Nowela „Nasza szkapa” Marii Konopnickiej ukazuje dramatyczną sytuację ubogiej rodziny, której życie toczy się w cieniu choroby matki oraz coraz bardziej pogłębiającej się biedy. Matka rodziny – Anulka, zmaga się z ciężką chorobą, co staje się powodem trudności wszystkich domowników. W obliczu braku środków na leczenie i codzienne potrzeby, ojciec, Filip Mostowiak, zmuszony jest do stopniowego wyprzedawania dobytku rodziny. Tytułowa „szkapa” to koń, który jest jedynym pocieszeniem gromadki osieroconych przez matkę dzieci.
Spis treści
Problem materialny rodziny łączy się z tragicznym stanem zdrowia matki, którego pogorszenie zapowiada kolejne nieszczęścia. Ojciec przeżywa kryzys, nie mogąc znaleźć środków na leczenie chorej żony. Sprzedaż kożucha, a później szkapy, ukochanego konia rodziny, staje się koniecznością. Szkapa traktowana jest przez dzieci jak członek rodziny, źródło pocieszenia i emocjonalnego wsparcia. Ojciec próbuje ją sprzedać, starając się uzyskać środki na leczenie. Jego starania nie przynoszą jednak rezultatu, a matka umiera. Wątek ekonomiczny w noweli ukazuje los wielodzietnych rodzin, których jedynym żywicielem jest ojciec, a brak możliwości godziwego zarobku skazuje je na ciągłą walkę o przetrwanie.
Problemy finansowe i zdrowotne rodziny są tylko częścią większego obrazu, który ukazuje trudną codzienność ludzi biednych i zmarginalizowanych. Sąsiedzi nie są chętni do udzielenia wsparcia, na co wskazuje krytyczna reakcja Felka na ich nagłą litość po śmierci matki. Ponadto chłód, głód i rozczarowanie niskimi cenami oferowanymi przez handlarzy tylko pogłębiają wyobcowanie i samotność bohaterów. Zrozpaczony ojciec zmienia się z czasem, tracąc siłę i nadzieję na poprawę sytuacji. Jego smutek wyraża się w drobnych gestach i słowach, jak choćby scena gry na harmonijce, co budzi wspomnienia o minionych, szczęśliwych czasach. Z kolei matka, mimo swojej choroby, snuje marzenia o pielgrzymce do Częstochowy, jednak jej stan zdrowia z dnia na dzień pogarsza się, aż w końcu umiera.
W obliczu śmierci matki dzieci, nie rozumiejąc do końca wagi wydarzenia, wciąż znajdują pocieszenie w towarzystwie szkapy. Powrót ukochanego konia, który po sprzedaży wraca do rodziny, jest chwilą radości, która przerywa żałobę i nadaje sens życiu dzieci. Nowela ukazuje, jak różnie dorośli i dzieci przeżywają żałobę. Dorośli, tacy jak ojciec, przygnieceni ciężarem tragedii, nie dopuszczają do siebie innych emocji, natomiast dzieci, w swojej prostolinijności, pozwalają, żeby naturalna radość z powrotu ukochanego zwierzęcia złagodziła ich smutek.
Tytułowa szkapa, koń rodziny Mostowiaków, pełni w życiu sierot – Piotrusia, Felka i Wicusia – niezwykle ważną rolę. Po pierwsze, szkapa pełni rolę kompensującą, dając dzieciom poczucie przywiązania i stabilności. Kiedy rodzinie brakuje niemal wszystkiego, a matka jest coraz bardziej chora, dzieci spędzają z koniem każdą wolną chwilę, traktując go prawie jak członka rodziny. Po drugie, szkapa jest także symbolem tego, co rodzina Mostowiaków straciła przez pogłębiające się ubóstwo. Koń, który przez długi czas stanowił część rodziny, jest nie tylko środkiem transportu, ale również towarzyszem pracy i życia. Dzieci traktują go z miłością i szacunkiem, dlatego myśl o jego sprzedaży budzi w nich ogromny smutek i sprzeciw. Po trzecie, szkapa odgrywa także symboliczną rolę w kontekście śmierci matki. Kiedy umiera, dzieci zamiast przeżywać żałobę, zwracają większą uwagę na szkapę, co pokazuje różnicę w postrzeganiu śmierci między nimi a pogrążonymi w smutku dorosłymi.
Aktualizacja: 2025-03-30 19:44:47.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.