Jan Kochanowski to najbardziej znany polski poeta epoki renesansu. Znany jest z wykorzystywania takich form, jak fraszki, treny czy pieśni. Wiele z jego dzieł zostało poświęconych zmarłej w młodym wieku córeczce, Urszulce, którą Kochanowski bardzo długo opłakiwał w swoim cyklu trenów. Kochanowski pozostawił po sobie także bogaty zbiór pieśni, poruszających zróżnicowane tematy. Wydano je już po śmierci autora, nakładem Drukarni Łazarzowej, w roku 1586. W zbiorze znalazła się między innymi „Pieśń XIX” (Pieśń o dobrej sławie).
Pieśń jako gatunek znana jest już od czasów antycznych, tworzyli ją między innymi autorzy tacy jak na przykład Horacy. Posiada ona cztery główne, wyróżniające ją cechy - układ stroficzny, uproszczoną budowę oraz stosowanie refrenów i rytmizacji. Porusza ona zróżnicowaną tematykę, pojawiają się więc pieśni biesiadne, filozoficzne, patriotyczne, miłosne czy też chwalebne i okolicznościowe.
„Pieśń XIX” jest utworem, który spełnia wymogi gatunkowe, jakie stawia przed tekstem forma pieśni. Przede wszystkim została ona podzielona na regularne strofy. Kochanowski wyróżnił w swoim tekście aż sześć części. Każda z nich składa się z czterech trzynastozgłoskowych wersów. Zachowana jest więc rytmizacja, Kochanowski korzysta bowiem z regularnego systemu numerycznego, który nadaje jego utworowi charakterystycznego rytmu. Autor korzysta także z rymów, którymi kończy się każdy wers, co nadaje dziełu swoistej śpiewności. Rymy mają tutaj układ aabb. W dziele Kochanowskiego pojawiają się więc charakterystyczne dla pieśni paralelizmy, wszystkie bowiem części kompozycyjne utworu są do siebie podobne.
„Pieśń XIX” opowiada o tym, jak autor widzi kwestie przemijania, doczesności oraz pamięci ludzkiej. Oznacza to, że tekst spełnia także wymogi gatunkowe dotyczące tematyki pieśni. Kochanowski pragnął bowiem zawrzeć w nim wskazówki dotyczące wyboru odpowiedniej i godnej drogi w życiu człowieka. Pieśń ta należy więc do utworów o tematyce filozoficznej, która była jedną z tych często pojawiających się w dziełach tego gatunku. Kochanowski rozmyśla w swojej pieśni nad kwestiami filozoficznymi, dotyczącymi ludzkiego człowieka, pamięci, która po nim pozostaje oraz tego, jak zapisuje się on w historii ludzkości jako osoba i jako autor.
„Pieśń XIX” Jana Kochanowskiego spełnia więc wymogi formalne gatunku, jakim jest pieśń, zarówno pod względem tematyki, jak i elementów kompozycyjnych.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.