Charlie i fabryka czekolady – motywy literackie

Autorka listy motywów literackich: Marta Grandke. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.
Autor Inny

„Charlie i fabryka czekolady” to powieść dla dzieci i młodzieży autorstwa Roalda Dahla z roku 1964. Opowiada ona o przygodach tytułowego Charliego i czwórki innych dzieci w fabryce czekolady, która należała do Willy’ego Wonki. W dziele tym pojawia się wiele różnorodnych motywów literackich.

Spis treści

Motyw dzieci

Bohaterami całego utworu są przede wszystkim dzieci, dlatego też najważniejszy jest ten motyw, który wiąże się z nimi. Dzieci w dziele różnią się od siebie, ale w większości okazują się być niegrzeczne. Augustus, Veruca, Violet i Mike zachowują się nieodpowiednio, nie myślą o nikim poza sobą i za wszelką cenę próbują dostać to, co chcą. Są niecierpliwe, rozpuszczone i tak skonstruowane jako postaci, że trudno czytelnikowi je polubić. Jedynym wyjątkiem jest główny bohater, czyli Charlie Bucket. Jest on grzeczny i empatyczny, szanuje rodziców i przestrzega zasad w czasie wyprawy po fabryce czekolady. Cała powieść opiera się na dziecięcej perspektywie, ukazując magiczny świat widziany oczami dziecka. 

Motyw wygranej

Dzieci poszukują w opakowaniach po tabliczkach czekolady Złotego Talonu, dzięki któremu będą mogły udać się na wycieczkę do fabryki. Jest ich zaledwie pięć, każdy jest zdeterminowany, by znaleźć. Dzieci próbują go zdobyć na wiele różnych sposobów, również z pomocą rodziców, na przykład ojciec Veruki kupuje tysiące czekolad i zmusza pracowników do szukania biletu. Charlie z kolei zdobywa go dzięki czekoladzie kupionej za znalezione przypadkiem pieniądze. Chłopiec wygrywa też całość wyprawy, ponieważ to właśnie jemu Willy Wonka przekazuje swoją fabrykę.

Motyw podróży

Odwiedziny w fabryce stają się dla bohaterów wyprawą do zupełnie nieznanego im świata, stąd można mówić o motywie podróży. Przewodnikiem dzieci jest Willy Wonka, który oprowadza gości po ogromnych halach. Na nieuważnych podróżników czekają jednak liczne niebezpieczeństwa w fabryce, dlatego też konieczne jest przestrzeganie zasad panujących w danym miejscu. W czasie podróży dzieci widzą niezwykłe wynalazki i spotykają nieznany im wcześniej fantastyczny lud Umpa-Lumpów. Podobnie jak inne podróże, także ta daje im możliwość wejrzenia w głąb siebie i zweryfikowania swoich wad oraz niewłaściwego zachowania. Wyprawa dla Charliego okazuje się być dopiero początkiem kolejnych wyzwań, jakie czekają go wraz z przyjęciem na siebie odpowiedzialności związanej z prowadzeniem fabryki czekolady.

Motyw wychowania

W dziele pojawia się też motyw wychowania, związany przede wszystkim z dziećmi. Opisani w powieści najmłodsi są w większości źle wychowani - rozpuszczeni, kapryśni i egoistyczni, uzależnieni od różnych rzeczy, takich jak telewizja czy guma do żucia. Wszystkie dzieci, które zachowują się w fabryce nieodpowiednio, zostają za swoje zachowanie surowo ukarane. Jedynie Charlie Bucket zostaje nagrodzony, ponieważ tylko on zachowuje się właściwie - słucha dorosłych, nie łamie ustalonych przez nich zasad, jest wrażliwy i empatyczny. Autor w ten sposób pokazuje, czego oczekiwało się swego czasu od dzieci i jak powinny być one wychowywane.

Motyw czekolady

Istotny jest także motyw czekolady. To ona staje się motorem napędowym wszystkich wydarzeń, jakie pojawiają się w książce. To ulubiony przysmak głównego bohatera i na koniec staje się on właścicielem fabryki Willy’ego Wonki.

Motyw fantastyki

W dziele pojawia się także motyw fantastyczny, związany z wieloma przedstawionymi w nim elementami. Jest to na przykład plemię Umpa-Lumpów, niezwykłe wynalazki Willy’ego Wonki oraz wydarzenia, takie jak zmiana koloru skóry Violet czy rozmiaru Mike’a w czasie ich pobytu w fabryce czekolady Wonki.


Przeczytaj także: Ziele na kraterze – Wyraź swoje uczucia po odejściu Bucefała

Aktualizacja: 2025-04-04 18:09:09.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.