„Szewcy” autorstwa Stanisława Witkiewicza („Witkacego”) to dramat po raz pierwszy wydany w 1957 roku po śmierci pisarza. W dziele mamy do czynienia z bohaterem zbiorowym, a zarazem konkretne postaci reprezentują tutaj odpowiednie grupy społeczne, których relacje oparte są na dominacji i próbie zdobycia władzy nad pozostałymi. Witkacy zastosował w dramacie tak zwane nazwiska znaczące - miana, które od razu odpowiadają na pytanie o charakter danej postaci i wywołujących odpowiednie do niej nastawienie. Zarazem są one jednak komiczne, co sugeruje widzowi świadomą zabawę materią językową.
Spis treści
Około 60-letni majster szewski, co nietypowe obeznany z dogmatami filozofii i psychologii. Jest intelektualistą-samoukiem, którego marzeniem jest poprawienie jakości ludzkiego życia. Święcie wierzy, że ma ku temu prowadzić komunizm. Początkowo Tempe jest głównym antagonistą Scurvego, kiedy ten przejmuje władzę po przewrocie faszystowskim. Po obaleniu prokuratora staje na czele rewolucji komunistycznej. Jego bezkompromisowy stosunek do prawdziwie wyznawanych ideałów jest powodem kłótni z czeladnikami, a w efekcie ci go zabijają, aby przejąć pełnię władzy. Hiper-Robociarz zapowiada mu, że stanie się jedynie symbolem na sztandarach syna Józefa, członka Dziarskich Chłopców, z którym jest rozmija się poglądowo.
Określani jako I (Józek) i II (Jędrek). Obaj około dwudziestego roku życia. Nienawidzą swojego dotychczasowego życia, dążą do polepszenia swojego losu. Razem z Sajetanem przeprowadzają rewolucję komunistyczną, jednak sami nie wierzą w ideologię majstra. Pragną jedynie nieograniczonego dostępu do kobiet i władzy. Kiedy komunizm odnosi zwycięstwo, szybko popadają w konflikt z Sajetanem. Zabijają go, aby pozbyć się problematycznego przeciwnika, po czym wprowadzają rządy terroru. Traktują rewolucję instrumentalnie, do końca pozostając tchórzliwymi, oportunistycznymi szewcami.
Piękna szatynka w wieku 27-28 lat, niezwykle ponętna. Wzbudza u mężczyzn wręcz zwierzęce pożądanie. Uwielbia się przy tym nad nimi znęcać, potrzebuje stałej adoracji. Jej działanie motywuje popęd seksualny. Księżna to kobieta wyuzdana, zepsuta moralnie. Ostatecznie, przebrana za papugę, zostaje zakryta płachtą przez Hiper-Robociarza po wygłoszeniu postulatu wprowadzenia matriarchatu. Towarzyszy jej lokaj Fierdusieńko i foks Teruś.
Scurvy reprezentuje burżuazję. Jest posiadaczem szerokiej, czerwonej twarzy, zrobionej jakby z salcesonu oraz niewielkich oczu w kolorze błękitu. Przy pomocy bojówki Dziarskich Chłopców zostaje dyktatorem w państwie. Gardzi prostymi szewcami, a jego ideowymi przeciwnikami są zarówno arystokraci jak i robotnicy. Prokurator aresztuje Księżną jako ideologa rewolucji seksualno-obyczajowej, Sajetana Tempe z kolei za obronę indywidualizmu. Zarazem do szaleństwa pożąda Irinę, która wybiera pastwienie się nad nim. Wykorzystanie kobiety do odwrócenia za jej za pomocą jego uwagi umożliwi szewcom obalenie prokuratora. Ostatecznie okazuje się człowiekiem słabym zarówno pod względem moralnym, jak i siły woli. Skończy "schodząc na psy" - przywiązany do drzewa, z futrem na plecach, czołgając się u stóp Księżnej.
Przywódca Dziarskich Chłopców, człowiek bezwzględny i cyniczny. Nie uznaje żadnych wartości ani autorytetów. Pojawia się w Akcie III, ubrany po szlachecku.
Ucieleśnienie ideałów robotniczych i nietzscheańskiego nadczłowieka. Ma żelazne podeszwy u stóp, żeby z daleka było słychać jego nadejście. Rzuca bombę między resztę bohaterów, która okazuje się termosem. W ten sposób wprowadza ostatnią rewolucję - anarchistyczną. Umożliwia przez to przejęcie władzy technokratom.
Technokraci, którzy ostatecznie przejmują władzę nad ludzkością. Doskonale ubrani, niezwykle inteligentni panowie. Posługują się w rozmowach politycznym żargonem - swoistą nowomową o ujednoliconym charakterze. Ich pojawienie się na scenie zwiastuje koniec cywilizacji.
Aktualizacja: 2025-03-02 19:59:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.