Głównym wątkiem powieści Antoniego Libery „Madame” jest miłość ucznia do nauczycielki francuskiego. Problematyka utworu jest jednak znacznie szersza niż młodzieńcza fascynacja nastolatka.
Spis treści
W powieści ukazane są problemy dorastania i niespełnionej miłości. Narrator, choć wyjątkowo oczytany jak na swój wiek, zakochuje się w kobiecie, z którą nie może być. Madame to jego nauczycielka, elegancka kobieta w wieku nieco ponad trzydziestu lat. Mimo że dostrzega starania narratora, Madame musi zachować dystans. Pozwala sobie jednak na pewne gesty, jak zaproszenie do tańca czy spacer do domu. Narrator znajduje się w stanie przejściowym między dzieciństwem a dorosłością: marzy o szczęściu u boku dorosłej kobiety, ale wciąż jest nastolatkiem, który przepisuje cytaty do zeszytu, pisze wypracowania o swojej miłości, a gdy uczucia go przerastają, ucieka z lekcji.
Powieść „Madame” porusza również tematykę PRL-owskich realiów. Narrator wielokrotnie zastanawia się nad nijakością współczesnych czasów i buntuje się przeciwko komunistycznej cenzurze. Zmaga się z nią już w szkole, gdy jego scenariuszowi zarzuca się brak nawiązań do literatury rosyjskiej, a jeszcze dotkliwiej doświadcza jej w dorosłym życiu, kiedy zaczyna publikować swoje utwory. Synonimem wolności dla bohaterów powieści staje się Zachód. Madame nie odnajduje się w Polsce i robi wszystko, aby wyjechać do Francji, podobnie jak większość szkolnych kolegów narratora. Jerzyk doskonale podsumowuje to, opisując bolesne powroty do Polski po pobycie na Zachodzie – człowiek znowu czuje się zniewolony i ograniczony, jakby był chory.
W utworze pojawiają się również wspomnienia dwudziestolecia międzywojennego i II wojny światowej. Narrator dowiaduje się od profesora Montenia o rodzicach Madame i poznaje historię Maksymiliana i Claire. Idealista Maksymilian brał udział w hiszpańskiej wojnie domowej, a po wybuchu II wojny światowej ściągnął do siebie żonę i córkę, ale to nie uchroniło rodziny przed tragedią.
Powieść to także kopalnia nawiązań do światowej literatury. Narrator, mający artystyczną duszę, często wyraża swoje uczucia przez sztukę i doszukuje się analogii do swojej miłości do Madame. W powieści znajdujemy nawiązania do takich utworów, jak komedia „Fedra” Racine'a czy Ren Hölderlina. Inspiracją są również wspomnienia Joanny Schopenhauer, które wpłynęły na późniejszą twórczość narratora.
Aktualizacja: 2024-09-25 21:09:16.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.