„Podróże z Herodotem” to literacki reportaż, którego autorem jest Ryszard Kapuściński. Opisuje on podróże, jakie pisarz odbywał na przestrzeni lat, jednocześnie wciąż sięgając po „Dzieje” autorstwa tytułowego Herodota. Lektura tego antycznego tekstu stała się dla Kapuścińskiego fundamentem rozumienia rzeczywistości i świata, jaki przyszło mu obserwować podczas licznych wypraw do Azji i Afryki.
Spis treści
W reportażu Kapuścińskiego ogromną rolę odgrywa problematyka różnorodności świata. Wynika to z samego charakteru tekstu, który opisuje liczne podróże Kapuścińskiego poza Europę, w które wysyłały go redakcje, w których pracował. Pierwszym takim wyjazdem była podróż do Indii z przystankiem w Rzymie. Już we włoskiej stolicy pisarza oszołomiła różnica między sowieckim Wschodem a demokratycznym Zachodem. W Indiach wszystko jest dla niego obce; już na pokładzie samolotu dostrzega, jak bardzo różni się ten kraj od świata, z którego pochodzi. Podróż do Indii uczy go, że poznawanie odmiennych kultur wiąże się z wieloma zaskoczeniami i należy się do tego wcześniej przygotować. Kapuściński dochodzi też do wniosku, że całościowe poznanie obcego kraju nie jest możliwe, a próby zrozumienia go mogą zająć człowiekowi całe życie. Jednocześnie takie wyprawy mobilizowały pisarza do kształcenia się, poznawania nowych kultur, religii i języków.
„Dzieje” Herodota to tekst opisujący wiele dawnych wydarzeń historycznych z okresu starożytności, natomiast Kapuściński był świadkiem wielu sytuacji, które kształtowały świat mu współczesny i które później trafiły do podręczników historii. Te przeplatające się wydarzenia, dawne i współczesne, pozwalają zobrazować, jak ludzkość wciąż wraca do tych samych problemów i rozwiązań. Wojny, wpływy, walka o władzę — to wszystko towarzyszyło człowiekowi antyku i towarzyszy też człowiekowi współczesnemu. Kapuściński rozważa również naturę opisywania historii: jak uchwycić ją w sposób obiektywny, wykorzystując subiektywne źródła; jak wydarzenia kształtowały się w pieśniach, opowieściach i relacjach; jak ulotna jest ludzka pamięć, która zatrzymuje tylko to, co chce, sprawiając, że historia przybiera różne oblicza.
Podczas wyprawy do Indii Kapuściński szybko pojął, że brak znajomości języka utrudnia mu zrozumienie świata wokół niego. Problematyka języka i nazywania otaczającego go świata to kolejny element tekstu Kapuścińskiego. Pisarz rozumie bowiem, że jego świat ogranicza się do tego, co potrafi nazwać; widzi też, jak różnorodne są języki całego świata, jak wiele je dzieli, a jak wiele łączy. Wyprawa do krajów Azji i Afryki stała się również dla Kapuścińskiego motywacją do nauki języka angielskiego, a co za tym idzie — poszerzenia granic świata, który mógł nazwać.
Podróże Kapuścińskiego sprawiają, że porusza on problematykę władzy w swoim reportażu. Bywał bowiem w miejscach, w których dochodziło do zamachów stanu i przewrotów, w miejscach, gdzie władza kształtowała się inaczej niż w jego ojczyźnie. Wspominał też w sposób dyskretny o tym, jak wyglądały sowieckie rządy w Polsce, przykładowo opisując cenzurę. Wszystko to prowadzi do wniosku, że władza jest przez ludzi pożądana na całym świecie i są oni zdolni do wielu okrucieństw, by ją zdobyć. O władzy pisał również Herodot w swoich „Dziejach”, opisując między innymi króla Kserksesa i wojny, w które uwikłał się właśnie dla władzy i wpływów.
Aktualizacja: 2025-11-01 19:34:38.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.