Horla, czyli po francusku „Le Horla” to fantastyczne opowiadanie z elementami horroru, którego autorem jest Guy de Maupassant. Zostało ono spisane w trzech kolejnych wersjach, które powstały w latach 1886-1887.
Spis treści
Opowiadanie to dziennik, który prowadzi młodzieniec nieznany czytelnikowi z imienia. Początkowo wiedzie on dość spokojne, normalne życie, z którego bohater jest zadowolony. Z czasem jednak zaczyna ogarniać go niebezpieczna obsesja. Niewinne objawy niegroźnej choroby z czasem zmieniają się w halucynacje. Z tego powodu bohater zaczyna wierzyć, że nocami nawiedza go niematerialny byt, tajemnicza i niewidzialna postać, czyli tytułowy Horla. Intruz ma odbierać mu nocami energię życiową. Młodzieniec stopniowo zauważa dziwne i niepokojące sytuacje. Ktoś wypija w nocy jego wodę i mleko z karafki, znikają drobne przedmioty w domu, w ogrodzie wisi w powietrzu zerwany kwiat, a w książkach same przewracają się strony. Wreszcie młodzieniec zaczyna wierzyć, że został zdominowany przez ponad nadnaturalną istotę, która zmienia jego zachowanie. Kojarzy to z brazylijskim statkiem, który płynął Sekwaną niedaleko jego domu.
Wreszcie bohaterowi udaje się uwięzić Horlę w domu, który następnie podpala. Dochodzi do wniosku, że to za mało, postanawia zatem uciec od istoty poprzez odebranie sobie życia.
Opowiadanie zostało ujęte w formę osobistego dziennika, który jest datowany między ósmym maja, a dziesiątym września, nie jest jednak podany tu rok. Dzięki temu czytelnik ma większe poczucie autentyczności zapisków. Podejrzewa się, że wiele z opisanych tam wydarzeń może pochodzić z faktycznej biografii samego de Maupassanta. Badacze dostrzegają liczne podobieństwa między głównym bohaterem opowiadania, a samym de Maupassantem, który cierpiał z powodu schizofrenii.
Początkowo główny bohater opowiadania wydaje się zupełnie zwyczajnym młodzieńcem, zadowolonym ze swojego życia i pełnym energii. Odbiorca nie zna jednak imienia tego młodego mężczyzny. Stopniowo jednak postawa bohatera ulega ogromnej zmianie pod wpływem niewyjaśnionych zdarzeń, które mają miejsce w jego życiu.
Zaczyna się od tego, że młodzieniec zaczyna zauważać u siebie nieznaczne objawy choroby. Uznaje je za jakiś rodzaj przeciążenia nerwowego. Symptomy jednak nie ustępują, a zamiast tego systematycznie przekształcając się w o wiele poważniejsze objawy choroby umysłowej. Poczucie zmęczenia i towarzysząca mu gorączka z czasem przekształcają się w dręczące młodzieńca halucynacje.
Z czasem bohater zaczyna bowiem nabierać przeświadczenia, że początkowo tylko podczas snu, a potem też i w innych okolicznościach, systematycznie nawiedza go niewidzialny człowiek. Niepożądany gość ma zdolność pozbawiania młodzieńca energii życiowej. W związku z tym młodzieniec decyduje się przeprowadzić szereg rozmaitych eksperymentów. Ma mu to pozwolić zdeterminować właściwy pogląd na tę sytuację. Jego nocny, niewidzialny przybysz każdej nocy wypija wodę z karafki, która stoi przy łóżku mężczyzny. Potem sięga także po mleko. W domu znikają niewielkie przedmioty, w ogrodzie w powietrzu wisi zerwany kwiat, a w książce strony same się przewracają. Wreszcie młodzieniec nabiera przekonania, że istotnie ma do czynienia z nawiedzającym go niematerialnym bytem.
W związku z tą sytuacją bohater decyduje się, by wyjechać na wieś. Pobyt tam początkowo zdaje się mu służyć. W dzienniku wraca pogodny ton, a zapiski zazwyczaj skupiają się na wspomnieniach z wycieczek i związanych z tym przeżyciach. Niestety ulga jest krótkotrwała, gdyż niedługo później objawy nie tylko wracają, ale też dodatkowo się nasilają. Młodzieniec ponownie cierpi zatem z powodu urojeń, co go bardzo martwi i smuci.
W kolejnej części utworu pojawiają się liczne tajemnice hipnozy, którą zainteresował się de Maupassant. Na chwilę odciąga to czytelnika od problemu urojeń młodzieńca i jego choroby. Spotyka się on z doktorem Parent. Zostaje zahipnotyzowana kuzynka bohatera, co ma świadczyć o niezwykłej sile ludzkiego umysłu.
Choroba bohatera narasta, a młodzieniec ze wszystkich sił próbuje się pozbyć nawiedzającego go ducha. Przybysz ma nosić miano Horli. Bohaterowie udaje się zamknąć go we własnym pokoju. Decyduje się on skorzystać z tej okazji i położyć raz na zawsze kres nękaniu przez ducha. Z tego powodu mężczyzna podpala swój dom. Potem niestety młodzieniec dochodzi do wniosku, że ogień może nie być wystarczającym sposobem na unicestwienie niematerialnego bytu. Bohater dochodzi zatem do wniosku, że jedynym rozwiązaniem, by wyrwać się spod władzy Horli, będzie samobójcza śmierć.
Opowiadanie de Maupassanta stanowi zatem wnikliwe studium umysłu powoli degradowanego przez postępującą chorobę psychiczną, w którym to samobójstwo stanowi jedyną możliwość, by uciec przed samym sobą.
Aktualizacja: 2025-10-04 19:31:18.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.