Tajemniczy ogród - motywy literackie

Autorka listy motywów literackich: Adrianna Strużyńska. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.

„Tajemniczy ogród” au­tor­stwa Frances Hodgson Burnett to po­wieść dla dzie­ci i mło­dzie­ży, na­le­żą­ca do kla­sy­ki ga­tun­ku. Opo­wia­da o uzdra­wia­ją­cej mocy na­tu­ry, któ­ra cał­ko­wi­cie zmie­ni­ła ży­cie głów­nej bo­ha­ter­ki Mary Len­nox oraz jej ku­zy­na Co­li­na Cra­ve­na.

Spis treści

Motyw przemiany

Mo­tyw ten jest klu­czo­wy dla ca­łej po­wie­ści. Do­ty­czy przede wszyst­kim głów­nej bo­ha­ter­ki, dzie­wię­cio­let­niej Mary Lennox, któ­ra po utra­cie ro­dzi­ców w In­diach zo­sta­je wy­sła­na do An­glii. Nowe oto­cze­nie, obcy lu­dzie, od­kry­cie ta­jem­ni­cze­go ogro­du oraz po­zna­nie ku­zy­na Co­li­na stop­nio­wo zmie­nia­ją Mary. Z kapryśnego, trudnego i nieprzyjemnego dziecka przemienia się w zdrową, radosną i pracowitą dziewczynkę, zdolną do prawdziwej przyjaźni.

Dzie­ciń­stwo Co­li­na było rów­nie nie­ty­po­we, gdyż od zawsze obawiał się, że niedługo umrze lub, jeśli przeżyje, już zawsze będzie garbaty. Po po­zna­niu Mary i Dic­ka oraz spę­dza­niu cza­su na świe­żym po­wie­trzu, Co­lin, wcze­śniej hi­ste­rycz­ny i sła­by, odkrył radość życia i przekonał się, że jest zdrowy i może chodzić. Ta zmia­na mia­ła rów­nież wpływ na jego ojca, Ar­chi­bal­da Cra­ve­na, któ­ry po­grą­żo­ny w smut­ku po stra­cie żony, do­strzegł prze­mia­nę u syna i, zmie­nia­jąc swo­je na­sta­wie­nie, po­sta­no­wił na­pra­wić daw­ne błę­dy.

Motyw natury

Przy­ro­da od­gry­wa klu­czo­wą rolę w ży­ciu bo­ha­te­rów, za­rów­no w ta­jem­ni­czym ogro­dzie, jak i w ma­low­ni­czych wrzo­so­wi­skach. Dla Archibalda Cravena ogród symbolizuje źródło największego cierpienia, na­to­miast dla jego syna Co­li­na i Mary Len­nox staje się źródłem radości i sensu życia. Dick So­wer­by, przy­ja­ciel dzie­ci, miesz­ka z ro­dzi­ną na wrzo­so­wi­skach, gdzie co­dzien­nie ob­cu­ją z na­tu­rą, pra­cu­jąc w ogro­dzie i na­wią­zu­jąc przy­jaź­nie z dzi­ki­mi zwie­rzę­ta­mi. Po­wieść uka­zu­je, jak ko­ją­ca i uzdra­wia­ją­ca moc przy­ro­dy wpły­wa na po­sta­cie.

Motyw tajemnicy

Mo­tyw ta­jem­ni­cy jest klu­czo­wy w po­wie­ści, a już sam ty­tuł na­wią­zu­je do tego wąt­ku. Od chwi­li, gdy Mary usły­sza­ła o ogrodzie zamkniętym po śmierci pani Lennox, jej ce­lem sta­ło się jego od­kry­cie. Pra­ca w tym ta­jem­ni­czym ogro­dzie wpły­nę­ła na jej prze­mia­nę, roz­wi­ja­jąc jej za­in­te­re­so­wa­nie ogrod­nic­twem, umoż­li­wia­jąc na­wią­za­nie przy­jaź­ni z Dic­kiem i spę­dza­nie cza­su na świe­żym po­wie­trzu. Inną ta­jem­ni­cą było ist­nie­nie Co­li­na: nikt nie chciał powiedzieć Mary, że w tym samym domu mieszka jej kuzyn. Roz­wią­za­nie tej za­gad­ki sta­ło się waż­nym mo­men­tem zwrot­nym w po­wie­ści.

Motyw dziecka

W li­te­ra­tu­rze dzie­cię­cej, głównymi bohaterami są dzieci. W tej po­wie­ści spo­ty­ka­my nie­ty­po­we ma­lu­chy: Mary i Co­li­na, któ­rzy na po­cząt­ku po­zba­wie­ni byli dzie­cię­cej ra­do­ści i spon­ta­nicz­no­ści. Prze­ci­wień­stwem są dzie­ci pań­stwa So­wer­by, wy­cho­wa­ne w dzi­kich wrzo­so­wi­skach York­shi­re. Śle­dzi­my, jak Mary i Colin zmieniają się z władczych i zgorzkniałych dorosłych w prawdziwe dzieci, cie­szą­ce się ży­ciem i peł­ne ra­do­ści.

Motyw śmierci

Mo­tyw śmier­ci, któ­ry zmie­nia ży­cie bo­ha­te­rów, prze­wi­ja się przez po­wieść. Mary Lennox straciła wszystkich bliskich, jako jedyna ocalała z epidemii cholery w swoim domu. Colin Craven do­ra­stał bez mat­ki, a jego oj­ciec, po­grą­żo­ny w smut­ku i izo­la­cji po śmier­ci żony, rów­nież się od nie­go od­su­nął. Młody Colin był za to dręczony myślami o własnej śmierci, gdyż służ­ba sta­le ostrze­ga­ła go, że nie­ba­wem umrze. Po­wieść uka­zu­je, jak bo­ha­te­ro­wie po­ko­na­li swo­je trau­my: Co­lin, Mary i Ar­chi­bald od­na­leź­li ra­dość ży­cia po­mi­mo bo­le­snych prze­żyć.

Motyw przyjaźni

Mo­tyw przy­jaź­ni od­gry­wa klu­czo­wą rolę w po­wie­ści. Mary i Co­lin, początkowo pozbawieni przyjaciół i niezdolni do odczuwania sympatii, doświadczyli znaczącej przemiany, gdy otworzyli się na innych. Ich życie poprawiło się, gdy nawiązali przyjaźń z Dickiem i oswojonymi przez niego zwierzętami, spędzając wspólnie czas w ogrodzie. Po­ka­za­no, że na­wet naj­bar­dziej roz­piesz­czo­ny i nie­przy­ja­zny czło­wiek może roz­wi­jać wię­zi przy­ja­ciel­skie, pod wa­run­kiem że po­zwo­li so­bie na tę zmia­nę.

Motyw samotności

Sa­mot­ność zna­czą­co wpły­nę­ła na bo­ha­te­rów po­wie­ści. Mary dorastała w towarzystwie jedynie hinduskiej służby, po­nie­waż jej matka wolała przebywać w gronie znajomych, a ojciec był ciągle zajęty pracą. W efek­cie sta­ła się ego­istycz­ną dziew­czyn­ką, któ­ra nie mia­ła wię­zi z ro­dzi­ca­mi i nie oka­zy­wa­ła ni­ko­mu sza­cun­ku. Colin Craven również doświadczał samotności; po śmierci matki jego ojciec izolował się i unikał kontaktu z synem, po­grą­żo­ny w żalu po utra­cie żony. Archibald Craven, mimo upły­wu lat, wciąż był po­grą­żo­ny w smut­ku, co skut­ko­wa­ło jego od­izo­lo­wa­niem. Jed­nak­że, w mia­rę roz­wo­ju fa­bu­ły, bo­ha­te­ro­wie prze­zwy­cię­ży­li swo­ją sa­mot­ność i na­uczy­li się bu­do­wać re­la­cje z in­ny­mi.


Prze­czy­taj tak­że: Tajemniczy ogród – główne wątki

Ak­tu­ali­za­cja: 2024-08-15 10:44:29.

Sta­ra­my się by na­sze opra­co­wa­nia były wol­ne od błę­dów, te jed­nak się zda­rza­ją. Je­śli wi­dzisz błąd w tek­ście, zgłoś go nam wraz z lin­kiem lub wy­ślij ma­ila: kon­takt@po­ezja.org. Bar­dzo dzię­ku­je­my.