Czekając na Godota – problematyka

Autor problematyki: Piotr Kostrzewski.
Autor Inny

Dramat Samuela Becketta „Czekając na Godota” to paraboliczna opowieść o ludzkim bycie. Przy pomocy historii dwóch włóczęgów autor ukazuje tragedię jednostki, która musi stawić czoła istnieniu pozbawionemu sensu, niezrozumiałemu światu oraz samej sobie.

Akcja dramatu nie ma określonego czasu, a miejsce jest raczej umowne. W tych słabo zarysowanych okolicznościach dwaj włóczędzy, Vladimir i Estragon, codziennie wyczekują przybycia tajemniczego Godota. Nie wiedzą o nim niczego. Są jednak przekonani, że jego pojawienie się odmieni ich dotychczasowe życie. Godot jednak nigdy nie przychodzi. Vladimir i Estragon zawsze jednak wracają, żeby kolejnego dnia ponownie na niego czekać.

W trakcie czekania bezdomni próbują jakość wypełnić sobie czas. Estragon zazwyczaj śpi lub szuka czegoś do jedzenia. Vladimira interesuje zaś rozmowa oraz dociekania nad sensem ich sytuacji. Spotykają też drugą parę mężczyzn — wycofanego i posłusznego sługę Lucky’ego oraz gburowatego i zarozumiałego pana Pozzo. Nigdy jednak nie spotykają Godota. 

Utwór Becketa jest dramatem parabolicznym. Oznacza to, że jego akcja niesie za sobą ukryty przekaz — na przykład naukę moralną, treść filozoficzną, prawdę życiową. Charakteryzuje się prostą fabułą i schematycznymi postaciami, przy pomocy których tłumaczy ludzkie zachowania oraz problemy egzystencjalne. Dobrym przykładem utworu parabolicznego mogą być biblijne przypowieści.

W wypadku „Czekając na Godota” mamy do czynienia z parabolicznym przedstawieniem ludzkiego życia. Dla Becketta jest ono pozbawione sensu, również tego metafizycznego. Tym samym nie prowadzi do niczego, a zarazem jest niemożliwe do pełnego zrozumienia — człowiek nie może poznać prawdy o sobie i otaczającym go świecie. 

Czas naszego istnienia na tym świecie należy jednak jakoś wypełnić. Każdy z nas przyjmuje jednak inną strategię. Reprezentuje to para Vladimira i Estragona. Ten pierwszy to osoba poszukująca sensu, nastawiona do życia refleksyjnie i filozoficznie. Vladimir chce zrozumieć swoje położenie, pragnie przy tym odkryć metafizyczne podstawy bytu. Z kolei Estragon ma całkowicie biologiczne podejście. Interesuje go jedynie sen, wygoda i jedzenie. Chce przeczekać swój czas na tym świecie, zaspokajając najniższe potrzeby fizjologiczne. Parę Vladimira i Estragona możemy również rozumieć jako przedstawienie dualizmu natury każdego człowieka — istoty cielesnej i biologicznej jednocześnie.

Podobnie Pozzo oraz Lucky — dwie strony tej samej monety. Pierwszy dopatruje się sensu istnienia w materializmie. Jego celem oraz spełnieniem jest dobrobyt, pozycja społeczna, władza. Lucky reprezentuje postawę osoby poszukującej rozwiązania w cierpieniu. Służba innym, znoszenie kolejnych ciosów i upokorzeń stanowi dla niego drogę ku duchowemu sensowi istnienia. Ostateczna zależność obu tych postaci od siebie pokazuje, że każdy człowiek ma dwie potrzeby nie do pogodzenia — duchowej transcendencji oraz materialnego dobrostanu

Istotnym i zarazem najbardziej tajemniczym aspektem dramatu jest tytułowy Godot. Postać nigdy nie pojawia się w utworze, a zarazem determinuje losy głównych bohaterów. Jego przybycie ma bowiem zmienić diametralnie ich życie. Godot jest nieodgadniony, przez co może reprezentować wiele idei — począwszy od nadziei, poprzez Boga, aż po ludzkie oczekiwania względem życia. Tym samym jest symbolem sił determinujących ludzki los.


Przeczytaj także: Czekając na Godota – motywy literackie

Aktualizacja: 2025-09-03 16:09:49.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.