„Atramentowe serce” autorstwa Cornelii Funke to powieść z gatunku fantasy przeznaczona dla młodzieżowego czytelnika, a także historia troski o bliskich, przyjaciół i rodzinę. Bohaterowie pragną unicestwić złe siły, które zupełnie przypadkiem, magicznym sposobem, przedostały się do świata rzeczywistego. Jest więc to opowieść o wartościach, w której możemy w czasie lektury przejrzeć się niczym w zwierciadle. Przedstawia ona archetypiczny, baśniowy schemat walki dobra ze złem, w której strona zła wydaje się być dużo potężniejsza, jednak w ostatecznym rozrachunku wygrać muszą przyjaźń, miłość, zdolność do poświęcenia.
Spis treści
Powieść rozpoczyna się od wizyty tajemniczego gościa w domu Meggie. W środku nocy gość rozmawia z jej ojcem, który następnego dnia decyduje o wyjeździe bez żadnych wyjaśnień. Tajemniczym znajomym ojca okazuje się połykacz ognia, Smolipaluch. Cała trójka udaje się do domu Elinor, znajomej ojca Meggie, która jest wielką bibliofilką i obiecuje zaopiekować się ostatnim zachowanym egzemplarzem tajemniczej książki, pt. „Atramentowe serce”. To właśnie ze względu na tę książkę, ojciec Meggie jest ścigany przez niejakiego Capricorna. W wyniku serii niefortunnych wydarzeń, dom Elinor zostaje zrabowany. Znika nie tylko „Atramentowe serce”, lecz także sam Mo, ojciec Meggie. Dziewczynka od razu angażuje Smolipalucha i wyrusza na ratunek ojcu.
Smolipaluch okazuje się być zdrajcą, gdyż zamiast pomóc dziewczynce w odzyskaniu rodzica, dostarcza ją do wioski Capricorna. Tam Meggie spotyka swojego ojca. Ten wyjaśnia jej, że przed laty, czytając „Atramentowe serce”, wywołał z niej trzy postaci. Wśród nich był Capricorn, próbujący teraz przejąć władzę nad światem. To jednak nie wszystko, bo w tym samym momencie zaklął mamę Meggie, która trafiła do środka powieści i dotąd nie dała rady się stamtąd wydostać. Capricorn mimo składanych wcześniej obietnic, że wszyscy bohaterowie wrócą do swojej książki, niszczy ostatni egzemplarz. Smolipaluch czuje się zdradzony, dlatego pomaga bohaterom uciec z wioski. Elinor wraca do swojego domu, a Meggie, Mo oraz Smolipaluch postanawiają odnaleźć autora „Atramentowego serca”, by poprosić go o pomoc w wyjściu z tej skomplikowanej i niebezpiecznej sytuacji.
Fenoglio, bo tak nazywa się autor, z początku nie chce uwierzyć w to, że postaci z jego powieści ożyły, ale otrzymuje na to dowody. W międzyczasie Mo udaje się na spotkanie z Elinor, której mieszkanie zostało doszczętnie zniszczone. Smolipaluch dowiaduje się, że nie powinien czytać „Atramentowego serca” do końca, ponieważ w dalszych rozdziałach jego postać zostaje uśmiercona. Pod nieobecność Mo, Meggie i Fenoglio zostają znowu porwani i doprowadzeni przed oblicze Capricorna przez jego sługi, Bastę i Płaskinosa. Tam Fenoglio udowadnia Capricornowi, że jest jego stwórcą, upubliczniając na jego temat fakty znane tylko jemu samemu. Meggie uprzytamnia sobie, że w niewoli złego bohatera znajduje się jej dawno zaginiona matka, Ressa. Dziewczynka dodatkowo uzmysławia sobie, że posiada - tak jak jej ojciec - dar do wywoływania do rzeczywistości postaci z różnych powieści. Stawia ją to w niebezpiecznej sytuacji, ponieważ Capricorn chce ją wykorzystać do wywołania z książki potwora. Fenoglio postanawia pokrzyżować mu plany, pisząc nowe zakończenie własnej książki.
W tym samym czasie Mo, Elinor, Farid i Smolipaluch układają plan odbicia dziewczynki i pisarza. Elinor dostaje się do niewoli i trafia do jednej celi z Ressą. Farid i Mo zakradają się do wioski Capricorna, gdzie podpalają jego dom. W międzyczasie słudzy głównego antagonisty próbują zmusić Meggie do jak najszybszego wywołania Cienia, jednak udaje jej się przeczytać nowe zakończenie powieści, które napisał Fenoglio. Wszyscy źli bohaterowie ponoszą sromotną klęskę, po czym giną. Tak udaje się pokonać Capricorna. Uratowani bohaterowie postanawiają spędzić noc w zniszczonej wiosce swoich pokonanych wrogów, świętując w ten sposób zwycięstwo. Nad ranem dokonują zadziwiającego odkrycia, że Fenoglio zniknął. Mo, Ressa, Meggie i Elinor wracają do domu tej ostatniej, gdzie pomagają sprzątać, odnawiać wcześniej splądrowaną i zniszczoną wspaniałą bibliotekę gospodyni domu. Przeprowadzają gruntowny remont. Ostatecznie decydują się zamieszkać wszyscy razem. Rodzina nareszcie jest w komplecie i może spać spokojnie, nie martwiąc się o to, że czarne charaktery z jakiejś powieści na powrót rozdzielą jej członków.
Fabuła powieści rozpoczyna się pod koniec maja. Mała Meggie zostaje przebudzona w środku nocy, jednak ojciec uspokaja ją i mówi, że to do niego ktoś przyszedł. Wynika rozmowa, którą dziewczynka podsłuchuje, ale z której nie jest w stanie nic zrozumieć. Następnego dnia rano jej ojciec, Mo, nie potrafi niczego wytłumaczyć. Mówi tylko, że pilnie muszą wyjechać. Przed domem czeka na nich niejaki Smolipaluch, czyli nocny gość Mo. Człowiek ma przy sobie kunę. Prosi, by rodzina zabrała go ze sobą. Okazuje się, że ojciec Meggie jest ścigany przez niejakiego Capricorna, złego człowieka, który chce odebrać mu książkę zatytułowaną „Atramentowe serce”. Meggie jednak nadal czuje się bardzo zagubiona w niespodziewanej dla siebie sytuacji i nie jest w stanie pojąć, dlaczego ktokolwiek miałby ścigać jej ukochanego tatusia i z jakiego powodu chciałby zrobić im obojgu krzywdę.
Wszyscy przybywają do domu kobiety o imieniu Elinor. To wielbicielka książek, żyjąca w pięknej willi. Godzi się ona zaopiekować zagrożonym ostatnim egzemplarzem tytułowego artefaktu powieści. Smolipaluch wieczorem organizuje przed domem małe widowisko dla Meggie i innych, w tym celu nie wzbudzając niczyich podejrzeń, dom zostaje pozbawiony alarmu przeciwpożarowego (istotnego ze względu na bogate księgozbiory). W tym czasie dom Elinor zostaje obrabowany. Znika „Atramentowe serce”, a Mo zostaje porwany.
Meggie orientuje się jednak, że zniknął tylko falsyfikat „Atramentowego serca”, w czasie kiedy oryginał pozostał bezpieczny u Elinor. Policja nie chce pomóc zrozpaczonym kobietom. Po dłuższej nieobecności do domu Elinor wraca również Smolipaluch, który tłumaczy, iż ruszył w pościg za porywaczami, jednak jego pogoń zdała się na nic. W nocy jednak próbuje dostać się do pokoju dziewczynki i przeczytać zakończenie tajemniczej książki. Ostatecznie mu się to nie udaje. Meggie postanawia odnaleźć ojca, a Smolipaluch ma jej w tym pomóc. Dziewczynka nie wie jeszcze, że stoi on po stronie zła.
Elinor i Meggie przybywają do wioski Capricorna, gdzie boleśnie przekonują się o zdradliwej naturze Smolipalucha. Capricorn wtrąca je do lochu, gdzie spotykają Mo. Ojciec tłumaczy córce całą historię. Gdy ta miała trzy lata, czytał jej na dobranoc różne książki, w tym również „Atramentowe serce”. W pewnym momencie jednak doszło do magicznej, a przy tym niezwykle tajemniczej sytuacji - z książki wydostało się trzech jej bohaterów - Capricorn, Smolipaluch i niejaki Basta. Do środka zaś została wciągnięta mama dziewczynki oraz dwa koty. Mo został porwany, ponieważ jego głos ma tajemniczą moc i w związku z tym, Capricorn każe mu wyczytywać sobie różne skarby i majętności z różnych książek, a nawet - z „Baśni tysiąca i jednej nocy” - chłopca Farida. Przez to Mo staje się w wiosce Capricorna postacią o znaczącej wartości, ale też łatwo jest mu narazić się na niebezpieczeństwo. Antagonista bowiem pragnie, by Mo ożywił niejakiego Cienia - potwora z książki, który stanąłby na jego rozkazy i pomógł mu zapanować nad światem.
Capricorn, wbrew swoim wcześniejszym obietnicom danym między innymi Smolipaluchowi, że wszyscy bezpiecznie wrócą do swojego świata, niszczy ostatni egzemplarz „Atramentowego serca” i uniemożliwia im powrót. Chce pozostać w miejscu, w którym jest, bogacić się dzięki Mo i zapanować nad całym światem. Smolipaluch czuje się zdradzony przez swojego pana, dlatego nocą uwalnia Meggie, Elinor i Mo, by wraz z nimi uciec z wioski. Wymyka się z nimi również Farid. Pomimo przeszkód, udaje im się dotrzeć do starego, opuszczonego domu, z nadzieją na odpoczynek. Niestety zostają odnalezieni przez podwładnych Capricorna i tylko cudem unikają kolejnego pojmania. Kolejnego dnia dowiadują się, że istnieje jeszcze jeden egzemplarz artefaktu, którego dotąd nie udało się zniszczyć Capricornowi. Elinor udostępnia Mo adres jego autora, po czym udaje się do domu. Pozostali bohaterowie z determinacją udają się w dalszą podróż, by odnaleźć tajemniczego pisarza i mityczny, ostatni egzemplarz „Atramentowego serca”.
Bohaterom udaje się odnaleźć autora, którym jest niejaki Fenoglio. Pisarz jest ekscentrykiem, który z początku nie chce mieć do czynienia przybyszami. Poznając stawkę całej gr, przekonuje się o konieczności działania. Okazuje się, że w zakończeniu książki Smolipaluch ginie, więc wcale nie powinien do niej wracać, jeżeli chce przeżyć. Ten w rozpaczy zaczyna uciekać, lecz dogania go Farid i razem wracają. Mo chce jeszcze porozmawiać z Fenoglio na osobności, jednak Meggie nie może domyślić się, czego rzecz dotyczy.
W tym samym czasie, Elinor powraca do domu i z rozpaczą odkrywa, że pod jej nieobecność został od splądrowany i doszczętnie zdemolowany. Grozy całemu widokowi dostarcza zawieszony na żyrandolu pod sufitem martwy kogut. Największą rozpaczą przepełnia kobietę fakt, że zupełnemu unicestwieniu uległ jej bardzo wartościowy i przede wszystkim ukochany księgozbiór. Kobieta postanawia na powrót połączyć się z Mo (od czasu pobytu w wiosce Capricorna nazywanym również Czarodziejskim Językiem, ze względu na swoje magiczne umiejętności czytelnicze). Na lotnisko wyjeżdża po Elinor Mo, z którym Meggie po raz kolejny nie udaje się do końca szczerze porozmawiać o swej matce.
Pod nieobecność Czarodziejskiego Języka, do domu Fenoglia dostają się Basta i Płaskinos - podwładni Capricorna, nieustający w pościgu za uciekinierami. Zostali oni zdradzeni przez wnuczka pisarza. Bandyci w porywie gniewu chcą unicestwić pisarza. Powstrzymuje ich Meggie, uświadamiając im, że wraz ze śmiercią pisarza, zginęłyby również wszystkie stworzone przez niego postaci. Basta i Płaskinos ostatecznie oszczędzają Fenoglia i zarządzają, że zabiorą go wraz z dziewczynką z powrotem do wioski Capricorna.
Smolipaluch i Farid spotykają w wiosce Ressę, służącą Capricorna, która nie jest w stanie wydostać się spod jego rządów. Jest ona zaskakująco podobna do małej Meggie. Pozostaje też ulubienicą Capricorna. W tym samym czasie sam główny antagonista wzywa przed swoje oblicze Meggie oraz Fenoglia. Pisarz udowadnia, że to on powołał go do życia. Zdradza szczegóły na jego temat, które może znać tylko autor. Mo i Elinor, nie wiedząc o komplikacjach, nieświadomie zmierzają wprost w ręce wroga. Zostają jednak powstrzymani przez Smolipalucha i Farida, którzy niestety siła powstrzymują ich od desperackiego rzucenia się na pomoc Meggie i Fenogliowi. Związują ich, a Smolipaluch sam rusza do wioski, jednak wpada w ręce Basty. W tym samym czasie w nocy, Meggie zamknięta w swojej celi, czyta „Piotrusia Pana”. Odkrywa, że odziedziczyła po swoim ojcu talent do ożywiania postaci książkowych, ponieważ powołuje do życia Dzwoneczka z czytanej przez siebie lektury. Dowiaduje się o tym Capricorn, który zdążył już uwięzić Smolipalucha, a Meggie odkrywa, że więzi on także jej mamę. Od tej pory, to dziewczynka ma zastąpić swojego ojca na pozycji Czarodziejskiego Języka i wyczytać Capricornowi Cień - jednego z bohaterów książki.
Meggie zostaje poddana pierwszym treningom i sprawdzianom jej umiejętności wyczytywania postaci literackich, a także posyłania postaci rzeczywistych w głąb powieściowych fabuł. Farid uwalnia Elinor oraz Mo przerażonego wiadomością o zdolnościach swojej córki. Postanawia, że jak najszybciej trzeba ją uwolnić. Wszyscy bohaterowie obmyślają plan odbicia Meggie, z którą komunikują się przy pomocy sekretnie przekazywanych wiadomości.
Fenoglio postanawia na nowo napisać historię Cienia. W ten sposób chce spowodować inne zachowanie monstrum niż to zapowiadane przez Capricorna. Mo i Farid uciekają przed ostrzałem z wioski Capricorna. Elinor próbuje znaleźć inne rozwiązanie. Meggie po raz kolejny jest testowana pod kątem swoich umiejętności magiczno-czytelniczych. Smolipaluch więzi Bastę we własnej celi i ucieka, co jednak nie udaje się Ressie.
Elinor poprzez działanie nieuczciwego i sprzedajnego policjanta również trafia do niewoli Capricorna, znajduje się w jednej celi wraz z Ressą. Smolipaluchowi udaje się już znaleźć schronienie w pustym domu Basty, który zostaje skazany na śmierć za swoją dotychczasową nieudolność. Tymczasem Fenogliowi udaje się zakończyć kolejną już wersję historii o Cieniu. Jej przeznaczeniem jest uratowanie bohaterów. Plan ten jednak nie przekonuje Meggie, która ma coraz silniejsze przeczucie nadciągającej katastrofy.
Farid i ojciec Meggie (który dowiedział się przy okazji, że w niewoli znajduje się również jego zaginiona przed laty żona) podpalają dom Capricorna. W wiosce wybucha popłoch, a Meggie zaczyna czytać nowe zakończenie całej historii. Słudzy Capricorna próbują jej w tym przeszkadzać, lecz dziewczynka jest nieustępliwa, dlatego po kolei czyta kolejne rozdziały, niwelując czarne charaktery. Basta ucieka, a na całą sytuację z oddali patrzy Smolipaluch. Nad ranem wszyscy orientują się, że zniknął również Fenoglio.
Mo, Ressa oraz Meggie wracają do domu Elinor. Postanawiają pomóc jej w odbudowie wspaniałej biblioteki, a także w wyremontowaniu domu, w którym chcą w przyszłości zamieszkać razem z nią.
Aktualizacja: 2025-02-07 19:19:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.