Epopeja to gatunek epicki, przedstawiający losy społeczności w czasie przełomowych wydarzeń. Do jej charakterystycznych cech należą sceny batalistyczne, rozbudowane opisy czy wszechwiedzący narrator. Powieść Władysława Reymonta „Chłopi” bywa nazywana epopeją chłopską, ponieważ rzeczywiście posiada niektóre elementy typowe dla eposu. Warto więc spojrzeć na dzieło Reymonta z tej perspektywy.
Po pierwsze, powieść przedstawia panoramiczny obraz polskiej wsi przełomu XIX i XX wieku. Reymont opisał głównie dzieje rodziny Borynów - największych gospodarzy we wsi, ale nie pomijał też losu biedniejszych bohaterów. Przedstawił dzieje żebraków, wyrobników, parobków, osób stojących nisko w wiejskiej hierarchii społecznej. Autor opisał ciężką pracę na roli oraz święta, rozrywki i dobrą zabawę. Dzięki temu, obraz Lipiec jest pełny.
Reymont ukazał moment przełomowy w życiu wsi. Odchodzi Maciej Boryna, największy gospodarz we wsi, uznawany za nieformalnego przywódcę Lipiec. Jego dzieci rywalizują więc o majątek, a lokalni mieszkańcy coraz bardziej zaczynają liczyć się ze zdaniem Antka. Ważnym wydarzeniem była też bitwa o las, w której chłopi musieli zjednoczyć się przeciwko dziedzicowi, nakazującemu wycięcie drzew. Co więcej, jest to scena batalistyczna - kolejny element charakterystyczny dla epopei. Chłopi co prawda zwyciężyli, ale mężczyźni zostali aresztowani, przez co kobiety musiały poradzić sobie same.
W powieści obecny jest też wszechwiedzący narrator, który szeroko komentuje zdarzenia. Pojawiają się również rozbudowane opisy - szczególnie prac polowych, obyczajów, katolickich świąt. Długie opisy pełnią funkcję retardacji, co oznacza, że spowalniają akcję i trzymają czytelnika w napięciu. Dzięki temu, powieść jest też doskonałym źródłem wiedzy o życiu chłopów - Reymont dokładnie opisał ich mentalność i codzienne życie.
Obecna jest również sfera sacrum. Ziemia nabiera cech świętości, ponieważ była dla chłopów najważniejszą wartością. To od niej zależało ich być albo nie być, ponieważ uprawa roli była głównym źródłem dochodów. Reymont uwznioślił życie na wsi, chociaż nie ukrywał również jego gorszych stron. W powieści pojawiają się też wzniosłe sceny, takie jak śmierć Macieja Boryny. Największy gospodarz na wsi po raz ostatni wyszedł w pole i umarł rozpoczynając siewy. Na koniec swojego życia, stał się jednością z ziemią, której poświęcił tak wiele lat.
Chociaż dzieło Reymonta jest powieścią społeczno-obyczajową, posiada też wiele cech charakterystycznych dla epopei. Jeszcze lepiej świadczy to o wyjątkowości utworu, więc nie dziwi fakt, że Reymont otrzymał literacką Nagrodę Nobla.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.