Kronika Galla Anonima stanowi najstarsze dzieło historiografii polskiej. Pisana w latach 1113-1116 zamyka w swoich ramach wydarzenia od legendarnego początku państwa Piastów, aż po 1113 rok - czasy panowania Bolesława Krzywoustego. Nazwa dzieła oraz jego tematyka sugerowałyby czytelnikowi możliwość czerpania z niego rzetelnych wiadomości historycznych. Byłoby to jednak przesadą, spowodowaną przez charakter Kroniki oraz braki w "pracy badawczej" samego kronikarza.
Gall Anonim napisał swoją Kronikę z inicjatywy kanclerza na dworze Bolesława Krzywoustego - Michała Awdańca. Składa się ona z trzech części, przy czym nagłe urwanie się ostatniej wskazuje na brak dokończenia dzieła. Wypada na wstępie oddać anonimowi zwanemu Gallem prawdę w jakości jego dzieła historiograficznego. Współcześnie badacze uważają je bowiem za źródło całkiem rzetelnej wiedzy historycznej. Autor korzystał bowiem z tekstów źródłowych, czy opowieści naocznych świadków. Trzeba również podkreślić, że był pierwszym kronikarzem Polski - słowiańskiego kraju, który nie miał długiej tradycji piśmienniczej. To zawężało możliwość pozyskania informacji, szczególnie tych dotyczących najstarszych dziejów rodu Piastów.
Jeżeli chodzi właśnie o ten najbardziej odległy historycznie okres, Gall Anonim spisał go w oparciu o tradycję przekazywaną wewnątrz rodu. Jest to więc umieszczenie swoistego "mitu założycielskiego" na łamach Kroniki. Nie możemy traktować z pełną powagą historii Piasta, postrzyżyn jego syna i ponurego końca Popiela. Istotnie, każda legenda zawiera odzwierciedlenie pewnych prawdziwych wydarzeń, jest to jednak odbicie zniekształcone przez kulturę i pamięć zbiorową. Tej części Kroniki nie możemy więc uważać za rzetelne źródło historyczne - powinno być ono raczej podłożem czystych spekulacji i badań kulturowych nad słowiańskimi korzeniami Polski.
Bardziej istotną sprawą, kładącą cień na uczciwości przekazu autora Kroniki, jest wyraźny panegiryczny charakter tekstu. Gall Anonim nadaje w nim Bolesławowi Chrobremu i Bolesławowi Krzywoustemu cechy idealnych średniowiecznych władców. Ukazuje ich odwagę, sprawiedliwość względem poddanych i umiejętne pomnażanie dóbr królewskich.
Tekst jest więc pochwalny, szczególnie wobec ostatniego z wymienionych władców. Jeżeli dodamy do tego charakterystyczne dla Anonima przemilczenia pewnych tematów oraz wąski sposób interpretacji zdarzeń (po myśli pewnej narracji założonej z góry), widzimy wyraźnie zarysowane sympatie autora. Rzetelne źródło historyczne na miarę naukową nie może przybierać takiej formy - jest ono bowiem objaśnianiem faktów, nie ich przedstawieniem. Gall Anonim, mimo iż dokonał zestawienia wydarzeń z historii Polski i czynów jej władców, przy okazji narzucił swoim czytelnikom ich interpretację. Podważa to jego wiarygodność i zmusza do traktowania Kroniki z dużą dozą ostrożności.
Z powyższych argumentów mogłoby wynikać, że Gall Anonim stanowił propagandzistę na usługach polskiego dworu. Bylibyśmy jednak bardzo nieuczciwi względem tego średniowiecznego mnicha, rzucając na niego takie oskarżenie. Musimy pamiętać o okresie, w którym tworzył wyżej wspomniany kronikarz i jakie wiązały się z tym normy rzetelności. Wbrew pozorom praktyki stosowane przez Galla Anonima były powszechne wśród kronikarzy średniowiecznych. Łączenie legend z faktami historycznymi, czy wychwalanie władców danego kraju wydawała się dla współczesnych odpowiednia. Była przy tym kalką z dawniejszych dzieł starożytnych, z chwalebnym wyjątkiem Tukidydesa. W istocie Gall Anonim nie był więc nierzetelny, a jedynie odpowiadał na prądy literackie swoich czasów.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.