Refleksja to jeden najważniejszych elementów rozwoju człowieka. Pozwala mu na szczerą analizę własnego postępowania, stanowiąc tym samym pierwszy krok ku jego poprawie. Refleksja często przychodzi pod wpływem czynników zewnętrznych - można je nazwać wtedy wychowawczymi. Rolę takiego bodźca odgrywa od zarania dziejów literatura, szczególnie mocno czyniła to zaś w okresie oświecenia. Na tle wielu polskich dzieł o takim charakterze wyróżnia się twórczość Ignacego Krasickiego. Wyraża ona nie tylko refleksję na temat rzeczywistości jego czasów, stanowi przykład ponadczasowego przemyślenia ludzkiej natury.
Krasicki swoimi dziełami podejmował tematykę ludzkich przywar, które obserwował pośród Polaków. Do ich ukazania, a często również wyszydzenia, używał prostej m.in. bajek. Ta prosta forma o rozrywkowym skądinąd charakterze doskonale trafiała do gminu, a jej alegoryczny charakter świetnie dawał się dopasować do każdej sytuacji. Możemy więc zauważyć, że sama twórczość Krasickiego nosi znamiona ponadczasowej. Alegorie tam zawarte są zrozumiałe dzięki odpowiednim kodom kulturowym, budującym naszą cywilizację do dzisiaj. Ukrycie cech ludzkich, czy wręcz pewnych grup społecznych za "maskami" zwierząt pozwala oderwać je od konkretnego czasu i wbudować w nowe realia bez utraty morału opowieści.
O czym jednak mówią wszelkie utwory Krasickiego? Ich tematyka jest różnorodna. Wyżej wspomniane bajki dotyczą przywar oraz zachowań, które autor pragnął zganić u swoich rodaków. Mamy więc potępienie hipokryzji w Dewotce, nierówności wobec prawa na tle Pająka i muchy czy też bezwzględności ludzi przedstawionego w Wilkach i jagnięciu. Podobnie działo się na kanwach utworów satyrycznych, tutaj jednak autor przyjmował już postawę bardziej ofensywną. Ośmieszając przywary, atakował je bowiem i liczył przez to na zmniejszenie oddziaływania takowych w społeczeństwie.
Ponadczasowość obserwacji poety wywodzi się wprost z rozumienia natury samego człowieka. Interesującym obiektem przemyśleń mógłby być związek tej głębokiej refleksji z przyjęciem stanu duchownego przez wielkiego Polaka. Dochodzi tutaj do podobnej konkluzji - człowiek ma negatywne cechy, którymi szkodzi sobie i swojej społeczności. Te cechy pojawiają się zawsze, ponieważ wywodzą się z natury samej ludzkości. Poniekąd wiązać to również możemy z przeświadczeniem o istnieniu transcendentalnego dobra oraz zła. Krasicki, jako człowiek oświecony, z pewnością wierzył w możliwość rozumowego poznania tych dwóch elementów świata. Jako transcendentne są one zawsze aktualne. Obżarstwo i pijaństwo nigdy nie będzie dobre, tak samo niewola zawsze pozostanie gorsza od niewoli. Wynikające z rozumowego przemyślenia zjawisk refleksje Krasickiego nie mogą więc stracić ani odrobiny swojej aktualności.
Ignacy Krasicki, będą czołowym przedstawicielem polskiego oświecenia, wiązał duże nadzieje w edukacji mas. Nie mógłby jednak uczyć ludzi bardziej moralnego i społecznie akceptowalnego zachowania, gdyby w pierwszej kolejności sam nie przemyślał jego podstaw. Tutaj właśnie tkwi sedno głębi refleksji duchownego poety nad stanem polskiego społeczeństwa. Niestety, Krasicki oraz inni myśliciele oświecenia ponieśli klęskę w swoich założeniach. Nie udało im się bowiem "naprawić" natury ludzkiej. Ponadczasowość refleksji księcia poetów polskich wynika właśnie z tej gorzkiej prawdy. Natura ludzka jest niezmienna, dlatego odpowiednio głęboka jej analiza zawsze będzie trafna.
Aktualizacja: 2022-09-01 21:47:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.