Charles Baudelaire, fot: Félix Bracquemond, CC0, via Wikimedia Commons
Utwór Charlesa Baudelaire'a „Albatros” ukazał się w zbiorze „Kwiaty zła” w 1857 roku. Autor wykorzystuje horacjański motyw poety-ptaka. Artysta zostaje porównany do albatrosa, który jest majestatyczny na niebie, a niezdarny na ziemi.
Spis treści
Wiersz ma budowę regularną. Składa się z czterech czterowersowych strof. Został napisany trzynastozgłoskowcem. Pojawiają się rymy krzyżowe.
Utwór należy do liryki pośredniej, podmiot liryczny nie ujawnia swojej obecności. Osoba mówiąca dostrzega analogię między sytuacją poety i albatrosa.
Warstwa stylistyczna utworu jest rozbudowana. Pojawiają się liczne epitety („gorzkiego odmętu”, „ptaki dalekolotne, albatrosy białe, osaczone, niezdarne, zhańbione głęboko”, „skrzydła wspaniałe”, „wiosła zbyt ciężkie”, „skrzydlaty kaleko”, „skrzydła olbrzymie”). Zastosowano również metafory („poeta jest podobny księciu na obłoku, który brata się z burzą, a szydzi z łucznika, lecz spędzony na ziemię i szczuty co kroku - wiecznie się o swe skrzydła olbrzymie potyka”) oraz porównania („bezradnie swe skrzydła wspaniałe i jak wiosła zbyt ciężkie po pokładzie wloką”). Obecne są apostrofy, podmiot liryczny zwraca się do albatrosa-poety („O jakiż jesteś marny, jaki szpetny z bliska, Ty, niegdyś piękny w locie, wysoko, daleko! Ktoś ci fajką w dziób stuka, ktoś dla pośmiewiska przedrzeźnia twe podrygi, skrzydlaty kaleko!”). Pojawiają się też przerzutnie i wykrzyknienia („O jakiż jesteś marny, jaki szpetny z bliska, Ty, niegdyś piękny w locie, wysoko, daleko! Ktoś ci fajką w dziób stuka, ktoś dla pośmiewiska przedrzeźnia twe podrygi, skrzydlaty kaleko!”), które dodają wierszowi dynamiki.
Podmiot liryczny przytacza anegdotę z życia żeglarzy. Znudzona rejsem załoga ucieka się do niemoralnej rozrywki. Marynarze chwytają albatrosy, duże, morskie ptaki. Zwierzęta w locie wydają się majestatyczne i potężne. Gdy jednak zostają złapane przez człowieka i uwięzione na pokładzie, całkowicie się zmieniają. Olbrzymie skrzydła, które budzą podziw w powietrzu, okazują się ciężarem, a wręcz - kalectwem. Albatros ciągnie je po pokładzie i wciąż się o nie potyka. Marynarze żartują sobie z majestatycznego ptaka i przedrzeźniają jego niezdarne ruchy. Albatros zostaje poniżony i odarty z aury tajemnicy, która otacza go w locie. Ptak posiada dwoistą naturę, podobnie jak poeta. Historyjka na temat albatrosa jest tylko punktem wyjścia do rozważań na temat roli poezji i poety.
Albatros staje się w utworze symbolem artysty. Poeta również posiada dwa oblicza. Całkowicie inaczej zachowuje się, gdy tworzy oraz w codziennym życiu. Niebo jest w wierszu metaforą poezji. Artysta najpewniej czuje się w świecie sztuki oraz wzniosłych idei. Często żyje marzeniami oraz własną wizją rzeczywistości.
Poeta jest podziwiany ze względu na swoją twórczość. Wielu osób uważa go za wybitną jednostkę, wyróżniającą się na tle przeciętnego społeczeństwa. Większość odbiorców nie ma okazji poznać poetów, których utwory czytają. Artyści wydają się istotami z innego świata, niedostępnymi dla zwyczajnych ludzi. Poeci jednak również posiadają swoje słabe strony. Talent poetycki nie sprawia, że stają się bogami, których nie dotyczą żadne ograniczenia. Artyści często nie odnajdują się w zwyczajnym, codziennym życiu. W swojej twórczości przedstawiają wzniosłe idee. Kształtują własne koncepcje filozoficzne oraz systemy wartości. Wcielanie ich w życie często okazuje się jednak skomplikowane.
Poeta, w zderzeniu z codziennymi problemami, przypomina niezdarnego albatrosa, ośmieszanego przez załogę statku. Artysta różni się od ogółu społeczeństwa, posiada nieprzeciętną wrażliwość. Jest ona jednocześnie darem i przekleństwem. Pozwala na uważną obserwację rzeczywistości i ujmowanie swoich przemyśleń w słowa, ale też utrudnia radzenie sobie z trudnościami.
W swojej twórczości, poeta może kreować się na wybitną jednostkę, górującą nad społeczeństwem. Gdy jednak musi zderzyć się z codziennością, zwyczajni, przeciętni ludzie niejednokrotnie mają więcej siły od niego. Poeci często są niezrozumiani i odrzuceni, podobnie jak ośmieszony przez marynarzy albatros. Artyści okazują się nieprzystosowani do stąpania po ziemi, co stanowi metaforę codziennego życia. Dobrze czują się wyłącznie w chmurach, koncentrując się na sztuce.
Baudelaire nawiązuje do horacjańskiego motywu poety-ptaka. Horacy, w „Pieśni II, 20 (Do Mecenasa)”, opisał przemianę poety w łabędzia. Artysta może zostać ośmieszony przez społeczeństwo, które nie rozumie jego wrażliwości. W pewnym sensie pozostaje jednak zwycięzcą. Dzięki swoim dziełom, zyskuje wieczną sławę, a tym samym - nieśmiertelność. W życiu doczesnym poeci często są jednak nieszczęśliwi. Przypominają majestatycznego albatrosa, który potyka się z powodu własnej potęgi. Został stworzony do latania, a nie przebywania na pokładzie statku. Poeta również został powołany do wyższych celów, dlatego często nie radzi sobie w codziennym życiu. Smutna historia albatrosa doskonale oddaje trudności, z którymi zmagają się artyści.
Aktualizacja: 2024-06-25 19:01:01.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.