Samotność – interpretacja

Utwór C.K. Norwida pt. Samotność poświęcony jest kwestii milczenia. Mowa jest o wyciszeniu stylu bycia, który dotyczy podstawowych spraw ludzkich, jakimi są: znaczenie i używanie języka, miejsce milczenia w dojrzałości ludzkiej. Uważam, że sonet Samotność wpisuje się niejako w przedmiot dla antropologii, filozofii języka, socjologii a nawet psychologii.

Milczenie i słowa mówią o człowieku. Można użyć tu następujących porównań: wdech i wydech albo bicie i milczenie serca. Zadajmy sobie pytanie: czym było dawniej milczenie, jak było rozumiane?

Dla starożytnych Greków, jak na przykład, dla Platona było mądrością. Z kolei Pitagoras milczał przez kilka lat, by za jego pomocą nauczyć się mówić. Tymczasem M. Heidegger powiedział o milczeniu: to prosta bliskość istoty i jasna dal dla bytu. Człowiek jest istnieniem milczącym. Zaś Søren Kierkegaard uważa, że milczenie jest podstawowym wyborem i ma zasadnicze znaczenie dla formowania osobowości. Słowem, lepiej jest milczeć i być, niż mówić, a nie być.

Pierwsza zwrotka sonetu uzmysławia nam, że milczenie pozwala odkryć fragmentaryczność słowa , jego niepełność. W ten sposób Norwid uświadamia nam, że wiele ludzkich problemów leży poza sferą języka i ono właśnie musi być wkomponowane w przekazywanie treści o sobie. Milczenie to obcowanie z istotą rzeczy, staje się ono źródłem jasności widzenia i rozumienia. Ludzkie życie zaczyna się w milczeniu matczynego łona. Matka jest tą, która pierwotnie obdarowuje człowieka milczeniem. Jest ono przestrzenią pierwotnego spotkania ze sobą, możliwością spotkania siebie. Ono czyni zdolnym do słuchania , do przyjmowania, do jakiegokolwiek otwarcia. Sama natura, czasem kondycja cielesna wskazuje na konieczność równowagi między działaniem i odpoczynkiem , słowem i milczeniem. Milczenie myśli, pragnień, wyobraźni i serca są proporcjonalną prawdą życia duchowego.

Pierwsza zwrotka sonetu, która brzmi następująco:
Cisza – niekiedy tylko pająk siatką wzruszy,
Lub przed oknem topolę wietrzyk pomuskuje;
Och! jak lekko oddychać, słodko marzyć duszy –
Tu mi gwar, tu mi uśmiech myśli nie krępuje.

sugeruje, że wolność szuka milczenia. Ono oświetla naszą inteligencję. Otwierając do drugiego usta, zarazem stajemy się świadkami jego milczenia, jego słuchania, jego przyjmowania.

W drugiej zwrotce, z kolei łatwo rozeznać, że ten, który nie ukochał milczenia, nie potrafi słuchać drugiego, a dar jego miłości ulega skrępowaniu. Podmiot liryczny mówi, że dla niego milczenie jest sposobem posiadania siebie i samodarowaniem. Świadczą o tym słowa:
Jak niewolnik, co ciężkie siłą więzy skruszy
I zgasłe życie w sercu na nowo poczuje,
Tak ja, na chwilę zwolnion z natrętnych katuszy( )

W kolejnym wersie: Wdzięk i urok milczenia czuję i pojmuję ( ) podmiot liryczny mówi, że owo milczenie czy cisza umożliwia zwarte istnienie. Jest skupieniem, zawieszeniem bądź wzięciem w nawias tego, co zewnętrzne i zmienne. W skupieniu rodzi się pytanie czym jest milczenie? Odpowiedź wydaje się prosta milczenie to poszukiwanie prawdy. Zamilknąć powinno, zdaniem Norwida, wszystko, co nie jest ostateczną prawdą o człowieku, a więc: Próżno nektar napojów hojnie się wysączy;

Śmiechy, piosnka, biesiada – wszystko jest katuszą;
U mnie rozkosz i życie, gdy moja myśl wolna.

Można powiedzieć, że milczenie demaskuje. Jest ono uprzywilejowaną formą przenikania w istotę spraw, gdyż jest głębszym rozumieniem. Milczenie można nazwać niejako bez-kształtem. Ono nie orzeka, ale stanowi swoiste spoiwo między tym, co niedostępne dla słów a zewnętrzem drugiego człowieka. Ma naturę wtajemniczenia.

C.K. Norwid zauważa, że przestrzeń milczenia staje się polem wyrastania słów, oczekiwania na nie. Milczenie stanowi oczyszczenie słów. Oczyszcza piękno słów z estetycznego fałszerstwa. Milczenie nie jest zaprzeczeniem słów, lecz przestrzenią sekretną. W tejże przestrzeni można odkryć istotę języka, pośrednika piękna. Wówczas milczenie jest współbrzmieniem z pięknem.

Przeczytaj także: Bema pamięci żałobny rapsod interpretacja

Aktualizacja: 2024-06-26 17:20:02.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.