Tajemniczy ogród - motywy literackie

Autorka listy motywów literackich: Adrianna Strużyńska.

Tajemniczy Ogród autorstwa Frances Hodgson Burnett to powieść dla dzieci, należąca do klasyki gatunku. Opowiada o uzdrawiającej mocy natury, która całkowicie zmieniła życie głównej bohaterki Mary Lennox oraz jej kuzyna Colina Cravena.

Spis treści

Motyw przemiany

Można stwierdzić, że jest to najważniejszy motyw powieści. Przede wszystkim dotyczy on głównej bohaterki, dziewięcioletniej Mary Lennox, która po stracie rodziców w Indiach zmuszona była przenieść się do Anglii. Nowe otoczenie, obcy ludzie, odkrycie tajemniczego ogrodu oraz spotkanie z kuzynem Colinem stopniowo zmieniły Mary. Z kapryśnego, nieznośnego, brzydkiego dziecka stała się zdrową, radosną, pracowitą dziewczynką, zdolną do prawdziwej przyjaźni.

Dzieciństwo Colina również było nietypowe, ponieważ od dziecka był przekonany, że niebawem umrze, a jeśli przeżyje, będzie garbaty. Po poznaniu Mary i Dicka oraz wyjściu na zewnątrz Colin, wcześniej histeryczny i chorowity, odnalazł radość życia i przekonał się, że tak naprawdę jest zdrowy i może chodzić. Ta przemiana wpłynęła także na jego ojca, Archibalda Cravena, który dotąd pogrążony był w smutku po stracie żony. Widząc zmianę u syna, do którego dotąd miał dystans, Archibald zmienił swoje podejście do życia i postanowił naprawić dawne błędy.

Motyw natury

Przyroda odegrała niezwykle istotną rolę w życiu bohaterow. Jest ona obecna zarówno w tajemniczym ogrodzie, jak i na dzikich, malowniczych wrzosowiskach. Dla Archibalda Cravena, ogród symbolizuje miejsce największego cierpienia w jego życiu, lecz dla jego syna i Mary Lennox staje się oazą szczęścia i sensu życia. Dick Sowerby, przyjaciel dzieci, mieszka wraz z rodziną na wrzosowiskach, gdzie codziennie doświadczają bliskości natury, pracując w ogrodzie i zawierając przyjaźnie z dzikimi zwierzętami. W powieści ukazana została kojąca i uzdrawiająca moc przyrody.

Motyw tajemnicy

Motyw tajemnicy jest nieodłączną częścią powieści, pojawia się już w tytule. Od kiedy tylko Mary usłyszała o ogrodzie zamkniętym po śmierci pani Lennox, pragnęła go odnaleźć. Praca w tajemniczym ogrodzie przyczyniła się do jej przemiany, ponieważ zaczęła interesować się ogrodnictwem, zaprzyjaźniła się z Dickiem i spędzała wiele czasu na świeżym powietrzu. Kolejną tajemnicą było istnienie Colina: nikt nie chciał powiedzieć Mary, że w tym samym domu mieszka jej kuzyn. Ta tajemnica również została rozwiązana, co stało się zwrotem akcji w powieści.

Motyw dziecka

Jak przystało na literaturę dziecięcą, głównymi bohaterami są dzieci. Poznajemy nietypowych kilkulatków: Mary i Colina, którzy początkowo byli pozbawieni dziecięcej radości i spontaniczności. Ich przeciwieństwem są dzieci państwa Sowerby, wychowane na yorkshirskich wrzosowiskach. Obserwujemy przemianę Mary i Colina, którzy przestali się zachowywać jak władczy, zgorzkniali dorośli, a zaczęli być po prostu dziećmi.

Motyw śmierci

W powieści przeplata się motyw śmierci, która zmienia życie bohaterów. Mary Lennox straciła wszystkich, jako jedyna w swoim domu przetrwała epidemię cholery. Colin Craven wychowywał się bez matki, ojciec również się od niego odsunął, ponieważ pogrążył się w smutku i izolacji po śmierci żony. Młody Colin był też dręczony myślami o własnej śmierci, ponieważ od dziecka słyszał od służby, że niebawem umrze. Powieść przedstawia pokonanie traumy: Colin, Mary i Archibald odnaleźli radość życia, mimo bolesnych wydarzeń.

Motyw przyjaźni

Istotnym motywem jest też przyjaźń, ponieważ Mary i Colin byli pozbawieni przyjaciół, nie potrafili nawet nikogo lubić. Gdy otworzyli się na innych ludzi, ich życie zmieniło się na lepsze. Zaprzyjaźnili się z Dickiem oraz oswojonymi przez niego zwierzątkami, zaczęli wspólnie spędzać czas w ogrodzie. Okazało się, że nawet najbardziej rozpieszczony i niesympatyczny człowiek jest zdolny do sympatii i przyjaźni, ale musi dać sobie na to szansę. 

Motyw samotności

Bohaterów powieści w dużej mierze ukształtowała samotność. Mary dorastała wyłącznie z hinduską służbą, jej matka wolała spędzać czas ze znajomymi, a jej ojciec był wiecznie zapracowany. Dziewczynka wyrosła na egoistkę, która nie była związana nawet z własnymi rodzicami i nikomu nie okazywała szacunku. Samotny był również Colin Craven, ponieważ jego matka zmarła, a ojciec zamknął się w sobie i nie widywał syna. Archibald Craven nie chciał nikogo widzieć, ponieważ mimo upływu lat wciąż rozpaczał po swojej żonie. Bohaterowie wyszli jednak ze swojej samotności i nauczyli się budować relacje z drugim człowiekiem.


Przeczytaj także: Tajemniczy ogród - główne wątki

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.