Święty Franciszek z Asyżu to postać, która powszechnie kojarzona jest z umiłowaniem przyrody i prostą wiarą, pełną szczęścia i zachwytem nad światem, który w sposób doskonały stworzył Bóg. To właśnie na tych założeń oparty został nurt filozoficzny, który okazał się być dziedzictwem świętego Franciszka, czyli nazwany właśnie na podstawie jego imienia franciszkanizm. Jego ważnym elementem jest relacja człowieka z Bogiem, święty Franciszek poświęcił bowiem swoje życie wierze i spędził je, ufając w plan boży. Przeciwieństwem postawy Franciszka i jego relacji z Bogiem i światem jest postać Konrada z dramatu “Dziady” autorstwa Adama Mickiewicza.
Relację świętego Franciszka z Bogiem i światem, w którym przyszło mu żyć, można prześledzić na podstawie opowiadań o jego życiu, opublikowanych przez anonimowego autora pod tytułem “Kwiatki świętego Franciszka”. To właśnie z tego dzieła dowiedzieć się można, że przed zawierzeniem swojego życia Bogu Franciszek był człowiekiem majętnym, rozdał jednak swoje bogactwa i poświęcił życie innym ludziom. Jego relacja z Bogiem była prosta i pełna radości - Franciszek wierzył bowiem, że świat stworzony przez siłę wyższą jest pełen szczęścia, a człowiek jest z natury istotą dobrą. Powinien on zatem żyć dobrze i szczęśliwie, ponieważ właśnie w tym celu został on powołany na świat.
Franciszek był także pełen zachwytu wobec bożego dzieła, jakim jest przyroda. Natura była dla niego źródłem szczęścia, zachwycał się on każdym jej elementem, wierzył także, że nawet najmniejsze żyjątka zasługują na zrozumienie i szacunek. Wszystko to było efektem jego relacji z Bogiem i tego, że opierała się ona na pokorze, zaufaniu oraz bezgranicznym oddaniu świętego. Franciszek poświęcił całe swoje życie, bo chwalić świat stworzony przez Boga oraz by uczyć innych o nim. Ważne dla niego było to, by ludzkość żyła w harmonii ze swoim Stwórcą oraz ze swoją naturą, o której Franciszek uważał, że jest z gruntu dobra. Wierzył także, że człowiek dostał od Boga zadanie do wypełnienia, którym była opieka nad ziemią i cała naturą, która miała być ludziom podległa. Relacja świętego Franciszka z Bogiem jest więc dla niego źródłem szczęścia i pewności, że świat jest doskonale i sensownie zorganizowany, a w Stwórcy człowiek zawsze może znaleźć oparcie. Franciszek nie wątpi, nie roztrząsa i nie zastanawia się, czy jego wiara na pewno ma cel. Skupia się on na tym, co jest w jego relacji z Bogiem pozytywne, zakłada, że jest ona częścią większego planu.
Zdarzało się, że Franciszek modlił się do roślin i zwierząt, przemawiał do nich i opowiadał im o Bogu, wierzył bowiem, że są one stworzeniem bożym, dokładnie tak samo jak on. Był również zdania, że to właśnie natura i wszystkie jej elementy są tą rzeczą, która świadczy o doskonałości planu Stwórcy. Święty starał się więc jak najlepiej wypełniać powierzone mu na ziemi zadania i chce żyć w sposób, który jest zgodny z jego dobrą naturą i wolą samego Boga.
Zupełnie inną relację z Bogiem i ze światem ma natomiast bohater dramatu “Dziady” napisanego przez Adama Mickiewicza w wiele lat po śmierci świętego Franciszka. Konrad w niczym nie przypomina wspomnianego świętego, a jego relacja ze Stwórcą jest wyjątkowo skomplikowana. Bohater dramatu uważa bowiem, że jest kimś równym Bogu ze względu na swoją wyjątkowość, geniusz i talenty, które czynią z niego wieszcza i duchowego przewodnika zniewolonego narodu polskiego. Konrad jest przekonany, że jego umiejętności twórcze stawiają go w tym samym rzędzie z Bogiem, w związku z czym ma on prawo domagać się od niego odpowiedzi na wiele różnych pytań i wątpliwości, jak na przykład te, czemu Bóg pozwolił, by Polska znalazła się pod zaborami i zniknęła z map Europy. Bóg jednak milczy i nie odpowiada Konradowi na jego pretensje, w związku z czym w bohaterze narasta złość i bunt. Coraz bardziej niecierpliwie domaga się od Boga wyjaśnień, wręcz ich żąda, niestety - wciąż odpowiada mu milczenie. Konrad szaleje więc, wyrzuca Bogu, że przestał być źródłem miłości, a stał się samą mądrością. Gdy odpowiedzi wciąż nie nadchodzą, Konrad posuwa się w swojej wściekłości wręcz do bluźnierstwa - jest gotów nazwać Boga carem, jednak mdleje i te słowa wypowiada diabeł. Bohater niemal gubi swoją nieśmiertelna duszę, a jego bunt prawie kosztuje go zbawienie.
Relacja Konrada z Bogiem jest więc pełna pychy i buntu, gwałtownych uczuć i wściekłości. Dodatkowo Konrad podchodzi do niej, jakby rozmawiał z kimś równym sobie, od kogo ma prawo wymagać reakcji i odpowiedzi, nie zaś jak pokorny sługa stojący przed swoim Stwórcą, który tchnął w niego życie. Konrad nie znajduje w Bogu dobra i zaufania, traktuje go raczej jak mściwego i surowego władcę, który chce ukarać swoich poddanych za ich grzechy. Bohater nie znajduje więc w tej więzi ulgi czy szczęścia, nie jest też pogodzony ze światem, w jakim musi żyć.
Podane przykłady z literatury pokazują, jak różne mogą być relacje człowieka z Bogiem i ze światem. “Kwiatki świętego Franciszka” ukazują sytuację, gdy jest ona pełna zaufania i radości, ponieważ święty Franciszek wierzył, że Bóg stworzył doskonały świat i dobrego człowieka. Z kolei Konrad z “Dziadów” pełen jest buntu oraz wściekłości, ponieważ Bóg milczy i nie udziela mu odpowiedzi na pytanie, jak mógł dopuścić do tragedii, którą były rozbiory Polski.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.