Jak Hamlet traktuje swoją matkę, Gertrudę? Jak oceniasz jego postępowanie wobec królowej?

Autorka opracowania: Adrianna Strużyńska. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.

Relacja między Hamletem a jego matką, królową Gertrudą, stanowi jedno z najważniejszych źródeł konfliktów w tragedii Szekspira. Hamlet, pełen gniewu i rozczarowania po śmierci ojca i szybkim małżeństwie matki z jego mordercą, Klaudiuszem, zmienia swoje podejście do Gertrudy z początkowej miłości na zawód i dezaprobatę. 

Spis treści

Jak Hamlet traktuje swoją matkę, Gertrudę?

Hamlet początkowo darzy swoją matkę Gertrudę miłością, jednak wraz z upływem akcji jego stosunek do niej zmienia się diametralnie. Jako jej syn i książę Danii, widzi w matce kogoś, kto powinien być symbolem moralnej czystości i lojalności wobec swojego zmarłego męża. Przez lata traktował ją jako osobę godną szacunku. Największym wstrząsem dla niego jest nie tyle sama śmierć ojca, ile fakt, że Gertruda szybko wychodzi za mąż za Klaudiusza, jego stryja. To wydarzenie wywołuje w Hamlecie nie tylko gniew, ale i ogromne poczucie zdrady. W jego oczach matka nie tylko porzuciła pamięć o swoim zmarłym mężu, ale także zdradziła ideały królowej i matki. 

Małżeństwo Gertrudy z Klaudiuszem stanowi dla Hamleta wyraz moralnej degradacji matki. Nie potrafi on zrozumieć, jak kobieta mogła tak szybko oddać się obcemu mężczyźnie, zwłaszcza gdy ten jest bratem jego ojca. W oczach Hamleta jest to nie tylko dowód na jej słabość, ale również na jej egoizm. Ta sytuacja prowadzi go do głębokiej frustracji, który coraz bardziej wpływa na jego psychikę. W jego oczach Gertruda staje się symbolem wszystkiego, co złe – zaprzeczeniem jego wartości. Jej decyzja nie tylko go rani, ale także sprawia, że zaczyna on kwestionować lojalność ludzi w swoim otoczeniu. Hamlet czuje się zdradzony przez najbliższą osobę.

W monologu „Być albo nie być” Hamlet wskazuje, że śmierć ojca w Danii to źródło jego kryzysu. Jednak to właśnie zła decyzja Gertrudy o małżeństwie z Klaudiuszem staje się dla niego symbolem największego upadku i niesprawiedliwości. W jego oczach Gertruda uległa pragnieniu wygody i władzy, nie przejmując się konsekwencjami swoich działań. Hamlet nie widzi w jej decyzji jedynie indywidualnego wyboru – jest to rozpad moralny dworu i królestwa. W jego konfrontacji z matką, szczególnie w scenie czwartej aktu III, możemy zobaczyć, jak bardzo jego uczucia są mieszanką bólu, gniewu i rozpaczy. Obarcza ją winą za całe zło w Danii. Z drugiej strony, Hamlet traktuje matkę z pewnym rodzajem troski. Jego oskarżenia mają na celu próbę uświadomienia Gertrudzie jej błędu. Mimo że jego słowa są pełne gniewu, wciąż można w nich dostrzec pragnienie ocalenia matki. Nie chce jej całkowicie odrzucić, lecz pragnie, aby zrozumiała swoje postępowanie. Jego działania można postrzegać jako desperacką próbę jej ratowania. Hamlet pragnie, by Gertruda porzuciła Klaudiusza, ale jego metody są drastyczne – krzyczy na nią, oskarża ją, nazywa zbrodniarką.

Hamlet przejawia również cechy, które mogą wskazywać na jego własne poczucie winy i wewnętrzne rozdarcie. Jego tragiczne zmagania są dla niego ogromnym ciężarem. Obwinia matkę za to, że zawiodła jako wzór moralny, lecz sam jednocześnie sam staje się tyranem moralności. Jego oskarżenia wobec Gertrudy przyjmują formę nieustępliwej krytyki. Przekonany o wyższości moralnej swojego ojca, Hamlet nie jest w stanie zaakceptować matki, która w jego oczach zdradziła pamięć o zmarłym królu. Samego siebie postrzega siebie jako obrońcę moralności i sprawiedliwości.

W końcowych scenach dramatu, kiedy Hamlet zabija Klaudiusza, nie ma już nadziei na zmianę w postawie matki. Gertruda zaczyna zdawać sobie sprawę ze swoich błędów, lecz przemiana następuje zbyt późno. Ostatecznie walka Hamleta o sprawiedliwość nie prowadzi do oczyszczenia ani odkupienia. Gertruda ginie, Hamlet umiera, a Danię czeka nowy porządek – jednak nie taki, o jakim marzył bohater. Jego walka z moralnym upadkiem kończy się jego własnym upadkiem, pozostawiając jedynie gorzkie refleksje nad naturą władzy.

Jak oceniasz postępowanie Hamleta wobec królowej Gertrudy?

Postępowanie Hamleta wobec matki jest trudne do jednoznacznej oceny, ponieważ jego działania względem niej są skomplikowane. Z jednej strony, jego krytyka oraz agresja mogą wynikać z głębokiego poczucia zdrady po śmierci ojca. Hamlet miał wobec matki wysokie oczekiwania – pragnął, aby była wierna pamięci zmarłego króla. Gertruda niemal natychmiast po śmierci męża poślubiła jego brata, co dla Hamleta było niewybaczalnym czynem. Z jego perspektywy taki krok stanowił zdradę zarówno wobec zmarłego króla, jak i wobec niego samego. Ta sytuacja rodzi w Hamlecie gniew, który przejawia się w słowach i oskarżeniach kierowanych pod adresem matki. Nie jest to jednak jedynie wyraz agresji – jego słowa mają również charakter dydaktyczny. Hamlet próbuje uświadomić matce jej błędy, zmusić ją do refleksji nad własnym postępowaniem oraz nakierować na drogę moralnej odnowy. Jego intencje mogą budzić wątpliwości – czy rzeczywiście pragnie dobra Gertrudy, czy może jedynie chce wyrazić własne cierpienie i ukarać ją za to, co uznaje za zdradę?

Z drugiej strony, pomimo swojej niezdolności wybaczenia, Hamlet przejawia pewne oznaki troski wobec matki. Jego działania są więc częściowo motywowane nadzieją na jej odkupienie. Hamlet zdaje się nie rozumieć, że zmiany w ludzkim charakterze nie następują natychmiast, lecz wymagają czasu i odpowiednich warunków. Narzuca matce swoje osądy w sposób, w jaki może jedynie wzbudzać w niej lęk, a nie refleksję. Jego pełna gniewu postawa sprawia, że zamiast być przewodnikiem ku oczyszczeniu, staje się dla Gertrudy oprawcą, który nie daje jej przestrzeni do prawdziwego zrozumienia własnych błędów. W efekcie jego relacja z matką pozostaje trudna. Hamlet, mimo refleksji, ostatecznie nie potrafi uzdrowić tej relacji ani osiągnąć wewnętrznego spokoju.


Przeczytaj także: Na czym polega paradoks moralny Hamleta wobec Gertrudy i Ofelii?

Aktualizacja: 2025-02-21 13:37:14.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.