Jean Jacques Rousseau jest znany między innymi jako autor powieści epistolarnej zatytułowanej „Nowa Heloiza”. Opowiada ona o zakazanej miłości uczennicy i nauczyciela, czyli Julii i Saint-Preuxa. Fabuła dzieła opiera się na średniowiecznej opowieści o równie zakazanej relacji Abelarda i Heloizy, która stała się inspiracją dla Rousseau. Autor wykorzystał w tekście wiele motywów literackich.
Spis treści
Ponieważ jest to historia o zakazanym uczuciu, to niezwykle ważny będzie w niej motyw miłości. Łączy ona ze sobą Julię i Saint-Preuxa, czyli uczennicę i jej nauczyciela. Bohaterowie pochodzą z różnych środowisk i grup społecznych, zatem Saint-Preux nie jest dobrym kandydatem do ręki Julii. Ma ona wyjść za mąż za barona de Wolmara. Miłość łącząca bohaterów jest jednak silniejsza niż przeciwności, zatem nawet po kilku latach rozłąki i małżeństwie Julii z baronem, uczucie wciąż nie wygasa i trwa aż do śmierci Julii. Potem Saint-Preux decyduje się na samotność, mimo iż Julia sugerowała mu małżeństwo z Klarą. On jednak postanawia pozostać wierny ukochanej na zawsze.
Ponieważ miłość łącząca Julię i Saint-Preuxa jest zakazana i nie może się spełnić, to w tekście obecny jest także motyw rozstania. Bohaterowie rozstają się, gdy Saint-Preux wyjeżdża do Paryża i potem, kiedy udaje się on w podróż dookoła świata, licząc, że w ten sposób uda mu się opanować jego uczucie do Julii. Rozstania są zatem w pewien sposób wymuszane przez otoczenie dziewczyny, które nie akceptuje jej miłości do nauczyciela. Musi ona też wyjść za mąż za barona de Wolmara. Po powrocie Saint-Preuxa do kraju z wyprawy okazuje się jednak, że łączące ich uczucie jest tak silne, że nie potrafiło ono ugasić łączącej bohaterów namiętności. Prawdziwym i ostatecznym rozstaniem okazuje się w tym kontekście dopiero śmierć Julii.
W dziele obecny jest także motyw śmierci. Umiera Julia, która ciężko choruje po uratowaniu tonącego dziecka. Bohaterka jest pogodzona ze śmiercią i odchodzi w spokoju. Jej śmierć to również ostateczne i jedyne prawdziwe rozstanie z Saint-Preuxem, ponieważ wcześniej nic nie było w stanie wygasić ich uczucia. Śmierć jest zamknięciem tego rozdziału w życiu nauczyciela, który dobrowolnie rezygnuje też z małżeństwa.
W tekście Rousseau wykorzystuje także motyw podróży. Jest on dla Saint-Preuxa sposobem na ucieczkę od nieszczęśliwej, zakazanej miłości. Wyjeżdża on najpierw do Paryża, gdzie wizyta w domu publicznym obnaża słabość jego charakteru, a potem w sześcioletnią podróż dookoła świata, w trakcie której liczy na to, że jego uczucie do Julii zniknie. Podróż zatem nie ma na celu wzbogacenia duchowego bohatera, jest raczej jego sposobem na ucieczkę od problemu.
„Nowa Heloiza” to powieść epistolarna, zatem pojawia się w niej motyw listu. Julia i Saint-Preux wymieniają między sobą korespondencję, która odbiorcy daje wgląd w historię łączącego ich uczucia. To także dowód na zakazaną miłość, który wpada w ręce matki dziewczyny, odsłaniając jej sekret przed rodzicami.
W tekście obecny jest również motyw przyjaźni, jaka łączy Julię i Klarę, która staje się powiernicą sekretu kuzynki. Pozwala ona na znalezienie wsparcia w trudnej, życiowej sytuacji.
Aktualizacja: 2025-10-04 15:53:44.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.