Do młodych – interpretacja

Utwór „Do młodych” Adama Asnyka wydany został 1880 roku. Wiersz ten jest określany manifestem pozytywistycznym, ponieważ wyznacza kierunek działania całemu pokoleniu, opisuje idee postępu, rozwoju i racjonalnego poznania naukowego. Tytuł utworu jasno wskazuje jego adresata – kierującą się nowymi wartościami młodzież.

Spis treści

• Do młodych – analiza utworu i środki stylistyczne
• Do młodych – interpretacja utworu

Do młodych – analiza utworu i środki stylistyczne

Wiersz „Do młodych” gatunkowo jest odą, składa się z pięciu strof, które mają analogiczną budowę. Pierwszy wers zawiera zawsze jedenaście sylab, drugi – dziesięć, trzeci i czwarty – po jedenaście, a ostatni – siedem. Oda jest gatunkiem stosowanym w utworach o poważnej, podniosłej tematyce. 

Utwór jest przykładem liryki apelu. Nagromadzenie czasowników w drugiej osobie liczby mnogiej („szukajcie”, „otrząśniecie”, „nieście”, „depczcie”) wskazuje na kierowanie swoich słów do większej grupy osób (liryka bezpośredniego zwrotu do adresata zbiorowego). Wiersz można zakwalifikować do liryki pośredniej, ponieważ podmiot liryczny nie ujawnia swojej obecności w utworze.Wiersz ma formę mowy, jest ekspresyjny, ale też pełni funkcję impresyjną, ma wywierać wpływ na odbiorcę. Charakterystyczne dla przemówień jest stosowanie anafor (powtarzanie czasownika „szukajcie” na początku wersu), paralelizm składniowy (zdania współrzędnie złożone) i oddziaływanie na adresata, w sposób dydaktyczny, emocjonalny i estetyczny. W całym utworze zastosowano rymy żeńskie i męskie w układzie abaab.

W utworze zastosowane zostały środki stylistyczne, takie jak epitety („jasnego płomienia”, „nieodkrytych dróg”, „barwnych mitów”, „święty ogień”, „miłość ludzka”), metafory („szukajcie prawdy jasnego płomienia”, „otrząśniecie kwiaty barwnych mitów”, „rozproszycie legendowy mrok”, „mgłę urojeń zedrzecie z błękitów”, „z całą tęczą idealnych snów”) czy wykrzyknienia („Szukajcie nowych, nieodkrytych dróg!”, „I większym staje się Bóg!”, „Przyszłości podnoście gmach!”, „W ciemnościach pogasną znów!”). Utwór napisany został w charakterze manifestu, zawiera więc adresata, do którego zwraca się apostrofą („o zdobywcy młodzi”).

Do młodych – interpretacja utworu

Wiersz rozpoczyna się apostrofą do młodego pokolenia, podmiot nakazuje młodym poszukiwanie własnej drogi, tworzenie nowych koncepcji. Według osoby mówiącej w wierszu przedstawiciele nowego pokolenia nie powinni ślepo naśladować dawnych idei ani kierować się światopoglądem poprzednich pokoleń. Najwyższą wartością powinien dla nich być Bóg, a tworzenie i postęp powinni młodzi uznawać za pochwałę boskiej potęgi. Wierni nie powinni więc tylko prosić o potrzebne łaski, ale przede wszystkim dziękować stwórcy.

Podmiot liryczny stawia się na pozycji mentora, przewodnika młodych pozytywistów. Namawia ich do umiarkowanego buntu. Nie twierdzi, że powinni całkowicie odrzucić ideały epoki romantyzmu, ponieważ ich przodkom należy się szacunek. Każde kolejne pokolenie ma prawo do zmian, świat pędzi do przodu, a razem z nim ludzie. Rozwój nie sprowadza się jednak do niszczenia dawnych wartości, ale tworzenia lepszej przyszłości. Młodzi powinni zachwycać się nowym światem, traktować swoje życie jako etap w rozwoju całego społeczeństwa, które da potomnym jeszcze większe możliwości.

Każda epoka niesie za sobą nowe wyzwania, dlatego trzeba poszerzać wiedzę, kierować się nowymi koncepcjami i wartościami. Podmiot liryczny zwraca się do młodych słowami „przyszłości podnoście gmach”, porównując tworzenie nowego świata do wznoszenia wielopiętrowego budynku. Młodzież ma pełnić funkcję budowniczych, ciężko pracujących dla dobra ludzi, którzy w przyszłości będą korzystać z ich dorobku. Tworzenie lepszej rzeczywistości nie oznacza jednak krytyki osiągnięć poprzedniego pokolenia. Podmiot liryczny przestrzega młodych przed całkowitym zapatrzeniem w przyszłość, formułuje wręcz wyraźny zakaz: „nie deptać przeszłości ołtarzy”.

Czołową wartością wyznawaną przez romantyków była miłość, podstawa patriotyzmu, który – jak zauważa podmiot – ma być ważny również dla pozytywistów. Utwór nawiązuje do sytuacji, która zapanowała w kraju po upadku powstania styczniowego. To wydarzenie przewartościowało myślenie Polaków, zmniejszyło poparcie dla niemających szans na powodzenie, heroicznych walk. Pozytywiści za największą wartość uznawali życie dla ojczystego kraju, a nie bohaterską śmierć.

Świat poprzedniej epoki powoli popada w zapomnienie, ale młodzi wciąż powinni czerpać z niego inspirację, uczyć się doświadczeniem przodków. Dla nich jednak największą wartością ma być mądrość rozumiana przez zdrowy rozsądek, naukowe poznanie. W utworze pojawia się refleksja na temat przemijania, które jest nieuchronną koleją rzeczy. Pokolenie pozytywistów również nie będzie wieczne, kiedyś podzieli los romantyków i stanie się przeszłością.

Utwór nawiązuje również do filozofii Augusta Comte'a. Myśliciel postulował poszukiwanie własnej drogi przez badania naukowe i ciągłe poszerzanie swojej wiedzy, ponieważ człowiek powinien myśleć racjonalnie i dokonywać przemyślanych wyborów. Podmiot liryczny wierzy w postęp dziejowy i rozwój intelektualny człowieka. Utwór ten ma w swoim założeniu zakończyć konflikt pokoleniowy – młode pokolenie słusznie powinno szukać własnej drogi, ale nie może przy tym zapominać o szacunku dla dokonań romantyków.

Choć Adama Asnyka zaliczamy do twórców pozytywistycznych, w jego twórczości pojawiały się również elementy romantyczne. W epoce pozytywizmu, gdzie dominowały powieści tendencyjne, poeta zdecydował się na wykorzystanie gatunku charakterystycznego dla romantyzmu – ody. Utwór tematycznie nawiązuje do „Ody do młodości” Adama Mickiewicza. W wierszu pojawiają się liczne metafory i nadające ekspresji wykrzyknienia. Kontrastuje to z realistycznym charakterem utworów pozytywistycznych. Utwór „Do młodych” ma też cechy epoki, w której powstał: nie pochwala idei bezgranicznego buntu młodego pokolenia i nawiązując do teorii ewolucji, pochwala postęp.

Przeczytaj także: Miejmy nadzieję interpretacja

Aktualizacja: 2024-11-12 18:54:36.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.