„Matylda” to powieść młodzieżowa autorstwa Roalda Dahla, której treść została skonstruowana tak uniwersalnie, że możemy w tym dziele odnaleźć wiele motywów literackich, wspólnych z innymi utworami literackimi.
Spis treści
Swoje dzieciństwo przeżywa właśnie główna bohaterka, dzięki której dowiadujemy się, że czas dojrzewania nie zawsze jest beztroski i pełen radości. Rodzice Matyldy traktują ją w najlepszym razie jak powietrze, a w najgorszym strofują ją i poniżają. Ojciec nie wie nawet do końca, ile dziewczynka ma lat. Zamiast wsparciem dla dziecka, rodzice są dla Matyldy problemem, czymś niebezpiecznym, z czym trzeba sobie poradzić w niełatwym życiu sześciolatki. To może mieć wpływ na poczucie własnej wartości człowiek, który od najmłodszych lat był poniżany i poddawany krytyce. Na szczęście, przykład Matyldy pokazuje, że wcale nie musi tak być.
Dojrzałość w powieści postrzegana jest dość opacznie, ponieważ ludzie dojrzali pod względem metrykalnym (rodzice Matyldy, pani Turnchball) najczęściej są ludźmi emocjonalnie niedojrzałymi. Nie potrafią wziąć na siebie odpowiedzialności za drugiego człowieka i za popełniane czyny. Zamiast być przykładem dla młodych, są dla nich antywzorem, na którym można się uczyć, jakim człowiekiem być nie warto. Chwalebnym wyjątkiem jest pani Honey, natomiast Matylda pokazuje, że dojrzałość wcale nie musi zależeć od wieku.
Szkoła nie jest pokazana w pozytywny sposób. Jest miejscem wielu nadużyć, które może być dla młodego człowieka przestrzenią zarówno edukacji, jak i nadużyć ze strony starszych. Matylda widzi, jak straszliwa dyrektorka poniża nie tylko uczniów, lecz także innych nauczycieli. W każdym więc miejscu należy być czujnym, ponieważ wszędzie możemy spotkać zarówno dobro, jak i zło.
Matylda marzy o ucieczce od świata, w którym byłaby skazana na los zbliżony do losu swoich rodziców. Najpierw ucieka w świat książek, później w edukację, na koniec udaje jej się uciec w dosłownym tego słowa znaczeniu - znajduje sobie nową matkę. Paradoksalnie dzieje się to akurat w momencie, w którym dosłownie uciekać musi jej prawdziwa rodzina ze względu na nielegalne uczynki jej biologicznego ojca.
Rodzina powinna kojarzyć się z miłością, bezpieczeństwem, dobrem, troską i odpoczynkiem. W dzisiejszych czasach nie trzeba już być nie wiadomo jak dojrzałym człowiekiem, żeby zorientować się, że ten model jest daleki od rzeczywistości. W takiej właśnie rodzinie - powiedzielibyśmy "toksycznej" - dorasta mała Matylda. Na szczęście ta nieduża dziewczynka pokazuje nam, że nasze najwcześniejsze środowisko, rodzina, kiedy jest zła, wcale nie musi definiować całego naszego dorosłego późniejszego życia, ponieważ decyzja o tym, jak będzie ono wyglądało, zależy od osobistego wyboru, od naszej determinacji.
Edukacja jest pojmowana na różne sposoby w powieści Dahla. Pierwsze znaczenie to edukacja szkolna, systemowa, wadliwa o tyle, że dostosowana do masy, do tłumu, w którym nie ma dwóch takich samych jednostek. Dlatego potrzebna jest edukacja indywidualna, bez której w dzisiejszych czasach tak naprawdę trudno byłoby się uznać za człowieka wykształconego.
Aktualizacja: 2025-04-16 00:09:17.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.