Cześnik – Maciej Raptusiewicz – to jeden z głównych bohaterów komedii „Zemsta” autorstwa Aleksandra Fredry. Wywodził się z rodu szlacheckiego i sprawował wysoką funkcję, jednak jego sytuacja finansowa była nieco gorsza niż Rejenta. Jego nazwisko utworzone jest od słowa „raptus”, które oznacza człowieka gwałtownego, wybuchowego, kłótliwego.
Cześnik Raptusiewicz przedstawiony został jako mężczyzna w sile wieku, dobrze zbudowany, wysoki i barczysty. Zawsze ubierał się w tradycyjny strój szlachecki – kontusz z bogato zdobionym pasem. Stanowiło to jego wyraz przywiązania do pochodzenia, które często podkreślał. Cześnik to typowy przedstawiciel szlacheckiej Polski. Odzwierciedla to nie tylko jego ubiór, ale również cechy. Bardzo często powtarzał, czasami bezwiednie, frazę „mocium panie”, która pozwalała mu zebrać myśli i prowadzić dialog z drugą osobą. Przyzwyczajenie to przyczyniło się do wielu komicznych wydarzeń, z których najbardziej znaną jest scena dyktowania listu.
Cześnik posiadał bardzo trudny charakter – był porywczy i kłótliwy. Mówił bardzo szybko i nierzadko zdarzało mu się obrażać swoich rozmówców, z tego powodu niełatwo było dojść z nim do porozumienia. Ta cecha charakteru stanowiła przede wszystkim przeciwwagę dla postaci Rejenta, który charakteryzował się nadmierną, pozorowaną skromnością i udawanym spokojem. Cześnik był cholerykiem – denerwowało go bardzo wiele rzeczy. Miał bardzo ostre i dosadne poczucie humoru, którym obdarowywał osoby ze swojego otoczenia. Nawet gdy prosił kogoś o pomoc, okraszał to niewybrednymi komentarzami. W taki sposób odnosił się najczęściej do Papkina.
Jedyną osobą, która potrafiła sprzeciwić się Raptusiewiczowi był Dyndalski – postać, która przebywała z bohaterem długi czas i przyzwyczajona była do jego porywczości. Pozostali domownicy starali się nie wchodzić z Maciejem w spory, wycofywali się. Cześnik wcale nie starał się ocieplić swojego wizerunku. W bardzo wielu momentach komedii wyrażał dumę i pewność siebie. Za młodu Cześnik był bardzo bitny, z chęcią wchodził w sprzeczki (które często wygrywał). Do swojego stroju sarmackiego dołączoną miał zawsze szablę, którą nazwał Panią Barską. Bardzo często mówił o niej w momencie, gdy ktoś próbował mu się przeciwstawić, i przypominał o swoich młodzieńczych wyczynach.
Negatywne emocje kierowały życiem Raptusiewicza. Za ich sprawą stawał się osobą nieobliczalną oraz pozbawioną honoru. Potrafił wyzwać na pojedynek swojego sąsiada, a następnie nie stawić się na niego. Mimo swojego pochodzenia, nie kierował się w życiu konkretnymi zasadami – bardzo często zależało mu przede wszystkim na swoim zysku. Jedyną tradycyjną cechą, którą prezentował bardzo wyraźnie, była jego gościnność. Przyjmował wszystkich, którzy zawitali do jego domu, niezależnie od stopnia swojej sympatii do nich. Nie potrafił jednak nawiązać dialogu z innymi osobami – wszystkie oskarżenia czy wyzwiska, jakie kierował w ich stronę, spowodowane były nagłym przypływem emocji. Również działania Cześnika często opierały się nie na kalkulacji (jak czynił to umiejętnie Milczek), a na pośpiechu wywołanym nadmiernym gniewem.
Maciej Raptusiewicz to kawaler, który wychowuje w swojej części zamku bratanicę, Klarę. Nigdy nie udało mu się wejść w długotrwałą relację z żadną kobietą, najpewniej z powodu swojej nieznoszącej sprzeciwu osobowości i braku cierpliwości. Cześnik próbował nawiązać kontakt z Podstoliną, jednak, jak sam mówił, nie potrafi rozmawiać z kobietami. Do roli swatki wyznaczył Papkina, dla którego podobne rozmowy nie stanowiły żadnego problemu. W głębi serca Cześnik był mężczyzną bardzo nieśmiałym – zasłaniał się brakiem tematów do rozmów z kobietami, choć sam wiedział, że nie podołałby pierwszemu spotkaniu na osobności. Swoją bezradność ukrywa pod charakterystycznymi dla niego wypowiedziami:
„... lecz rozprawiać z kobietami... owe jakieś bałamutnie, afektowe świegotanie – niech mi zaraz łeb kto utnie, nie potrafię, mocium panie”
Wybuchowy charakter Cześnika źle wpływał na stan jego zdrowia. Mimo że był mężczyzną silnym i sprawnym, towarzyszyła mu podagra, skurcze żołądka i reumatyzm. To również wpływało na jego samopoczucie, więc potrafił zdenerwować się również wtedy, gdy nieco gorzej się poczuł, oskarżając o to swoje najbliższe otoczenie.
Cześnik bardzo wiele czasu poświęca nie tylko sporom ze swoim największym wrogiem, Rejentem Milczkiem, ale również kwestiom materialnym. Chcąc utrzymać swój majątek poszukuje bogatej żony, wciąż jest jednak hojny (zdecydował się zapłacić murarzom za wykonaną pracę, gdy Rejent odmówił pracownikom i starał się ich oszukać). Jest przy tym uparty, stanowczy i pewny siebie. Stanowi to zestaw cech, które utrudniają życie nie tylko otoczeniu Cześnika, ale również jemu samemu, ponieważ w większości sytuacji wymagających spokoju mężczyzna zupełnie sobie nie radzi.
Maciej Raptusiewicz to przede wszystkim postać komiczna. Złe cechy charakteru dopełniają oryginalności jego postaci. Przedstawiony został jako bohater skrajnie różny od swojego największego wroga Milczka. Dzięki temu możliwe stało się wykreowanie większej dynamiki w trudnym sporze o zamek.
Aktualizacja: 2023-03-15 22:44:57.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.