nie dopuszczać do siebie całego zła istniejącego na świecie.
Doświadczonej przez los Jagustynce trudno było uwierzyć w lepszą przyszłość, a nawet boże miłosierdzie. Na opowieści Rocha o aniołach stróżach, reagowała rozżaleniem, ponieważ jej również przydałaby się opieka, jeżeli nie człowieka, to siły wyższej.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.