Utwór Juliana Tuwima „Pstryk” opiewa postęp cywilizacyjny. Poeta, w bardzo przystępny sposób, stara się wyjaśnić dzieciom zasadę działania wszystkich sprzętów elektrycznych.
Autor nie zastosował podziału na strofy, wiersz ma budowę stychiczną. Składa się z dwudziestu trzech wersów o różnej liczbie sylab. Pojawiają się rymy krzyżowe i wewnętrzne.
Utwór należy do liryki bezpośredniej, podmiot liryczny ujawnia swoją obecność. Wypowiada się w pierwszej osobie liczby mnogiej, zmniejszając dystans między sobą, a dzieckiem, któremu opowiada o prądzie („mrok otacza nas”).
Wiersz został napisany prostym językiem, typowym dla poezji dziecięcej. Warstwa stylistyczna utworu jest dosyć rozbudowana. Pojawiają się zdrobnienia („pstryczek-elektryczek”), onomatopeje („pstryk”), epitety („mały pstryczek-elektryczek”, „dawny blask”, „siłę tajemną”, „mały pstryk”, „elektryczny bystry prrrrąd”) i wykrzyknienia („I światło!”, „Ten ukryty w ścianie smyk!”, „Robisz pstryk i włączasz PRĄD! Elektryczny bystry PRRRRĄD!”). Zastosowano także powtórzenia („Ciemno? widno - Widno? ciemno”).
Tuwim był wielbicielem cywilizacji od początku swojej twórczości, gdy był członkiem grupy literackiej Skamander. Zachwycał się postępem technologicznym, podziwiał pęd życia w mieście. Tematem wiersza „Pstryk” jest prąd elektryczny. W czasach powstania utworu był znacznie nowszym wynalazkiem, niż obecnie.
Współczesne dzieci nie wyobrażają sobie życia bez prądu, dzięki któremu działają praktycznie wszystkie domowe sprzęty. Wiersz nie przestał jednak być aktualny. Kilkuletnie dzieci poznają świat przez zadawanie pytań, zastanawiają się nad zasadą działania różnych urządzeń. Utwór ma więc formę pytań, które mogliby zadawać najmłodsi oraz odpowiedzi, dawanych przez nauczyciela lub rodzica. Osoba mówiąca wypowiada się w przystępny sposób, unikając terminologii technicznej. Utwór jest więc w pełni zrozumiały i interesujący dla dzieci. Podmiot liryczny mówi w dynamiczny sposób, dzięki czemu utrzymuje uwagę najmłodszych.
Dzieci często zastanawiają się, dlaczego lampa zapala się i gaśnie. Wystarczy dotknąć włącznika, aby natychmiast stało się jasno lub ciemno. Dla dorosłych jest to oczywiste, ale najmłodszym może kojarzyć się z magią lub czarodziejską sztuczką. Dziecko może podejrzewać, że w gniazdku znajduje się ognik lub świetlik. Osoba mówiąca stara się wyjaśnić zasadę działania tajemniczego pstryczka-elektryczka. Podmiot liryczny tłumaczy jednak, że za pomocą przewodników do każdego domu dociera prąd elektryczny. Zachwyca się możliwościami ludzkości. Człowiek zastąpił świece i lampy naftowe elektrycznością. Działanie poprzednich pokoleń tworzy lepszą przyszłość dla potomnych.
Wiersz może skłonić dzieci do wyobrażenia sobie świata bez prądu. Utwór pokazuje, w jaki sposób elektryczność zmieniła świat. Utwór pokazuje, że technologia może być interesująca dla najmłodszych, jeżeli jest przedstawiona w odpowiedni sposób.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.