Wiersz Zapach Kazimierza Wierzyńskiego, pochodzący z tomu Korzec maku, jest wyrazem głębokiej tęsknoty za ojczyzną. Tom ukazał się w 1951 roku, kiedy autor przebywał na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Tytułowy Zapach symbolizuje emocjonalną więź z Polską, która pozostaje silna nawet na odległość.
Utwór ma regularną budowę, składa się z trzech czterowersowych strof. Pojawiają się rymy krzyżowe.
Wiersz należy do liryki bezpośredniej, podmiot liryczny ujawnia swoją obecność i wypowiada się w pierwszej osobie liczby pojedynczej (chodzę, przysiadam, nie wiem). Wypowiada się również w pierwszej osobie liczby mnogiej, być może w imieniu siebie i bliskiej osoby lub większej grupy swoich rodaków (idziemy). Osoba mówiąca prawdopodobnie jest emigrantem, być może to sam poeta, przebywający na emigracji w Stanach Zjednoczonych.
W utworze pojawiają się również środki stylistyczne. Poeta zastosował epitety (łąk pokoszonych, zamulone stawy, zielone kamyki, blady księżyc). Obecne są też metafory (szuwarem pachną zamulone stawy, blady księżyc z wosku, trawy pachną i więdną po polsku). W utworze znajdziemy również wyliczenia (piasek, zielone kamyki w strumieniu, łąki i stawy). Autor zastosował też personifikację (zamulone stawy i coś gadają).
Wiersz Zapach wyraża tęsknotę za ojczyzną. Poeta, będąc na emigracji w Stanach Zjednoczonych, używa metafory zapachu, aby przekazać głębokie emocje związane z utratą ojczyzny i dystansem od Polski.
Już w tytule pojawia się kluczowy element - zapach, który staje się symbolem ojczyzny. Wiersz rozpoczyna się od obietnicy oddania wszystkiego, z wyjątkiem tego, co jest związane z trawą. Trawa jako symbol polskiej ziemi i przyrody nabiera szczególnego znaczenia. Epitety użyte w opisie zapachów natury, takich jak skoszona łąka czy szuwar, nadają wierszowi intensywność i wyrażają silne emocje. Podmiot liryczny pozwala czytelnikowi niemal poczuć te zapachy, tworząc wrażenie wspólnego doznawania tego, co opisuje.
Wiersz ukazuje skomplikowane działanie ludzkiej psychiki, wiele zależy od tego, o czym myślimy. Jesteśmy w stanie nawet przypomnieć sobie znajome zapachy, a wręcz je poczuć, chociaż znajdujemy się za oceanem. Autor podkreśla wartość zmysłu węchu, który może być kluczem do odczuwania i utrzymywania więzi z przeszłością. Ostatnie wersy wiersza, związane z nocą, sugerują, że noc stanowi czas introspekcji i głębszego zrozumienia. To moment, w którym poeta może usłyszeć szum stawów, pogrążyć się we wspomnieniach i przypomnieć sobie, że jest Polakiem, niezależnie od tego, gdzie się znajduje.
Wiersz nabiera jeszcze głębszego znaczenia i wzbudza więcej emocji, kiedy spojrzymy na niego przez pryzmat doświadczeń emigracyjnych autora. Kazimierz Wierzyński po II wojnie światowej pozostał na emigracji, ponieważ nie był w stanie zaakceptować podporządkowania Polski wobec ZSRR. Utwór pokazuje jednak, że prawdopodobnie nie była to łatwa decyzja. W utworze możemy dostrzec ból rozłąki z ojczyzną oraz głęboką tęsknotę za utraconym domem. Motyw emigracyjny w poezji Wierzyńskiego ujawnia się jako silne emocje, jakie autor musiał przeżywać w obliczu życia za granicą.
Wiersz Zapach ukazuje poszukiwanie domu, mimo przebywania w całkowicie innym miejscu. Podmiot liryczny próbuje znaleźć namiastkę ojczyzny w swoim codziennym życiu. Wiele z pozoru zwyczajnych widoków czy zapachów przypomina mu Polskę. W ten sposób osoba mówiąca radzi sobie z tęsknotą. To symboliczne poszukiwanie domu w zapachach natury zdaje się być próbą odtworzenia utraconego poczucia bezpieczeństwa i przynależności. Podmiot liryczny zdaje się bardzo doceniać spokojne wieczory, które przynoszą mu chwilowe zapomnienie, pozwalają przenieść się w myślach z powrotem do ojczyzny.
Utwór przywodzi na myśl poezję romantyczną, w której często pojawiały się motywy emigracji i tęsknoty za ojczyzną. Do epoki romantyzmu nawiązuje również kluczowa rola natury: to właśnie w niej podmiot liryczny znajduje ukojenie. Dodatkowo, romantycy często poruszali motywy podróży i tułaczki, co łączy się z tematem emigracji. Poszukiwanie sensu życia, swojego miejsca na ziemi, a także konflikty związane z tożsamością były powszechne w ich twórczości. Wiersz Wierzyńskiego jest więc także wyrazem bólu emigracyjnego, zmagania się z utratą korzeni i poszukiwania tożsamości w obcym środowisku.
Wiersz Zapach to nie tylko wyrazista poetycka ekspresja tęsknoty, ale również refleksja nad mocą zapachów jako nośników pamięci i tożsamości. Wierzyński, znajdując się daleko od ojczyzny, stara się uchwycić ulotne elementy, które łączą go z Polską. Jak się okazuje, więź z ojczystym krajem trwa, niezależnie od odległości.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.