Przypowieść o synu marnotrawnym pochodzi z Ewangelii świętego Łukasza (15, 11-32), z Nowego Testamentu. Porusza temat chciwości i zaślepienia bogactwem, które nierzadko prowadzą do wielkiego upadku, ale też zazdrości, skruchy i wybaczenia motywowanego miłością. Daje nadzieję na to, że każdy, niezależnie od tego, jak bardzo pobłądził w swoim życiu i jak nisko upadł – może powrócić do kochającego Boga Ojca, a On zawsze przyjmie taką osobę z otwartymi ramionami.
Spis treści
Pewien dobry człowiek miał dwóch synów. Któregoś dnia przyszedł do niego młodszy z nich i poprosił o część majątku, która mu przypadała. Ojciec rozdzielił więc bogactwo między swe dzieci. Po otrzymaniu swojej części, młodszy syn zabrał wszystko, co dostał i ruszył w świat. Żył bardzo rozrzutnie, więc majątek od ojca szybko się wyczerpał. Zaczął odczuwać głód i niedostatek, dlatego podjął się pracy przy wypasaniu świń. Niewiele mu to jednak pomogło. Próbował żywić się strąkami, które jadły zwierzęta, ale nikt mu ich nie dawał. Wtedy też przypomniał sobie o tym, jak dobrze jego ojciec traktował swoją służbę. Postanowił wrócić do niego skruszony i ubłagać o posadę najemcy. Tak też uczynił.
Kiedy był jeszcze w dość dalekiej odległości od domu, jego ojciec i tak zdołał go wypatrzeć. Wybiegł mu naprzeciw, a gdy do niego dobiegł, przytulił i ucałował go wzruszony. Młodzieniec zaczął ze skruchą przepraszać swojego ojca. Było mu za siebie wstyd. Przyznał, że jest niegodny nazywania się jego synem, jednak ojciec nic mu na to nie odpowiedział. Zwrócił się za to do swoich sług, aby przynieśli najlepsze ubranie, sandały oraz pierścień dla jego odnalezionego dziecka, a potem przygotowali ucztę i zabili na nią najlepsze utuczone cielę, bo jego zaginiony syn wreszcie się odnalazł i należy się z tego powodu radować i cieszyć.
W międzyczasie w polu przebywał jego starszy syn. Wracając do domu, usłyszał muzykę i zobaczył tańce. Przywołał do siebie sługę, by zapytać, skąd ta uczta, a ten odpowiedział mu, że to na cześć jego brata, który powrócił zdrów do domu. Na te słowa starszy z braci bardzo się zdenerwował i nie chciał wejść do domu. Wtedy wyszedł do niego ojciec. Próbował wytłumaczyć całą sytuację. Młodzieniec odrzekł z wyrzutem, że choć zawsze wiernie mu służył, to ojciec nigdy nie wystawił uczty na jego cześć. Wtedy on odrzekł mu spokojnie, że cały jego dobytek należy również do niego, najstarszego syna. Teraz jednak należało się radować, bo zagubiony syn i brat odnalazł się – choć był martwy, wrócił do domu żywy.
Przypowieść o synu marnotrawnym obrazuje wielką radość Boga z każdego grzesznika, który się nawrócił. Jej głównym tematem jest przebaczenie, ale porusza także problem chciwości, bezmyślności i zazdrości. Tytułowy bohater paraboli to osoba zupełnie zaślepiona wygodami życia, kierująca się materializmem. Stanowi ona symbol grzeszników łatwo ulegających pokusom świata codziennego, oddalających się od Stwórcy i popełniających wiele błędów. Beztroskie życie wydaje się cudowne, jest spełnieniem marzeń. Nie trzeba się o nic martwić, pozornie nie ma żadnych konsekwencji, jednak kiedy tylko pieniądze się kończą, pojawiają się problemy, trudności i wyrzuty sumienia.
Podobnie jest z grzechem. Na początku wygląda niegroźnie i kusi różnymi korzyściami, jawi się jako wyzwolenie czy rozrywka, ale tak naprawdę rujnuje człowiekowi życie oraz wolność. Doprowadza do powolnego, lecz skutecznego upadku moralnego, z którego ciężko się wydostać. Niektórzy zupełnie się w nim pogrążają, a inni próbują z nim walczyć i na nowo wejść na właściwą drogę pełną Boskiej miłości. Ze skruchą przyznają się do błędów, próbują je odpokutować. Chcą się zmienić, byleby móc na nowo rozwinąć swoją relację ze Stwórcą. Przychodzą do Niego z pokorą, tak jak syn marnotrawny do ukochanego rodzica.
Ojciec młodzieńca jest niezwykle wyrozumiały. Przyjmuje swoje dziecko z powrotem, nie zważając na popełnione przez niego błędy, Wybacz mu wszystkie przewinienia i cieszy się z jego powrotu, a nawet wyprawia wielką ucztę na jego cześć. Tak samo postępuje Bóg względem nawracających się grzeszników. Pozwala im na nowo wstąpić do Jego łask. Raduje się każdą nawróconą osobą, która, choć błądziła lub popełniała wiele złego, postanowiła się poprawić.
W Królestwie Niebieskim znajdzie się miejsce dla każdego, zarówno dla sprawiedliwych, którzy cały czas przestrzegają Jego przykazań, jak i dla błądzących, którzy okazali skruchę i żal za swoje grzechy. To właśnie z tych drugich Stwórca raduje się szczególnie, co może wydawać się niesprawiedliwe od zawsze wiernym Mu ludziom. Starszy brat nie mógł zrozumieć, dlaczego ojciec wyprawia ucztę dla jego marnotrawnego syna. Czuł zazdrość o to, że choć przez wiele lat trwał wiernie blisko rodziny, nigdy się nie buntował i zawsze był posłuszny, nie dostał za to nagrody. Wtedy ojciec wytłumaczył mu, że to, co należy do niego, należy też do syna.
Podobnie dla wiernych największą nagrodą powinno być to, że są blisko Boga i mogą czerpać jego łaski. Nie potrzebują oni duchowej odnowy w przeciwieństwie do grzeszników. Nie powinni zazdrościć im Boskiej miłości, bowiem sami również jej doświadczają, choć mogą tego nie zauważać. Oni również powinni się radować, gdyż tak jak syn, który „był umarły, a znów ożył, zaginął, a odnalazł się”, tak grzeszni ludzie w końcu odnaleźli się, na nowo ożyli i wstąpili do Królestwa Niebieskiego, by móc być blisko Stwórcy.
Sformułowanie „syn marnotrawny” zostało również przyjęte na stałe do polskiej kultury jako związek frazeologiczny. Oznacza ono osobę, która zbłądziła lub coś zawiniła, ale okoliczności i konsekwencje jej działań sprawiły, że zrozumiała swój błąd i się zmieniła. Motyw ten wielokrotnie przejawia się również w sztuce, zarówno w literaturze, jak i malarstwie.
W przypowieści zostaje przedstawiony młodzieniec, który ulega pokusom hulaszczego, beztroskiego życia. Bardzo szybko roztrwania całą część swojego majątku na zabawach, zupełnie nie martwiąc się o przyszłość. Wydaje pieniądze lekką ręką, nie żałując sobie wygód i coraz nowszych rozrywek. Wkrótce jednak jego bogactwo się kończy. Wszystkie pozorne przyjaźnie odchodzą w niepamięć, każdy odwraca się od pozbawionego pieniędzy młodego mężczyzny. Zaczyna mu brakować nie tylko wygód, ale wręcz tak podstawowych rzeczy jak pokarmu, co zmusza go znalezienia jakiejkolwiek pracy. Z wielkiego pana życia staje się nędznym świniopasem, który w dodatku nawet nie może pożywić się strąkami, które zjadały zwierzęta.
Jego sytuacja doprowadza go do rozpaczy, ale też rozbudza w nim tęsknotę za kochającym ojcem, który nawet służbę traktował z wielkim szacunkiem. Młodzieniec postanawia do niego wrócić. Wstydzi się swojego postępowania, czuje się niegodny bycia synem tak wspaniałego człowieka. Wie, że go zawiódł i boi się odrzucenia. Mimo to reakcja ojca jest zgoła inna. Wita marnotrawnego syna z nieopisaną radością i urządza na jego cześć wielką, huczną ucztę. Nie złości się na młodzieńca, nie wyklina go, nie przepędza z domostwa. Wie, że dostał już wystarczającą nauczkę od życia. Raduje się tym, że jego dziecko zdecydowało się do niego wrócić i odkupić swoje winy.
Jednak starszy brat marnotrawnego młodzieńca zupełnie nie rozumie radości ojca. Zazdrości mu wspaniałej uczty na jego cześć i tego, że ojciec tak bardzo okazuje mu miłość. Czuje się odrzucony i zignorowany. Cały czas pozostawiał wierny rodzinie, nie trwonił majątku i wytrwale pracował, a i tak nikt nigdy nie upiekł na jego cześć utuczonego cielęcia ani nie tańczył radosnych tańców. Niedobrze czuje się z myślą, że to ten, który postąpił źle, został nagrodzony. Ojciec jednak tłumaczy mu, że bardzo docenia jego oddanie i to, że zawsze wiernie mu pomagał. Co jego, to i starszego syna, do pierworodnego należy cały majątek, którym umie dobrze rozporządzać.
Mężczyzna wcale nie cieszy się z postępowania i błędów młodszego syna, ale tego, że postanowił wrócić i je naprawić. Jest dumny z tego, że udało mu się z powrotem wstąpić na dobrą drogę i pragnie go w tej decyzji wspierać. Nie każdy potrafi przyznać się do błędu czy porażki, dlatego tym bardziej należy docenić ten gest.
Przypowieść o synu marnotrawnym obrazuje nieskończone miłosierdzie Boże i przebaczenie grzesznikom, którzy postanowili się poprawić. Tytułowy syn marnotrawny jest więc symbolem osoby, która popełniła w życiu wiele błędów, jednak postanowiła się nawrócić i zmienić swoje postępowanie. Z kolei jego kochający ojciec jest alegorią Boga – wybacza swojemu dziecku każdą winę, a także przyjmuje go do siebie z otwartymi ramionami, ciesząc się tym, że go odzyskał.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:23:54.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.