Nowela „Nasza szkapa” Marii Konopnickiej ukazuje dramatyczną sytuację ubogiej rodziny, której życie toczy się w cieniu choroby matki oraz coraz bardziej pogłębiającej się biedy. Matka rodziny – Anulka, zmaga się z ciężką chorobą, co staje się powodem trudności wszystkich domowników. W obliczu braku środków na leczenie i codzienne potrzeby, ojciec, Filip Mostowiak, zmuszony jest do sprzedaży coraz większej liczby przedmiotów z domu. Tytułowa „szkapa” to koń, który jest jedynym pocieszeniem gromadki osieroconych przez matkę dzieci.
Spis treści
Problem materialny rodziny łączy się z tragicznym stanem zdrowia matki, którego pogorszenie staje się początkiem końca dobrej passy. Ojciec przeżywa kryzys, nie mogąc znaleźć środków na leczenie chorej żony. Sprzedaż kożucha, a później szkapy, ukochanego konia rodziny, staje się koniecznością. Szkapa, traktowana przez dzieci jak członek rodziny, staje się dla nich pocieszenia, ale ojciec próbuje ją sprzedać, aby uzyskać środki na leczenie, co jednak nie przynosi skutku, bo matka umiera. Wątek ekonomiczny pokazuje, na jaki los są zdane wielodzietne rodziny, których jedynym żywicielem jest ojciec, a sytuacja społeczna nie umożliwia godziwego zarobku.
Problemy finansowe i zdrowotne rodziny są tylko częścią większego obrazu, który ukazuje trudną codzienność ludzi biednych i zmarginalizowanych. Brak pomocy ze strony sąsiadów, na co wskazuje krytyczna reakcja Felka na nagłą litość społeczeństwa po śmierci matki, a także chłód, głód i rozczarowanie niskimi cenami oferowanymi przez handlarzy, podkreślają wyobcowanie i samotność bohaterów. Ojciec, zrozpaczony, zmienia się z czasem, tracąc siłę i nadzieję na poprawę sytuacji. Jego smutek wyraża się w drobnych gestach i słowach, jak choćby scena gry na harmonijce, co budzi wspomnienia o minionych, szczęśliwych czasach. Z kolei matka, mimo swojej choroby, snuje marzenia o pielgrzymce do Częstochowy, jednak jej stan zdrowia z dnia na dzień pogarsza się, aż w końcu umiera.
W obliczu śmierci matki dzieci, nie rozumiejąc do końca wagi wydarzenia, wciąż znajdują pocieszenie w postaci szkapy. Powrót konia, który po sprzedaży wraca do rodziny, jest znamienną chwilą radości, która przerywa żałobę i nadaje sens życiu dzieci. Nowela ukazuje, jak różnie dorośli i dzieci przeżywają żałobę. Dorośli, tacy jak ojciec, przeżywają tę tragedię w widoczny sposób, natomiast dzieci przejawiają naturalną radość z powrotu ukochanego zwierzęcia, co staje się ich sposobem na poradzenie sobie z trudną rzeczywistością.
Tytułowa szkapa, koń rodziny Mostowiaków, pełni w życiu sierot – Piotrusia, Felka i Wicusia – niezwykle ważną rolę. Po pierwsze, szkapa pełni rolę kompensującą, stanowiąc dla dzieci źródło przywiązania i poczucia stabilności. W chwili, gdy rodzinie brakuje wszystkiego, a matka jest coraz bardziej chora, dzieci spędzają z koniem każdą wolną chwilę, traktując go niemal jak członka rodziny. Po drugie, szkapa jest także symbolem tego, co rodzina Mostowiaków straciła w wyniku ubóstwa. Koń, który przez długi czas stanowił część rodziny, był nie tylko środkiem transportu, ale również towarzyszem pracy i życia codziennego. Dzieci traktują go z miłością i szacunkiem, dlatego myśl o jego sprzedaży budzi w nich ogromny smutek i sprzeciw. Po trzecie, szkapa odgrywa także symboliczną rolę w kontekście śmierci matki. Kiedy umiera, dzieci zamiast przeżywać żałobę, jak dorośli, które widać po ojcu i sąsiadach, dzieci zwracają większą uwagę na szkapę, co pokazuje różnicę w postrzeganiu śmierci przez dorosłych i dzieci.
Aktualizacja: 2025-02-27 17:00:47.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.