„Bartek zwycięzca” to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, wydana po raz pierwszy w 1882 roku. Dzieło opowiada o losach tytułowego bohatera, który z racji zamieszkiwania zaboru pruskiego zostaje wcielony do wojska. Akcja przedstawia także wątki dotyczące innych postaci, stanowiących wspólnie panoramę ówczesnego Sienkiewiczowi społeczeństwa.
Spis treści
Główny bohater powieści, postać o złożonym charakterze. Jego losy to historia człowieka, Polaka, który po zakończeniu wojny u boku Niemców nie potrafi odnaleźć się w nowej rzeczywistości, w jakiej coraz rzadziej widzi siebie jako bohatera. Jego wojenne przeżycia oraz ich wpływ na jego psychikę są fundamentem jego dalszych działań. Po wojnie Bartek Słowik boryka się z wieloma trudnościami – zarówno finansowymi, jak i zdrowotnymi, co uniemożliwia mu powrót do pełnoprawnego życia. Choć wojna go ukształtowała, odebrała sprawność i możliwość dalszej pracy, a jednocześnie pozostawiła u niego przekonanie, że jest niezwykle ważny w oczach zaborcy. Z jednej strony czuje się bohaterem, ofiarą wojny, której nie rozumieją ci, którzy nie doświadczyli jej okrucieństwa. Jego starcie z niemieckim nauczycielem, Boegiem, oraz późniejsze wydarzenia, w tym skazanie przed sądem i odebranie ziemi, pokazują, jak trudne jest życie człowieka ze zmąconym poczuciem własnej tożsamości. Na łamach noweli Bartek jest Polakiem, wcielonym do pruskiej armii, a potem ojcem zaniepokojonym antypolskimi działaniami nauczyciela swego syna. Na koniec ta niepewność co do własnej tożsamości odbiera mu to, co było w jego życiu najcenniejsze.
Żona Bartka jest postacią, która uzupełnia obraz wojennej traumy głównego bohatera. To ona pierwsza zauważa zmiany w jego myśleniu, gdy ten jeszcze pisze do niej listy z frontu. W obliczu kryzysu finansowego, pożycza pieniądze od Justa, niemieckiego kolonisty. Magda stara się zachować godność i wierność rodzinie, mimo ciągłych trudności z powodu niedomagań męża. Jej postawa w obliczu problemów finansowych, społecznych i politycznych jest niezwykle poruszająca. Magda mimo że czuje się przytłoczona przez okoliczności, nie przestaje walczyć o swoje dzieci i męża. Magda staje się kimś, kto musi nie tylko dbać o rodzinę, ale także chronić męża przed konsekwencjami jego działań. Zaprzyjaźnia się z Marią Jarzyńską, obiecując poparcie jej męża, zdaje się bardzo rozczarowana późniejszą decyzją Bartka. Stara się zachować spokój w chaosie, który ją otacza, jest także troskliwa. Jej poświęcenie i walka o Bartka pokazują, jak silna jest jej miłość do niego i jak ogromną rolę odgrywa w jego życiu.
Postać niemieckiego kolonisty, który pożycza pieniądze Magdzie, stanowi interesujący kontrast do postaci Bartka. Just jest człowiekiem pragmatycznym, który stara się korzystać z nowego porządku, by zapewnić sobie komfort materialny. Jego relacja z Magdą pokazuje, jak w powojennej rzeczywistości Polacy i Niemcy zostali zmuszeni do współżycia w trudnych warunkach, w których moralność i sprawiedliwość ustępują miejsca praktycznemu myśleniu. Just jest również symbolem niemieckiego zaborcy, jego rola w społeczeństwie po wojnie jest niejednoznaczna. Choć nie jest to postać jednoznacznie negatywna, to jego działalność lichwy na wysoki procent przyczynia się do upadku rodziny Słowików.
Niemiecki nauczyciel Boege i jego syn Oskar to postacie, które ukazują niemiecką stronę konfliktu w powojennym życiu Bartka. Boege jest pruskim edukatorem w szkole, do jakiej uczęszcza mały Franek, a także uosobieniem przemocy i opresji, z jaką spotykają się polskie dzieci na terenach Księstwa Poznańskiego w tamtym czasie. Jego uderzenie Franka, syna Bartka, staje się oliwą do ognia dla tragicznych wydarzeń, pognębiającym Słowika i jego rodzinę. Boege w prasie staje się bohaterem, zwalczającym przemocowego Polaka.
Żona pana Jarzyńskiego, to postać, która angażuje się w polityczną agitację.. Jej walka o poparcie dla męża w wyborach oraz ciągłe działania na rzecz wpływu politycznego w społeczności wsi Pognębina ukazują społeczną dynamikę, w jakiej istotną kwestią zdaje się solidarność i określenie się co do tożsamości narodowej. Maria jest postacią dynamiczną, wyrazistą i nieustępliwą, starającą się wykorzystać każde możliwe środowisko, by osiągnąć cel, również wyciągając rękę i pomagając finansowo rodzinie Słowików. Jej postać stanowi kontrast do Bartka, który mimo swoich wojennych doświadczeń i poświęcenia nie potrafi odnaleźć miejsca w świecie politycznych manipulacji. Jest zawiedziona postawą Bartka i po przegranej męża, Jana, wyjeżdża z nim do Drezna.
Aktualizacja: 2025-02-27 21:06:03.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.