Hamlet – charakterystyka

Autorka charakterystyki: Adrianna Strużyńska. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.

Hamlet, główny bohater tragedii Williama Szekspira, to jedna z najbardziej skomplikowanych i wielowymiarowych postaci w historii literatury. Jest symbolem człowieka rozdartego wewnętrznie, stawiającego czoła dylematom moralnym i egzystencjalnym. Syn zamordowanego króla Danii i prawowity dziedzic tronu, Hamlet wyróżnia się inteligencją, wrażliwością i skomplikowaną osobowością. Jego wewnętrzna walka między poczuciem obowiązku a refleksją nad moralnością zemsty uczyniła go bohaterem uniwersalnym i ponadczasowym.

Spis treści

Hamlet – wygląd

W tragedii Szekspira nie ma szczegółowych opisów fizycznego wyglądu Hamleta, jednak jego sposób ubierania się oraz zachowanie dostarczają pewnych wskazówek na temat jego prezencji. Już przy pierwszym pojawieniu się na scenie Hamlet nosi czarne szaty w stylu żałobnym, które stanowią symbol jego żalu po stracie ojca oraz odczuwanej melancholii. Strój ten wyróżnia go na tle innych mieszkańców dworu, szybko przywykłych do nowej sytuacji politycznej i rodzinnej. Hamlet nie potrafi jednak przejść do porządku dziennego nad tajemniczą śmiercią ojca i szybkim ponownym małżeństwem matki, uważane przez niego za czyn niegodny. Jego posępność staje się źródłem dyskomfortu dla innych – zaczynają się go obawiać. W wypowiedziach innych postaci można dostrzec pewien kontrast – bohater jest opisywany jako młody mężczyzna o dostojnej, królewskiej postawie, który powinien emanować siłą i motywacją do życia. Zamiast tego, sprawia wrażenie człowieka przytłoczonego cierpieniem i wewnętrznym niepokojem. Jego „szkliste oczy”, często pełne zadumy i zamyślenia, oddają stan jego duszy – jest nieobecny myślami, zatopiony w refleksjach nad śmiercią i sensem istnienia. Wygląd Hamleta odzwierciedla zatem jego emocjonalne rozdarcie oraz postępujące poczucie izolacji od otoczenia. Przebywa wśród ludzi, ale przestaje czuć z nimi więź, nikt nie wie, co tak naprawdę się z nim dzieje. 

Hamlet – pochodzenie i status społeczny

Hamlet jest synem zamordowanego króla Hamleta i królowej Gertrudy, co czyni go następcą tronu Danii. Jako członek rodziny królewskiej jest wychowany w duchu arystokratycznych wartości – zna dworską etykietę, posługuje się wyszukaną mową, a jego wykształcenie świadczy o wysokim statusie społecznym. Studiował na uniwersytecie w Wittenberdze, jednym z najważniejszych ośrodków naukowych ówczesnej Europy, co tłumaczy jego filozoficzne rozmyślania, znajomość literatury, głęboką refleksyjność oraz zdolność do precyzyjnej analizy sytuacji. Jego królewskie pochodzenie rodzi w nim silne poczucie obowiązku wobec ojczyzny i ojca. Po odkryciu prawdy o zbrodni Klaudiusza, Hamlet czuje, że to właśnie on – jako prawowity dziedzic – musi pomścić śmierć ojca i przywrócić sprawiedliwość. Jednak jego pozycja zostaje podważona przez Klaudiusza, który nie tylko zagarnął tron, ale także poślubił jego matkę, co pogłębia w Hamlecie poczucie krzywdy i wyobcowania. Choć z pozoru uprzywilejowany, w rzeczywistości zmaga się z bezsilnością. 

Hamlet – osobowość i cechy charakteru

Osobowość Hamleta jest złożona i pełna sprzeczności, co sprawia, że trudno jednoznacznie ocenić jego działania. To intelektualista, którego główną cechą jest przenikliwość umysłu i zdolność do analizy rzeczywistości. Hamlet jest nie tylko bohaterem tragicznym, ale również filozofem, który zastanawia się nad fundamentalnymi kwestiami ludzkiej egzystencji – życiem, śmiercią, losem oraz moralnością. Jego monologi, takie jak słynne „Być albo nie być”, są dowodem jego wewnętrznych rozterek i dylematów moralnych. Nie potrafi działać w sposób elastyczny, gdyż każda decyzja staje się dla niego przedmiotem głębokiej analizy. Nie jest więc typowym księciem, szybko chwytającym za miecz i wykorzystującym swoją pozycję. Analizuje swoje decyzje, toczy z Klaudiuszem psychologiczną grę, prowokując go przedstawieniem ukazującym śmierć poprzedniego króla. Czasem postępuje jednak impulsywnie np. zabijając Poloniusza, podsłuchującego jego rozmowę z matką. 

Mimo swojego intelektu Hamlet jest także człowiekiem niezwykle emocjonalnym i wrażliwym. Śmierć ojca, zdrada matki i wszechobecna obłuda na dworze wywołują w nim gniew, smutek oraz poczucie samotności. Widać to w jego pełnych goryczy rozmowach z Gertrudą czy Klaudiuszem. Jego ironia, sarkazm i udawane szaleństwo stają się tarczą ochronną oraz narzędziem do odkrycia prawdy. Przykładem tego są jego dwuznaczne dialogi z Poloniuszem, którego Hamlet traktuje z lekceważeniem, czy z Ofelią darzoną przez niego ambiwalentnymi uczuciami.

Jego niezdecydowanie stanowi jedną z fundamentalnych cech jego podejścia do świata. Choć pragnie zemsty, nie potrafi podjąć ostatecznego kroku, ciągle analizując moralne konsekwencje swojego czynu. Hamlet jest świadomy, że jego działania mogą nie tylko przywrócić sprawiedliwość, ale i doprowadzić do dalszej tragedii, co sprawia, że często popada w stan paraliżu decyzyjnego. Jego wewnętrzna walka czyni go postacią tragiczną – człowiekiem, który pragnie dobra, lecz zostaje wplątany w spiralę nieszczęść i zła. W końcu postanawia działa – staje do pojedynku z Laertesem. Hamletowi udaje się osiągnąć cel. Mimo spisku przeciwników zabija Klaudiusza i Laertesa, ale sam również ginie. Nie można więc określić, czy jest wygranym, czy przegranym, w ostatecznym rozrachunku. Relacje Hamleta z innymi bohaterami dramatu ujawniają jego skomplikowaną osobowość oraz dylematy moralne. Wobec matki, Gertrudy, Hamlet odczuwa głęboki zawód i żal za jej „pośpiesznym” małżeństwem z Klaudiuszem. Uważa jej postępowanie za zdradę wobec pamięci ojca. Jego rozmowy z Gertrudą odbywają się w atmosferze złości, ale widać w nich także pewną tęsknotę za dawną relacją.

W relacji z Ofelią Hamlet przejawia zarówno miłość, jak i okrucieństwo. Choć można przypuszczać, że darzył ją uczuciem, to jego rozczarowanie światem oraz udawane szaleństwo sprawiają, że traktuje ją z chłodem i obojętnością. Śmierć Ofelii okazuje się dla niego kolejnym ciosem, potęgującym jego cierpienie. Stopniowo traci nad sobą kontrolę, wdając się w bójkę z jej Laertesem podczas ceremonii pogrzebowej.  Hamlet odznacza się głęboką lojalnością wobec ojca. Zjawa króla jest impulsem skłaniającym syna do poszukiwania prawdy i podjęcia zemsty. To poczucie lojalności staje się źródłem jego konfliktu wewnętrznego – Hamlet wie, że musi pomścić ojca, ale obawia się moralnych konsekwencji swoich działań.

Postać Hamleta stanowi esencję ludzkich rozterek i dylematów moralnych. Jest inteligentny, wrażliwy i refleksyjny, ale także pełen sprzeczności i niezdecydowania. Jego walka z własnymi myślami, poczuciem obowiązku i cierpieniem sprawia, że staje się bohaterem tragicznym, który wzrusza i fascynuje kolejne pokolenia. Hamlet to nie tylko książę Danii, ale także symbol uniwersalnych pytań o sens życia, śmierci i moralności.


Przeczytaj także: Klaudiusz - charakterystyka

Aktualizacja: 2024-12-18 12:31:14.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.