Często zdarza się tak, że różne dzieła sztuki pochodzące z odmiennych dziedzin pozostają ze sobą w relacji. Dotyczy to na przykład malarstwa, literatury czy muzyki. W takich przypadkach mówi się o syntezie sztuki. Różne jej przykłady łączą się ze sobą, na przykład dotykając tej samej tematyki, czy poruszając podobne uczucia w odbiorcy. Przykładem takiego połączenia jest wiersz Cypriana Kamila Norwida zatytułowany „Moja piosnka [II]” oraz obraz Józefa Chełmońskiego znany jako „Bociany”. Oba dzieła łączą się ze sobą pod względem tematyki oraz wzbudzanych emocji.
W wierszu „Moja piosnka [II]” Norwid wspomina kraj, jaki pozostawił za sobą, udając się na emigrację. Jednak jego tekst sugeruje, że poeta nie wspomina na przykład wielkich miast, takich jak Warszawa. Jego słowa prowadzą odbiorcę raczej w stronę polskiej wsi. Czyni to już pierwszy wers, opowiadający o tym, że w Polsce grzechem jest popsuć bocianie gniazdo na gruszy. Ten element łączy tekst z obrazem Chełmońskiego, który wszak nosi tytuł „Bociany”. Widać na nim w tle właśnie gniazdo, być może na gruszy i bociany, które lecą nad przedstawionymi na malowidle postaciami chłopów. Bocian to ptak, który kojarzy się z Polską, a jego przyloty i odloty to ważne wydarzenia. Jest to zatem istotny element dla narodu, zatem jego obecność zarówno na obrazie, jak i w wierszu jest znacząca.
To, co łączy oba dzieła, to widoczny w nich szacunek do pokarmu. Norwid wspomina o tym, że w Polsce podnosi się nawet kruszynę nieba przez uszanowanie dla niej. Z kolei Chełmoński na swoim obrazie przedstawia mieszkańców polskiej wsi, czyli chłopów. Z pewnością osoby należące do tego stanu wiedziały, jak z szacunkiem traktować każdy kawałek chleba.
W obu dziełach istotna jest też kultura chłopska oparta o religię. Norwid bardzo wysoko ją ceni i przedstawia ją jako godną podziwu i naśladowania. Chełmoński z kolei na wielu swoich malowidłach również przedstawiał chłopów i sceny z ich życia, a wiadomo, że taka codzienność w dużej mierze opierała się właśnie o religię, która ją nieustannie porządkowała. W ten sposób artyści pośrednio odwołują się do tej samej moralności i wyróżniają ją w swojej twórczości.
Zarówno Norwid, jak i Chełmoński, przy wykorzystaniu różnych środków i metod kreślą obraz polskiej wsi. Skupiają się oni na jej mieszkańcach, ich moralności, podejściu do życia i odwołują się do emocji, jakie piękna polska wieś wzbudza w odbiorcach. W ten sposób budzą nostalgię za tą krainą i na swój sposób idealizują ją, a ich dzieła przedstawiają wybrane aspekty z jej życia. Ich melancholijna atmosfera na dodatek pobudza odbiorców do refleksji na temat utraconej krainy i sięga przy tym po najbardziej charakterystyczne dla niej elementy, takie jak właśnie gniazdo bociana na gruszy. W obu dziełach odnaleźć można wiele nostalgii czy sentymentu, co wpływa na ich klimat czy też odbiór.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.