Leopold Staff, fot: autor nieznany, źródło: Wybór Poezyi Leopolda Staffa, polona.pl
Wiersz Leopolda Staffa „Prośba o skrzydła” jest poetyckim obrazem niezwykłej krainy marzeń. Autor łączy klasycystyczną formę z optymistyczną wizją świata. Staff zwraca się w swoim utworze do innych marzycieli, którzy posiadającą artystyczną wrażliwość.
Spis treści
Utwór został wydany w 1908 roku jako część zbioru „Gałąź kwitnąca”. Należy do cyklu „Radość życia” i ukazuje szczęście, płynące z egzystencji na świecie, przypominającym baśniową krainę marzeń. Tomik przypomina swoją wymową poprzedni zbiór wierszy Staffa, zatytułowany „Ptakom niebieskim”, wydany w 1905 roku. Stanowił on przełom w twórczości poety, gdy skupił się na pochwale życia i głoszeniu solidarności międzyludzkiej.
Staff zainspirował się poglądami francuskiego poety, Paula Verlaine'a, który propagował obraz artysty jako wolnego włóczęgi. Autor przestał jednak skupiać się na swoim indywidualizmie, poczuł potrzebę integracji ze zwykłymi ludźmi. Staff tworzył utwory optymistyczne, inspirowane przyrodą i wspomnieniami z dzieciństwa.
Tomik „Gałąź kwitnąca” jest pełen entuzjazmu i fascynacji życiem, chociaż poeta przedstawił je ze spokojem i umiarem, charakterystycznym dla utworów klasycznych. Staff jest nazywany pierwszym neoklasycystą XX wieku. Klasycyzm w tomie „Gałąź kwitnąca” jest traktowany jako postawa życiowa, a nie tylko wzorzec, według którego powstaje poezja. Utwór „Prośba o skrzydła” jest przykładem optymizmu, charakterystycznego dla epoki dwudziestolecia międzywojennego.
Poeta posłużył się wymagającą formą sonetu włoskiego. Utwór składa się z dwóch strof czterowersowych i dwóch strof trzywersowych. Staff nie zastosował jednak tradycyjnego podziału na część opisową i filozoficzno-refleksyjną. Dwie pierwsze zwrotki mają formę opisu, a pozostałe - monologu podmiotu lirycznego do swoich towarzyszy, których chce nakłonić do działania. Pojawia się układ rymów krzyżowych i parzystych: abab cdcd eff egg.
Sonet należy do liryki bezpośredniej, podmiot liryczny ujawnia swoją obecność. Obecne są więc czasowniki w pierwszej osobie liczby mnogiej i odpowiednie zaimki („gdyśmy utonęli”, „przyszły nam”, „chodźmy”, „rozbijmy”, „nasze serca”, „módlmy”). Osoba mówiąca wypowiada się w imieniu zbiorowości podobnych sobie marzycieli. Nie chce namówić ich na skupienie się na sprawach doczesnych, ale wręcz przeciwnie, jeszcze większe oderwanie od rzeczywistości i pogrążenie się w świecie wzniosłych idei.
Warstwa stylistyczna utworu jest rozbudowana, za pomocą licznych środków poetyckich autor tworzy przekonujący obraz krainy marzeń. Nagromadzenie wielu środków artystycznych w krótkim utworze jest charakterystyczne dla twórczości Staffa. Pojawiają się liczne epitety („dziwny cudów kraj”, „błękitną powieką”, „myśl bożą”, „płócienne namioty”, „serca młode”). W wypowiedzi podmiotu lirycznego obecne są metafory („odcięty rzeką, której nie przejdzie”, „kto latać nie umie”, „utonęli w marzenia zadumie”, „wznosząc w dłoniach nasze serca młode, do gwiazd”, „módlmy się cicho na klęczkach - o skrzydła”) i porównania („śni pod niebiosów błękitną powieką, jak oko, które myśl bożą rozumie”, „do gwiazd, co płoną jak nasze tęsknoty”). Przedmioty i zjawiska nabierają w sonecie cech ludzkich, pojawiają się personifikacje („przyszły nam o nim wieści w drzew poszumie”, „wierzby wiatrom zostawiają sidła”). Na rytm wiersza wpływają przerzutnie, czyli przeniesienia części wypowiedzenia do kolejnego wersu.
Podmiot liryczny przedstawia w utworze obraz niezwykłej krainy cudów. Jest to świat marzeń, przypominający wizję z dziecięcej baśni. Kraina jest oddzielona od reszty świata rzeką. Symbolizuje ona przeszkodę, barierę, którą nie każdy potrafi pokonać. Do krainy cudów mogą dostać się tylko osoby obdarzone bogatą wyobraźnią i artystyczną wrażliwością. Tacy ludzie potrafią „latać”, wznieść się ponad błahe sprawy doczesne.
Możliwe, że podmiot liryczny ma na myśli artystów, którzy wyróżniają się na tle społeczeństwa. Prawdopodobnie sam jest jednym z nich. Poeci potrafią zrozumieć boskie myśli i przekazać je innym. Posiadają dar, który powinni odpowiednio wykorzystywać. Osoba mówiąca należy do zbiorowości wyjątkowych ludzi, wyróżniających się niesamowitą wyobraźnią. Są oni wrażliwi na piękno przyrody, potrafią odczytywać jej sygnały. Czerpią inspirację z szumu drzew, który zdaje się do nich mówić.
Podmiot liryczny namawia swoich towarzyszy do udania się nad wodę i rozbicia namiotów. Chce, aby odnaleźli swój azyl, znaleźli bezpieczne miejsce, aby odpocząć. Zamierza skryć się w cieniu wierzb, które zapewnią spokój i ochronę przed światem zewnętrznym. Poeta potrzebuje ciszy, aby móc tworzyć. Poezja powstaje w samotności, żeby później dzielić się nią z innymi. Artyści mogą ofiarować światu swoje młode serca, pełne fascynacji życiem i chęci tworzenia. Pragną stawać się coraz lepszymi poetami, tęsknią do niebios i pragną osiągnięcia doskonałości.
Podmiot liryczny chce prosić Boga o skrzydła dla siebie i swoich towarzyszy. Symbolizują one artystyczny talent, pozwalający wzbić się ponad ograniczoną naturę doczesnego świata. To dzięki skrzydłom, osoba mówiąca może dostać się przez rzekę do krainy cudów.
Aktualizacja: 2024-06-27 21:45:19.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.