„Lekcja” Eugéne Ionesco to jednoaktowy dramat, który reprezentuje nurt teatru absurdu. Francuski dramatopisarz awangardowy opowiedział w nim historię lekcji udzielanej przez pewnego profesora uczennicy, która chciała się dostać na studia wyższe. Z czasem tytułowa lekcja zaczyna przyjmować coraz to bardziej absurdalny obrót i kończy się morderstwem uczennicy. W dziele pisarz zawarł skomplikowaną, złożoną i różnorodną problematykę, która w większości dotyczy jednak ona zagadnień związanych z autorytarnymi systemami.
Spis treści
Jednym z najważniejszych elementów dramatu bez wątpienia jest problematyka władzy autorytarnej, jaka panowała za żelazną kurtyną w czasach powojennych. Jej przykładem i reprezentantem jest profesor, który, choć początkowo łagodny, z czasem staje się coraz bardziej agresywny i okrutny. Podobnie działają mechanizmy, które kierują taką władzą i pozwalają jej utrzymać społeczeństwo pod kontrolą. To właśnie dlatego lekcja z czasem zaczyna zmieniać się z wykładu w coś, co przypomina raczej przesłuchanie. Wszystko to sprawia, że młoda i ambitna uczennica szybko zmienia się w ogłupioną osobę, która nie potrafi zareagować w trudnych sytuacjach i pozwala profesorowi na wszystko. Staje się ona ofiarą tego systemu.
W dramacie język staje się narzędziem budowania rzeczywistości, zmieniania jej i manipulowania innymi. To dzięki niemu profesor wyraża coraz większe absurdy, które ogłupiają uczennicę i zmieniają ich postrzeganie rzeczywistości. Język ma zatem moc kształtowania świata, a nawet doprowadzenia do morderstwa uczennicy. Potok wymowy profesora powoduje u uczennicy wręcz osłabienie i ból całego ciała, nie jest ona w stanie zaprotestować i się przed nim obronić. Język jest zatem potężnym narzędziem, dzięki któremu z powodzeniem można zyskać nad kimś całkowitą ochronę.
W dziele profesor morduje po kolei kolejne swoje uczennice. Morderstwo zatem jest jego metodą radzenia sobie z rzeczywistością, powtarza je raz za razem, pozwala mu ono też przejąć panowanie nad sytuacją i wygrać w starciu. Po wszystkim nauczyciel okazuje skruchę, ale nie powstrzymuje go to przed popełnieniem kolejnej zbrodni. Nikt jednak nie ma siły, by mu się przeciwstawić i zakończyć ten terror, zatem profesor pozostaje bezkarny.
W dramacie widać, jak ogromną rolę pełni autorytet i jakie wrażenie wywiera na innych. Profesor zajmuje tę pozycję z racji wieku i wykształcenia. Uczennica biernie poddaje się mu, nie protestuje, gdy przekracza on kolejne granice, co ostatecznie prowadzi do jej śmierci. Władza i autorytet zmieniają zatem ludzkie życie, a ich wpływ jest ogromny. Nie da się też od niego uciec.
Dzieło to reprezentuje tak zwany teatr absurdu, a kolejne wydarzenia wydają się coraz bardziej oderwane od rzeczywistości. Absurd i naginanie do niego rzeczywistości również staje się narzędziem podporządkowania sobie społeczeństwa. Najbardziej absurdalne rzeczy zostają bowiem podane jako zupełnie normalne i naturalne, co rozmywa pewne granice.
Aktualizacja: 2025-05-26 12:09:33.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.