Moralność pani Dulskiej – bunt Zbyszka i jego efekty

Autor opracowania: Piotr Kostrzewski. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.

Gabriela Zapolska zyskała uznanie w historii literatury polskiej dzięki swojemu dramatowi „Moralność pani Dulskiej”, który zadebiutował w 1907 roku. Ta sztuka stanowi przenikliwą krytykę współczesnego autorce mieszczaństwa, ukazując jego wady poprzez historię tytułowej postaci, Anieli Dulskiej. Zapolska dosadnie przedstawia zgniłą moralność, kołtuństwo i hipokryzję, ujawniając przywary społeczeństwa mieszczańskiego. W dramacie każdy bohater reprezentuje inną postawę życiową, a postać Zbyszka Dulskiego ilustruje powierzchowny bunt wobec matki i rodzinnych norm.

Zbyszko Dulski, syn Anieli i Felicjana, jest młodym urzędnikiem, który zafascynowany jest stylem życia artystycznej bohemy młodopolskiej i cyganerii. Jego ideały są jednak czysto powierzchowne: „Zbyszko pragnąłby zatem żyć dokładnie tak, jak oni”, ale jego sposób bycia ogranicza się do spędzania nocy poza domem i wydawania pieniędzy na alkohol. Jego bunt wobec matki, Anieli Dulskiej, sprowadza się jedynie do zewnętrznych działań, takich jak romans ze służącą Hanką, mający na celu zatrzymanie syna w domu.

Pomimo świadomości zepsucia swojej rodziny i „wszystkich wad matki i ojca”, Zbyszko nie podejmuje żadnych realnych działań, aby zmienić swoje życie. Jest świadom, że mentalność jego rodziny i jej zachowanie ma wiele wad, ale zamiast rzeczywiście przeciwstawiać się tym cechom, biernie korzysta z przywilejów, jakie zapewnia mu matka. Gdy na przykład Dulska spłaca jego długi za alkohol i podsuwa mu młodą, ładną służącą, Zbyszko nie protestuje, lecz akceptuje ten stan rzeczy.

Pomimo swoich prób buntu, Zbyszko nie jest w stanie uwolnić się od dziedzictwa, jakie reprezentuje jego rodzina. Jego sprzeciw jest bardzo płytki i powierzchowny, a ostatecznie poddaje się woli matki i zdaje sobie sprawę, że Dulska znajdzie mu kiedyś bogatą żonę pochodzącą z mieszczaństwa. Jego próby zmiany są tylko pozorne, a prawdziwy bunt nie ma żadnych efektów – Zbyszko pozostaje bierny i zależny od matki, co ilustruje jego brak rzeczywistego działania.

W efekcie, bunt Zbyszka jest jedynie fasadowy: bohater „bawi się jedynie sprzeciwem wobec matki”, ale nie jest w stanie zrezygnować z wygodnego życia, jakie mu ona zapewnia. Jego postawa świadczy o braku autentycznej determinacji i skłonności do rzeczywistej zmiany, co sprawia, że jest jedynie „pozornym buntownikiem”.


Przeczytaj także: Moralność pani Dulskiej – interpretacja i znaczenie tytułu

Aktualizacja: 2024-08-03 11:59:38.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.