Człowiek to brzmi dumnie. Te słowa niosą za sobą pewną pompatyczność, jest to jednak wyniosłość starożytna i piękna. Przesłanie ich ma bowiem rodowód w okresie świetności kultury antycznej. Dowód na prawdziwość tych słów odnalazło jednak dopiero chrześcijaństwo, tworząc razem ze starożytnymi podwalinami Europy cywilizację łacińską. Aby zrozumieć wartość powyższej tezy, warto ujrzeć, jak te dwa podejścia się dopełniały. Dobrze obrazuje to Quo vadis Henryka Sienkiewicza.
Powieść autora Trylogii ukazuje Cesarstwo Rzymskie za panowania Nerona - piątego z kolei cesarza, którego zapamiętano raczej negatywnie. Sienkiewicz, mimo iż podkreśla dobre początki władania Miedzianobrodego, przychyla się do takiej oceny. Spogląda jednak głębiej, rysując obraz kryzysu kultury antycznej. Hedonizm, brak umiaru i pogarda dla słabszych to cechy współczesnych Neronowi patrycjuszy. Do tego dochodzi ogólna zapaść moralna, porzucenie zasad postępowania.
Na tym tle wyraźniej można zarysować postawy szlachetne, zgodne z duchem powyższej tezy. Czym jest bowiem duma? Rozumiana pozytywnie to znajomość własnej wartości, która decyduje o sposobie naszego postępowania. Dumne brzmienie ludzkiego miana oznacza zaś, że jako gatunek mamy naturę wymagającą od nas pewnej szlachetnej postawy. Dosłownie odróżniamy się od zwierząt możliwością poszukiwania odpowiedniej życiowej postawy. Jako przykład takiej postawy możemy ukazać rodzinę Aulusa Plaucjusza i Pomponii Grecyny.
Aulus pozostawał poganinem, wiernym jednak starożytnym rzymskim tradycjom. Wyraźnie stosował się do zasady "virtus", czyli cnoty. Oznaczała ona umiejętność odróżniania dobra od zła i postępowania zgodnie z tym pierwszym. Drug rzymską zasadą postępowania była "pietas" - szacunek dla ojczyzny i rodziny. Aulus posiadał je obie, wszak jako były wojskowy bardzo kochał Rzym, ale też rodzinę. Ostatnią cechą prawdziwego rzymianina pozostawała "fides" - lojalność, czystość postępowania. To, jak na postępek Petroniusza i Winicjusza zareagowano w domu Plaucjuszów, świadczy o ich fides. Z kolei Pomponia do tych trzech antycznych cech dodała pokorę i miłosierdzie. Godność życia antycznego człowieka połączyła wiec z dobrym sercem uczennicy Chrystusa. Tym samym udowodniła dumną naturę człowieka - istoty obdarzonej godnością, wynikającą z jej stworzenia ku dobru.
Tak więc człowiek to brzmi dumnie. Mamy bowiem godność wynikająca z naszego rozumu, natury i wolnej woli. Stworzeni do dobra, tylko w nim nie upadamy niżej od zwierząt.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.