„Katedra” to opowiadanie z gatunki science-fiction stworzone przez Jacka Dukaja. Przedstawia ono historię męczeńskiej śmierci Izmira Predú, stworzenia przy jego grobie tytułowej katedry obraz związanych z tym badań księdza Pierre’a Lavone. Przy grobie Izmira dzieją się bowiem cuda, takie jak uzdrowienia, a jedna z osób z wdzięczności dostarczyła na planetoidę żywokryst, dzięki czemu grobowiec został otoczony przez tajemniczą katedrę. Opowiadanie Dukaja opublikowano w 2000 roku, a już w 2002 powstał animowany film autorstwa Tomasza Bagińskiego. Zdobył on nominację do Oscara.
Animacja Tomasza Bagińskiego ma wiele punktów wspólnych z obrazem, jaki wykreował Dukaj w swoim tekście. Obie budowle są prawdziwie monumentalne i wzbudzają równocześnie podziw i grozę. Spowija je mrok, ich sekrety tkwią ukryte w ciemności. Do pełnej oceny ich przerażającej urody potrzebne byłoby światło, ale ono rzadko pojawia się na planetoidzie. Charakterystyczny dla obydwu katedr jest kolor czarny. Przypominają one żywe istoty, ich wzrost jest prawdziwą tajemnicą. Ich obserwator może odnieść wrażenie, że obiekty żyją, zmieniają się i rozrastają. Wysokie sklepienia, łuki, asymetria - to też łączy katedry z obu dzieł.
Wygląd obu katedr jest zatem bardzo podobny. Obraz Tomasza Bagińskiego przywodzi jeszcze na myśl obrazy, jakie pozostawił po sobie malarz Zdzisław Beksiński. Zarówno tekst, jak i animacja, operują podobną paletą barw, nadają katedrze ażurowe, ozdobne i misterne wykończenie, które równocześnie sprawia wrażenie ostrego i kaleczącego.
Motywem wspólnym obu utworów jest samotny badacz, który na własną rękę próbuje zrozumieć sekrety katedry. Stoi on w obliczu jej majestatu i próbuje objąć ją rozumem. Dla obu badaczy eksploracja katedry ma złe zakończenie. Ksiądz Pierre Lavone zostaje przez nią pochłonięty. Pojawienie się światła w katedrze Bagińskiego pokazuje, że podobny los spotkał w jego animacji innych śmiałków, którzy odważyli się badać katedrę i na zawsze stali się jej częścią. Motyw katedry pochłaniającej żywe istoty i zmieniającej je w część siebie samej jest zatem charakterystyczny dla obu tekstów kultury.
Tomasz Bagiński wiele zaczerpnął z opowiadania Dukaja. Tak mocna inspiracja sprawiła, że wizerunki katedr są do siebie bardzo podobne. W obu dziełach wykorzystano również podobne motywy, co sprawia, że katedra Dukaja i katedra Bagińskiego wzbudzają w odbiorcy strach, respekt oraz prawdziwy zachwyt.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.