Powieść „Wszystkie lajki Marczuka” Pawła Beręsewicza to wielowątkowa opowieść o współczesnych uczniach, mediach społecznościowych, dojrzewaniu oraz odpowiedzialności za słowo. Autor ukazuje galerię postaci zróżnicowanych pod względem charakterów, motywacji i przemian, jakie w nich zachodzą.
Spis treści
Główny bohater powieści i narrator części wydarzeń. Chłopak inteligentny, zdystansowany, ale jednocześnie wrażliwy i wewnętrznie rozdarty. Przeżywa publiczne upokorzenie, gdy jego dawny przyjaciel – Rafał Konecki – emituje w szkolnym radiowęźle kompromitujące nagranie z jego wypowiedziami. Pchany pragnieniem zemsty, Adam wpada na pomysł stworzenia fikcyjnej postaci Jana Marczuka – lokalnego bohatera z czasów II wojny światowej. Z początku kieruje się chęcią pogrążenia Koneckiego, jednak z czasem jego działania nabierają głębszego sensu. Stopniowo przechodzi przemianę – z chłopca zranionego i sfrustrowanego w dojrzałego nastolatka, który staje przed trudnym wyborem moralnym. Adam jest postacią niejednoznaczną, która symbolizuje siłę twórczej manipulacji, ale i odpowiedzialność za słowo.
Były przyjaciel Adama, uczeń popularny, przebojowy, charyzmatyczny. Lider szkolnego radiowęzła, pomysłodawca audycji i inicjatyw, które przynoszą mu sympatię kolegów i koleżanek. Z pozoru idealny uczeń i kolega, w rzeczywistości bywa cyniczny i dwulicowy – potajemnie nagrywa Adama i wystawia go na pośmiewisko. Choć sam nie wymyślił Jana Marczuka, to korzysta z jego historii, gdy dyrektor zasugerował mu temat do projektu. Rafał reprezentuje tych, którzy potrafią wykorzystać każdą okazję do autopromocji, nawet jeśli nie stoi za tym prawdziwa inicjatywa. Jest symbolem społecznej atrakcyjności, za którą nie zawsze idzie moralna głębia.
Koleżanka Adama i Rafała, ich dawna przyjaciółka z dzieciństwa, z którą tworzyli „trójkę muszkieterów”. W miarę upływu czasu Anka zaczyna przynależeć do „świata dziewcząt”, co osłabia jej więź z Adamem. Jest inteligentna i lubiana, bierze udział w projekcie Rafała. Choć początkowo zachowuje dystans wobec konfliktu chłopców, jej obecność i decyzje mają dla Adama ogromne znaczenie emocjonalne. Reprezentuje trudne momenty dorastania, gdy dawne przyjaźnie ulegają rozpadowi, a relacje przestają być jednoznaczne.
Fikcyjna postać stworzona przez Adama, a zarazem najbardziej „realny” bohater powieści. Jego losy są opisane z takim realizmem, że sam czytelnik może ulec złudzeniu autentyczności. Janek to młody chłopak z Choszczówki, który w czasie okupacji niemieckiej pomaga ukrywać się żydowskiej rodzinie, bierze udział w działaniach konspiracyjnych i ginie podczas Powstania Warszawskiego. Jego historia opowiada o odwadze, moralnych wyborach i dojrzewaniu w czasach wojny. Paradoksalnie, choć Janek nigdy nie istniał, staje się symbolem prawdy historycznej i społecznej pamięci.
Nauczyciel WOS-u, który opiekuje się projektem edukacyjnym Adama i jego grupy. Entuzjastyczny, zaangażowany pedagog, który wierzy w moc edukacji obywatelskiej i działania społecznego. Wspiera uczniów, pomaga w organizacji ankiet i promowaniu projektu. Choć z czasem zaczyna podejrzewać, że coś w historii Marczuka może być nie tak, pozwala kampanii rozwinąć się do imponujących rozmiarów. Symbolizuje z jednej strony siłę nauczycielskiej inspiracji, z drugiej – ryzyko nieświadomego wspierania mistyfikacji.
Członek zespołu Adama, odpowiedzialny za prowadzenie fanpage’a Jana Marczuka na Facebooku. Sprawny w mediach społecznościowych, potrafi zdobyć ogromny zasięg dzięki kreatywności i znajomości trendów. To on stoi za sukcesem kampanii internetowej. Choć początkowo jego działania są zabawą, z czasem w pełni angażuje się w projekt. Pokazuje, jak wielką siłę oddziaływania mają dziś media społecznościowe – zarówno dla dobra, jak i w służbie fikcji.
Członkini zespołu Adama. Ambitna, zorganizowana, dobrze znająca język angielski. To ona przetłumaczyła biogram Jana Marczuka i umieściła go w anglojęzycznej Wikipedii, co rozszerzyło zasięg kampanii. Wpada także na pomysł użycia hasła „Cola napojem Marczuka”, co zwiększa rozpoznawalność postaci. Marta reprezentuje typ uczennicy zaangażowanej, efektywnej i kreatywnej, która potrafi połączyć wiedzę z praktyką marketingową.
Jedyny członek zespołu Adama, który od początku kwestionuje projekt i zachowuje rezerwę wobec działań kolegów. Jest sceptyczny, zadaje pytania i ma świadomość etycznych konsekwencji. Choć nie odgrywa dużej roli fabularnej, jego postawa wprowadza do zespołu ważny element refleksji i moralnego niepokoju.
Postać z fikcyjnej opowieści o Janie Marczuku. Szmalcownik, który donosi Niemcom o ukrywających się Żydach. Zostaje jednak zmanipulowany przez Janka i kobietę, którą pomagał ukryć, i musi odegrać rolę ich wybawcy. Słowik jest postacią dwuznaczną – tchórzliwy, pozbawiony skrupułów, ale też niejednoznacznie ludzkim w swojej bezsilności wobec nacisków. Uosabia zło wynikające z oportunizmu i strachu.
Żydowska kobieta ukrywająca się wraz z dwiema córkami w czasach wojny. W opowieści o Marczuku to ona, dzięki determinacji i spokojowi, potrafi powstrzymać partyzantów przed wykonaniem wyroku na Słowiku. Postać silna, zdeterminowana i rozsądna. Wbrew stereotypom nie histeryzuje – działa racjonalnie i z troską o dzieci. Reprezentuje odwagę cywilną w obliczu zagrożenia.
Ostatni „gość” tajnego domu prowadzonego przez Marczuka. Starszy, wykształcony Żyd, który czeka na wyzwolenie przez Armię Czerwoną. Jego obecność podkreśla intelektualny wymiar ofiar wojny i przypomina o wartościach kultury, nauki i dziedzictwa, które były zagrożone eksterminacją.
Żołnierz Armii Krajowej, który ostrzega Marczuka o łapankach i namawia go do udziału w Powstaniu Warszawskim. Symbolizuje postać patrioty – odważnego i odpowiedzialnego, ale również rozsądnego. Jest przykładem pozytywnego wzorca młodego mężczyzny zaangażowanego w walkę o wolność.
Dyrektor szkoły, który odgrywa kluczową rolę w kulminacyjnym momencie powieści. To on, nieświadomy początkowo mistyfikacji, zachęca Koneckiego do wybrania Marczuka na temat projektu. Gdy Adam wyjawia mu prawdę, staje przed dylematem – ujawnić fałsz czy podtrzymać narrację, która przyniosła wiele dobrego. Jego postawa pokazuje, jak trudne są decyzje moralne w świecie, gdzie granica między prawdą a fikcją jest rozmyta.
Postać drugoplanowa w historii fikcyjnego bohatera. Zatroskana, podejrzliwa, ale jednocześnie wspierająca. Nie zna całej prawdy o działaniach syna, ale przeczuwa ich wagę. Reprezentuje typ matki z czasów wojny – zaniepokojonej, ale dumnej z dojrzałości swojego dziecka.
Choć nie ma imienia, narrator ostatniego rozdziału powieści pełni ważną funkcję. To on odkrywa wpis o szkole im. Jana Marczuka i podsumowuje całą historię, nadając jej ironiczno-refleksyjny wydźwięk. Jego obecność symbolizuje odbiorcę współczesnego, który z dystansu ocenia skutki medialnej narracji.
Aktualizacja: 2025-06-12 16:43:01.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.