Vanitas vanitatum et omnia vanitas – „marność nad marnościami i wszystko marność” – to słowa, które otwierają „Księgę Koheleta”, jedno z dydaktycznych pism Starego Testamentu. Tekst rozważa nad sensem życia ludzkiego, nad jego ulotnością i nietrwałością. Jej autorstwo przypisuje się królowi Salomonowi, choć badacze uważają, że był to zabieg literacki, mający nadać dziełu większy prestiż i autorytet. Samo słowo „Kohelet” pochodzi z języka hebrajskiego i oznacza mędrca przemawiającego do zgromadzenia, co sugeruje, że treści zawarte w tej księdze mają charakter refleksyjny i pouczający. Jednym z najważniejszych motywów w „Księdze Koheleta” jest „vanitas”, czyli marność – pojęcie, które symbolizuje kruchość i przemijalność ludzkiego losu.
„Księga Koheleta” ukazuje, jak kruche, ulotne i nieistotne może być ludzkie życie, które w każdej chwili może się zakończyć. Autor księgi podkreśla, że wszelkie ludzkie dążenia i pragnienia tracą sens w obliczu śmierci, ponieważ nic na tym świecie nie jest trwałe. Nawet największe osiągnięcia człowieka zostaną zapomniane, a cały jego dobytek i dorobek przeminą, tak jak przemija wszystko, co istnieje na świecie. W Księdze Koheleta zawarte są rozważania nad tym, czy cokolwiek w ludzkim życiu ma prawdziwe znaczenie, skoro wszystko ulega upływowi czasu i nieuchronnemu rozpadowi. Z takiego spojrzenia wyłania się pesymistyczny obraz egzystencji człowieka.
W tym kontekście żadne ziemskie dobra nie są w stanie zapewnić człowiekowi prawdziwego i trwałego szczęścia. Ani bogactwo, ani sława, ani nawet mądrość czy władza nie są wartościami absolutnymi, ponieważ one również przemijają. Ludzie pochłonięci zdobywaniem coraz większego majątku i wpływów nie zdają sobie sprawy, że w ostatecznym rozrachunku niczego nie będą mogli zabrać ze sobą po śmierci. „Księga Koheleta” porusza również problem ludzkiej zachłanności, chciwości i próżności – ukazuje, jak wielu ludzi ślepo goni za dobrami materialnymi, tracąc z oczu to, co naprawdę istotne. Przestrzega przed złudnym przekonaniem, że sukces i potęga mogą przynieść człowiekowi spełnienie, ponieważ w rzeczywistości wszystko, co zdobył, zostanie utracone wraz z jego śmiercią.
Kohelet zwraca uwagę, że ludzie, pędząc za bogactwem i władzą, często nie dostrzegają piękna, które ich otacza. Nie potrafią cieszyć się przyrodą, chwilami szczęścia, bliskością z innymi ludźmi, ponieważ ich umysły zajęte są dążeniem do rzeczy nietrwałych. Zapominają, że życie jest krótkie i nieprzewidywalne, a wszystko, co posiadają, może przeminąć w jednej chwili. Autor księgi podkreśla, że człowiek powinien mieć świadomość swojej śmiertelności i żyć w zgodzie z tą prawdą. Ludzie często ignorują fakt, że są śmiertelni, przez co nie doceniają tego, co naprawdę wartościowe. Świat stworzony przez Boga pełen jest piękna i harmonii, jednak człowiek zaślepiony chęcią posiadania rzadko dostrzega te dary.
Paradoksalnie jednak, świadomość przemijania nie powinna prowadzić do pesymizmu i rezygnacji, ale do doceniania każdej chwili życia. Kohelet sugeruje, że skoro wszystko jest ulotne, to człowiek powinien cieszyć się każdą chwilą i dostrzegać to, co naprawdę ma znaczenie – radość z codziennych doświadczeń, prostych przyjemności i wartości niematerialnych. Przemijanie powinno być motywacją do świadomego i pełnego życia, zamiast pogoni za błahostkami, które ostatecznie nie mają żadnej trwałej wartości. Każda chwila jest cenna, ponieważ nie powtórzy się już nigdy więcej, dlatego człowiek powinien żyć w sposób mądry i świadomy, nie tracąc czasu na pogoń za tym, co nietrwałe.
„Księga Koheleta” przypomina więc, że życie ludzkie jest krótkie i nieprzewidywalne, a wszystkie dążenia człowieka są jedynie ulotnymi mrzonkami. Przestrzega przed gonitwą za tym, co przemijające, i podkreśla znaczenie radości z prostych, codziennych doświadczeń. Człowiek powinien skupić się na tym, co naprawdę ważne, zamiast tracić życie na zdobywanie dóbr materialnych, które i tak ostatecznie straci. Przemijalność świata powinna być dla niego inspiracją do czerpania radości z życia i dostrzegania prawdziwych wartości, które czynią egzystencję piękną i sensowną.
Aktualizacja: 2025-02-28 17:48:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.