Makbet to klasyczny przykład dramatu szekspirowskiego, który z kolei jest formą teatru elżbietańskiego. Odrzuca on antyczne zasady dramatu, utrwalone jeszcze w czasach Sofoklesa. Zamiast tego proponuje swoją własną, zdaniem Szekspira dającą większą wolność twórcą, formę. W Makbecie możemy wykazać następujące cechy tego typu utworu:
Spis treści
Makbet oparty jest o luźną interpretację historii dziejów Szkocji za panowania króla Makbeta (Mac Bethad mac Findlaích). Dramat elżbietański czerpał swoją tematykę z historii lub literatury. Różniło go to od dramatu antycznego, inspirowanego mitami.
Akcja Makbeta przenosi się często zarówno w czasie, jak też miejscu. Mamy więc posępne wrzosowiska z początku dramatu, zamek Inverness i Dunzynan oraz las Birnamski. Ponadto kolejne akty dzieli nawet kilka lat. W dramacie elżbietańskim występowały również wątki niepowiązane z główną fabułą, takie jak opowiadania wiedźm o złych uczynkach czy słowa Odźwiernego o alkoholu
Elementy stylu wysokiego mieszają się tutaj ze stylem niskim, przez słowa potoczne znajdują miejsce w utworze o poważnej tematyce. Języka potocznego, a nawet wulgaryzmów dopatrzyć się możemy w ustach czarownic, Odźwiernego, czy Makdufa.
Teatr elżbietański nie bał się ukazywać scen drastycznych, takich jak pojedynki i śmierć. Wcześniej takie wydarzenie miały miejsce poza sceną, a informował o nich posłaniec. W Makbecie śmierć ponosi Banko, żona i dziecko Makdufa, czy choćby sam Makbet. Wszystko to mogą obserwować widzowie.
Bohaterowie Makbeta są w pełni odpowiedzialni za swoje czyny, nie rządzi nimi wola bogów ani przeznaczenie. Główny bohater sam ściąga na siebie nieszczęście i upadek, był jedynie inspirowany z zewnątrz przez żonę oraz siły nadprzyrodzone.
W czasie trwania akcji bohaterowie dramatu zmieniają się, są postaciami dynamicznymi. Początkowo widzimy Makbeta jako honorowego, szlachetnego rycerza. Przechodzi on jednak transformację z przerażonego własną zbrodnią, w przerażonego jej konsekwencjami, aż po bezdusznego i zimnego tyrana. Lady Makbet również gnie się pod wpływem własnych grzechów, powoli oddając swój umysł szaleństwu. Teatr antyczny nie znał takiego typu bohatera, wprowadził go dopiero teatr elżbietański.
Antyczne dramaty przedstawiały losy potomków królewskich rodów. Teatr elżbietański stawał się pod tym względem bardziej reprezentatywny. Makbet nie jest bowiem arystokratą, a jedynie dalekim krewnym króla Duncana.
Dramat Szekspira nie ogranicza się jedynie do trzech aktorów. Wprowadza on ponadto sceny zbiorowe, takie jak bitwy lub obwołanie Malkolma królem. Jest to kolejny element nieznany dramatowi przed teatrem elżbietańskim.
W teatrze elżbietańskim chór posiadał ograniczoną, praktycznie znikomą role. Szekspir w Makbecie całkowicie z niego rezygnuje, pozostawiając interpretację wydarzeń samemu widzowi.
Dramat elżbietański nie dzieli się na kwestie wypowiadane przez aktorów i wyśpiewywane przez chór (epejsodia i stasimony). Stosuje za to kompozycję Aktów, na które składają się poszczególne sceny. W przypadku Makbeta mamy aż V Aktów.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:03.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.