Czytając rozliczne dzieła Ignacego Krasickiego, widzimy wyraźnie ich edukacyjny charakter. Wybierał on przy tym za swoje modus operandi zasadę nauki poprzez zabawę, odzwierciedlaną w satyrach i bajkach. Analizując te dzieła można, chcieć zadać zasadnicze pytanie: czego tak naprawdę chciał współczesnych sobie Polaków na nauczyć Ignacy Krasicki?
Dzieła księcia poetów polskich to przede wszystkim utwory humorystyczne bądź wykorzystujące humor do przekazywania pouczającej puenty. Mają one przy tym szeroki zakres tematyczny. Dotykają bowiem problematyki prawd życiowych, ale również przywar ludzkich, nie oszczędzając przy tym degradacji panującego ówcześnie obyczaju. Dominują przy tym dwie ostatnie tematyki, przez co dzieła Krasickiego nabierają charakteru społecznego. Widać tu bowiem głębokie zaniepokojenie poety stanem moralnym narodu oraz chęć pozytywnego na niego wpłynięcia.
Co więc szczególnego ganił w swoich utworach Krasicki? Przede wszystkim wszelkie niegodziwości charakteru, takie jak pycha, próżność, czy hipokryzja. W alegoryczny sposób przedstawia przykłady takich zachowań, ukazując ich zgubne skutki bądź też śmieszność w szerszej perspektywie. W bajce Dzwon tytułowy bohater przechwala się swoją donośnością i skupianiem uwagi. Przechodzień zwraca mu jednak uwagę, że nie może jednak wydać z siebie dźwięku samoczynnie i musi czynić to ktoś inny. W Myszy i kocie przemądrzała mysz nie zauważyła udawanych łez kota, przez co wystawiła się na pożarcie. Bijąca służącą w takt modlitwy o miłosierdzie tytułowa Dewotka to zaś doskonały przykład hipokryzji.
Krasicki zwracał przy tym również uwagę na takie zjawiska jak tzw. prawo silniejszego. Uczulał na nie swojego czytelnika, chociażby w bajkach Chleb i szabla, czy Jagnię i wilcy. Warto jednak nadmienić, że nadal są to "prawa" z gruntu szkodliwe, a poeta pragnie przestrzec przed nimi swojego czytelnika i uchronić tym samym od ewentualnych skutków.
Satyry Krasickiego dotyczą zaś panującego obyczaju. Na pierwszy plan wybija się Monachomachia - poemat heroikomiczny atakujący nieuctwo, próżniactwo oraz pijaństwo pośród warstw duchownych. Warto też zauważyć Świat zły, gdzie autor niejako zbiorczo uderza we wszystkie wyrodne elementy społeczeństwa swoich czasów. Tutaj też podsumowuje efekty, jakie przyniesie dalsze zwyrodnienie obyczaju Polaków.
Jak więc widać, utwory Ignacego Krasickiego mają charakter dydaktyczny. Poprzez tę naukę poeta miał nadzieję na poprawę swoich krajan. Trudno jednak z perspektywy człowieka XXI wieku ocenić, czy mu się udało.
Aktualizacja: 2022-09-11 09:14:24.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.