Klub Pickwicka – motywy literackie

Autorem listy motywów literackich jest: Grzegorz Paczkowski.

Klub Pickwicka Charlesa to powieść bardzo bogata pod względem motywów literackich w niej zawartych. Główni bohaterowie stanowią grupę "uczonych", którzy podróżują po Anglii, stale dowiadując się czegoś nowego o społeczeństwie i jego obyczajach. Spotykają więc ich nie tylko coraz nowsze przygody, lecz także dowiadują się coraz więcej o sobie samych, gdy muszą reagować na kolejne niecodzienne sytuacje i wiadomości. Dzięki takiemu zabiegowi autor znacznie poszerzył zakres tematów, na które mógł się wypowiedzieć na obszarze jednego dzieła. 

  • Motyw podróży
  • Motyw miłości
  • Motyw nauki
  • Motyw społeczeństwa i obyczajów
  • Motyw psychologiczny
  • Motyw podróży

    Główni bohaterowie podróżują po okolicach Londynu i różnych zakątkach Anglii. Nie jest to wielka podróż, jaką znamy z romantycznych dzieł, lecz nosi pewne jej znamiona. Bohaterowie w drodze dowiadują się rzeczy, które częściowo zmieniają ich pogląd na świat i na innych ludzi. Czasem na gorsze, czasem na lepsze. Podróż ta więc - jak przeważnie bywa w takich przypadkach - nie jest wyłącznie podróżą w sensie fizycznym, lecz także podróżą w sensie metafizycznym, choć oczywiście z zachowaniem proporcji. Nie dochodzi tu do żadnych wielkich przemian bohaterów, ale na pewno po wykonaniu swojego planu są oni bogatsi o wiele doświadczeń i wiedzę. 

    Motyw miłości

    W te kwestii prym wiedzie zdecydowanie Tracy Tupman, który jest parodią postawy romantycznego kochanka. To człowiek niewiarygodnie wręcz przystojny, którego urokowi kobiety nie są w stanie się przeciwstawić. Posiada on również wielką wrażliwość na kobiecą urodę, dlatego bardzo często popada w różnego rodzaju mniejsze lub większe miłostki i romanse, jednak długo nie jest w stanie żadnego związku utrzymać, co również jest dla niego źródłem utrapienia. Jego serce jednak stale jest zajęte jakimś uczuciem. Podejście do miłości u rozmaitych bohaterów jest bardzo różne. Autor podkreśla, że niewiele ma ona wspólnego choćby z instytucją małżeństwa, które w Anglii w XIX wieku było raczej transakcją niż finalizacją głębszych uczuć. Miłość traktowana jest przez angielskich dżentelmenów raczej jak kaprys, niż jak coś, na co warto poświęcać uwagę. 

    Motyw nauki

    Główni bohaterowie nie są naukowcami w ścisłym sensie tego słowa, lecz są pasjonatami, którzy w naukowy sposób podchodzą do świata i życia i w ten sposób pragną prowadzić swoje badania. Autor kładzie jednak nacisk na istotność nauki w życiu człowieka i jej ogromną rolę w odkrywaniu i opisywaniu świata. Nauka nawet traktowana jako hobby jest czymś pożytecznym i mogącym przyczynić się do rozwoju nawet jeśli nie całego świata, to przynajmniej jednego człowieka. I to samo w sobie może już być rozpatrywane w kategorii sukcesu, ponieważ jest to postęp. 

    Motyw społeczeństwa i obyczajów

    Samuel Pickwick oraz jego naukowa drużyna podróżuje poprzez Anglię i natyka się na rozmaite zjawiska społeczne, polityczne i obyczajowe, z którymi nie mieli do tej pory do czynienia, co jest zresztą podstawą wielu nieporozumień i zabawnych, a niekiedy dosyć przerażających, problemów. Autor dzięki takiemu zabiegowi mógł przyjrzeć się swojemu krajowi w sposób krytyczny, ponieważ jego bohaterowi patrzyli na niektóre zjawiska po raz pierwszy. Społeczności, które badali były już natomiast przyzwyczajone do tego, że ich świat nie działa tak, jak powinien. Dopiero świeże oko badaczy pozwalało rzucić na te kwestie inne światło. Dickens w ten sposób przygląda się nie tylko obyczajom, ale i mentalności ludzi pochodzących z bardzo różnych warstw społecznych, a także funkcjonowaniu instytucji publicznych, choćby ułomnego wymiaru sprawiedliwości. 

    Motyw psychologiczny

    Charles Dickens stworzył bardzo ciekawą plejadę głównych bohaterów, spośród których każdy jest zupełnie innym indywidualistą. Teoretycznie drużyna do siebie nie pasuje, ale z drugiej strony - właśnie dlatego tak świetnie się uzupełnia. Czytać powieść Dickensa można właśnie pod tym kątem - kątem psychologii głównych bohaterów. Tego jak każdy z nich widzi świat, jak podchodzi do stawianych przed nim problemów i trudności oraz jak podchodzi do spotykanych na swojej drodze ludzi i ogólnie do świata. Każdy czytelnik na pewno odnajdzie przynajmniej jedną postać, do której będzie mu najbliżej pod względem charakterologicznym. 


    Przeczytaj także: Klub Pickwicka - plan wydarzeń

    Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.