Friedrich Schiller to niemiecki poeta i dramaturg, który jest znany między innymi jako autor dramatu zatytułowanego „Zbójcy”, który powstał w roku 1781. Opowiada on historię tytułowych zbójców, którym przewodzi Karol Moor, człowiek uwikłany w intrygę zaplanowaną przez jego własnego brata. Dzieło to jest uznawane za przedstawiciela okresu burzy i naporu.
Spis treści
Okres burzy i naporu, czyli Sturm und Drang, to nazwa okresu w literaturze niemieckiej. Przyjmuje się, że przypadał on na lata 1767–1785. Jego nazwa wywodzi się od tytułu dramatu, którego autorem był Friedrich Maximilian Klinger, brzmiącego dokładnie tak samo. W Polsce wydano go jako „Burza i szał”, jednak z czasem przyjęto określenie „burza i napór”.
Okres ten charakteryzował się literackim protestem wymierzonym w rozbicie państwa na małe państewka feudalne, a także w ucisk chłopów i mieszczan oraz w upadek kultury. W swoich dziełach artyści kierowali się intuicją, odrzucając rozum, czerpali z nawiązań ludowych i narodowych. Za czołowego przedstawiciela okresu uważany był Johann Gottfried Herder – niemiecki pastor, pisarz i filozof. To także moment aktywności największych poetów niemieckich, takich jak Johann Wolfgang Goethe i właśnie Friedrich Schiller. Ich twórczość z okresu burzy i naporu uważana jest za preromantyczną. Okres Sturm und Drang wyróżniał się zatem buntem wobec zastanych wartości, ukazywaniem postaci jednostki genialnej i jej dramatów, krytyką stosunków społecznych, zainteresowaniem ludowością i folklorem, a także swoistym kultem Williama Szekspira.
Czy „Zbójcy” Schillera mogą zostać uznani za przedstawiciela okresu burzy i naporu? Przede wszystkim należy pamiętać, że inspiracją do napisania tego dramatu było opowiadanie Christiana Friedricha Daniela Schubarta – jednego z najważniejszych reprezentantów pokolenia burzy i naporu. Był to tekst zatytułowany „Zur Geschichte des menschlichen Herzens”, po polsku „Przyczynek do historii serca ludzkiego” z roku 1775, czyli właśnie z okresu Sturm und Drang.
„Zbójcy” Schillera dzięki postaci Karola i jego czynów ukazują bunt wobec zastanych wartości, które główny bohater – jako zbójca – próbuje zmienić swoimi czynami. Przeciwstawia się on krzywdzie i nierównościom społecznym, między innymi poprzez łupienie bogatych i dawanie biednym, co również jest jedną z cech okresu burzy i naporu. Karol jest też jednostką wyjątkową i wybitną na tle innych postaci, dlatego od razu zostaje przywódcą bandy zbójców. To szlachetny bandyta, inny niż pozostali przestępcy. Historia ze „Zbójców” może być również uznana za krytykę panujących stosunków społecznych. To bunt wobec sztywnych zasad i hierarchii, jakie panowały w społeczeństwie w czasach Schillera.
„Zbójcy” autorstwa Schillera wpisują się zatem w cechy okresu znanego do dziś jako Sturm und Drang. Można więc uznać ten dramat za przedstawiciela tego nurtu, który uwzględnia jego wszystkie najważniejsze wyróżniki. Nie dziwi więc, że do dziś nazwisko Schillera przywołuje na myśl właśnie burzę i napór.
Aktualizacja: 2025-10-30 14:27:14.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.