Marek Nowakowski to autor wielu dzieł, a wśród nich znany jest przede wszystkim „Raport o stanie wojennym”. To zbiór opowiadań na tematy związane z tym okresem w historii Polski, który rozpoczął się 13 grudnia 1981 roku. W związku z poruszanymi zagadnieniami Nowakowski na początku nie mógł wydać swoich tekstów w kraju, zatem pierwsze wydanie miało miejsce w Paryżu. Opowiadanie, które otwiera ten zbiór, nosi znaczący tytuł „Stan wojny”.
Pierwszy tekst ukazuje rzeczywistość zaledwie kilka dni po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Młodzi żołnierze pilnują w nim wejścia do huty i ogrzewają się przy koksowniku. Dołącza do nich starsza kobieta. Żałuje ona młodych mężczyzn, ponieważ sądzi, że są oni dokładnie takimi samymi ofiarami władzy oraz systemu jak reszta społeczeństwa. Z tego powodu współczuje im ich sytuacji. Młody żołnierz nie może się pogodzić z punktem widzenia obcej kobiety.
Starsza kobieta zachowuje się zupełnie inaczej niż reszta społeczności. Przybiera postawę pełną współczucia wobec żołnierzy i litości dla nich. Patrzy na nich z zupełnie innej perspektywy i dostrzega, jak bardzo skomplikowana ona jest. Nie widzi w młodych ludziach po prostu wroga, którego władza wysyła na ulicę, by gnębić przechodniów. Nie są oni w jej oczach przeciwnikiem, ale raczej narzędziem systemu i jego ofiarami. Po kobiecie widać, że jest już starszą osobą, a jej wiek może nieść ze sobą o wiele więcej doświadczenia i świadomości, niż w przypadku młodych mężczyzn.
Starsza kobieta jest zatem osobą inteligentną, dostrzegającą, w jak pełnej niuansów i trudnej sytuacji znalazło się całe społeczeństwo. Stąd bliżej jej raczej do współczucia dla innych niż ich potępiania. Odróżnia się przez to na tle innych ludzi. Jest także odważna - jej poglądy można bowiem uznać za kontrowersyjne, ale ona nie boi się wygłaszać ich na głos. Zapewne pozwala jej na to jej doświadczenie życiowe. Kobieta przypomina zatem takie bohaterki z literatury jak Antygona, Marta Korczyńska czy nawet sama Matka Boska. Sama zaś staruszka symbolizuje przede wszystkim kochającą i wybaczającą matkę.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.