Molier uważany jest za komediopisarza, tworzącego w konwencji klasycystycznej. Jego dzieła rozwijają ją wręcz, tworząc oddzielny rodzaj - molierowski. Nadal jednak mają wiele cech wspólnych z komedią klasycystyczną. Przykładem może być Świętoszek.
Świętoszek opisuje wydarzenia jednego dnia z domu mieszczanina Orgona. Akcja nie posiada wielu wątków, podejmuje jedynie tematykę rozpadu rodziny w obliczu omamienia pana domu przez Tartuffea.
Całość utworu możemy podzielić na pięć elementów, które zawarte są w czterech aktach:
W Świętoszku akcja ciągle biegnie do przodu, nie ma przy tym praktycznie żadnych wątków pobocznych. Ostatecznie koniec jest zaś niespodziewany, wręcz zrobiony na zasadzie Deus ex machina.
Akcja komedii dzieje się we współczesnych autorowi czasach jest odzwierciedleniem znanych mu stosunków społecznych. Pojawiają się tam przedstawiciele różnych stanów: mieszczanie (Orgon), słudzy (Doryna), przedstawiciele władzy (pan Zgoda). Ich język wskazuje na zajmowaną pozycję, tak samo, jak inne ich cechy. W Świętoszku nie występują również motywy nadprzyrodzone.
Postaci w Świętoszku są przykładami konkretnych przywar, ich spersonifikowaniami. Obejmuje to również problematykę prawd rządzących społeczeństwem i zasad moralnych. Tartuffe to obłudnik wykorzystujący religię, Orgon prezentuje cechę naiwnego dewoty, Elmira to rozsądna i dobra żona, a Kleant reprezentuje intelektualistę o otwartym rozumie. Stosunki między domownikami również wyrażają typową dla XVII wieku relację ojca z resztą rodziny - despotyczną, opartą o pełnię władzy rodzicielskiej.
Komedia klasycystyczna miała nieść za sobą przesłanie umoralniające. W wypadku Świętoszka jest to potępienie obłudnego czerpania korzyści z religii. Skierowana jest ona przeciwko współczesnym Molierowi, niezwykle wpływowym ludziom, którzy wykorzystywali prostotę wierzących do osiągania swoich celów. Autor krytykuje też dewocję, rozumianą jako płytkie i bezrefleksyjne okazywanie religijności na pokaz.
Ostatnia aktualizacja: 2023-02-25 16:04:24
Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują poezja.org. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.