Witold Pilecki (ur. 13 maja 1901 roku w Ołońcu, zm. 25 maja 1948 roku w Warszawie) - rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, założyciel Tajnej Organizacji Polskiej, żołnierz AK, członek organizacji „NIE”, organizator ruchu oporu w KL Auschwitz (ZOW). Działacz podziemia antykomunistycznego.
Witold Pilecki, trzeci z pięciorga dzieci leśnika Juliana Pileckiego i Ludwiki Osiecimskiej, wczesne dzieciństwo spędził w Ołońcu, w Karelii, będącej wówczas częścią Imperium Rosyjskiego. W obawie przed zrusyfikowaniem matka przeniosła się z dziećmi do Wilna, gdzie Pilecki rozpoczął naukę w polskiej szkole handlowej. W 1914 roku wstąpił do harcerstwa, Towarzystwa „Sokół” oraz tajnego koła samokształceniowego Narodowców. Pod koniec 1918 roku dołączył do II batalionu samoobrony Wilna pod dowództwem kpt. Mikołaja Zujewicza i brał udział w walkach o przejęcie miasta od Niemców oraz w starciach z miejscowymi bolszewikami.
W trakcie wojny polsko-bolszewickiej, 12 lipca 1920 roku, ochotniczo wstąpił do 1 Wileńskiej Kompanii Harcerskiej, uczestnicząc w walkach pod Grodnem. Wraz z przyjacielem ocalił ośmiu porzuconych towarzyszy. Jego oddział został później włączony do sił generała Lucjana Żeligowskiego, który odbił Wilno z rąk Litwinów. W 1922 roku Pilecki rozpoczął studia na Wydziale Rolnym Uniwersytetu Poznańskiego, a w 1926 roku uzyskał stopień podporucznika rezerwy. Następnie zamieszkał w majątku rodzinnym w Sukurczach, gdzie angażował się w działalność społeczną, m.in. jako prezes mleczarni, założyciel Ochotniczej Straży Pożarnej i promotor nowoczesnego rolnictwa. W 1931 roku poślubił Marię Ostrowską, z którą miał dwoje dzieci: Andrzeja i Zofię. Za swoją aktywność społeczną w 1938 roku otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi.
Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku Pilecki walczył pod dowództwem majora Jana Włodarkiewicza. Po inwazji ZSRR na Polskę nie mógł wrócić do rodzinnych Sukurcz, więc przedostał się do Warszawy, gdzie zaangażował się w działalność konspiracyjną. Był jednym z założycieli Tajnej Armii Polskiej (TAP), którą przekształcał w strukturę wojskową. Wkrótce TAP została podporządkowana Związkowi Walki Zbrojnej (ZWZ), a Pilecki awansował na porucznika. W 1940 roku, na jednym ze spotkań TAP, zaproponował misję wywiadowczą w nowo utworzonym obozie koncentracyjnym Auschwitz. Zgłosił się do tego zadania, dobrowolnie dając się schwytać w łapance 19 września 1940 roku. W obozie został zarejestrowany pod fałszywym nazwiskiem Tomasza Serafińskiego i numerem 4859.
W Auschwitz Pilecki założył konspiracyjną organizację Związek Organizacji Wojskowej (ZOW), której celem była pomoc więźniom, zbieranie informacji o zbrodniach Niemców oraz przygotowanie powstania. Regularnie przesyłał raporty do Warszawy za pośrednictwem zwalnianych więźniów. Po wykonaniu misji i zagrożeniu dekonspiracją zdecydował się na ucieczkę. W nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku, wraz z dwoma współwięźniami, uciekł z obozu i dotarł do Nowego Wiśnicza, gdzie spotkał prawdziwego Tomasza Serafińskiego. Pilecki i Serafiński opracowali plan ataku na Auschwitz, jednak dowództwo AK nie wyraziło na niego zgody.
Po powrocie do Warszawy Pilecki dołączył do Kedywu KG AK, ale nadal starał się przekonać dowództwo do działań wobec obozu. W kwietniu 1944 roku został włączony do organizacji „NIE”, przygotowującej się do walki z wpływami sowieckimi po wycofaniu Niemców. W powstaniu warszawskim walczył początkowo jako szeregowy, a później objął dowództwo 2. kompanii I Batalionu Zgrupowania „Chrobry II”. Po kapitulacji powstania trafił do niemieckiego obozu w Łambinowicach, a następnie do Murnau. Po wyzwoleniu przez aliantów dołączył do II Korpusu Polskiego.
W grudniu 1945 roku Pilecki wrócił do Polski jako członek organizacji „NIE”. Został aresztowany przez UB 8 maja 1947 roku, osadzony w więzieniu mokotowskim i brutalnie przesłuchiwany. W pokazowym procesie skazano go na karę śmierci 15 marca 1948 roku, a egzekucję wykonano 25 maja tego samego roku. Miejsce jego pochówku do dziś pozostaje nieznane.
Witold Pilecki był autorem „Raportu Witolda”, szczegółowej relacji o życiu w Auschwitz, zawierającej informacje o niemieckim ludobójstwie i liczbie ofiar. Dokument ten został przekazany aliantom i pomógł w upowszechnieniu wiedzy o zbrodniach hitlerowskich na Zachodzie. Pilecki pozostaje jednym z najwybitniejszych bohaterów polskiego ruchu oporu.
Aktualizacja: 2024-11-24 17:08:44.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.