Powieść Władysława Reymonta „Chłopi” jest dziełem wyjątkowym, ponieważ autor przedstawił pełny obraz polskiej wsi XIX i XX wieku. Nie pomijał aspektów bolesnych i nagannych moralnie, przez co powieść można uznać za utwór realistyczny. Nie jest to jednak jedyny element realizmu w powieści, ponieważ Reymont nie demonizował ani nie idealizował życia na wsi.
Powieść jest prawdziwą panoramą polskiej wsi. Wielowątkowość pozwoliła przedstawić losy naprawdę wielu bohaterów, którzy różnili się pod względem osobowości, wieku, płci, majątku oraz pozycji społecznej. Reymont przedstawił zróżnicowane środowisko wsi. Wiele uwagi poświęcił rodzinie Borynów - najbogatszych gospodarzy we wsi. Opisani zostali również przeciętni gospodarze, którzy posiadali ziemię, ale nie należeli do wiejskiej elity.
Reymont nie unikał jednak też mówienia o losie ludzi ubogich: parobków, komorników, żebraków. Doskonale widać więc przepaść między życiem ludzi żyjących obok siebie w niewielkiej społeczności. Hierarchia we wsi była jasno przestrzegana i nie było dużych szans na poprawę swojej sytuacji. Właściwie jedyną nadzieją było małżeństwo, jak stało się to w przypadku pochodzącej z biednej rodziny Hanki.
Bohaterowie opisani przez Reymonta są realistyczni, ponieważ są wielowymiarowi. Nie ma tutaj postaci jednoznacznie złych lub dobrych, niektóre postaci przechodzą przemianę wewnętrzną, jak np. Hanka zmieniająca się z zahukanej dziewczyny w dobrą gospodynię. Bohaterowie mają swoje słabości, popełniają błędy, zmagają się z konfliktami wewnętrznymi, przez co czytelnik może się z nimi identyfikować.
Obraz wsi przedstawiony w powieści nie był jednoznaczny. Reymont nie idealizował ani nadmiernie nie krytykował chłopów. Nie uległ popularnej dla Młodej Polski chłopomanii, czyli ślepej fascynacji wsią i jej mieszkańcami. Chociaż wiejskie środowisko go inspirowało, nie przedstawił Lipiec jako mitycznej Arkadii, krainy wiecznej szczęśliwości. Nie unikał pisania o ciężkiej pracy, biedzie, wykluczeniu ze społeczności, konfliktach o ziemię. Nie oznacza to jednak, że kładł nacisk wyłącznie na najgorsze strony życia chłopów. Opisał również zabawy, obyczaje, święta.
Reymont przedstawił cechy charakterystyczne dla wiejskiej społeczności: stawianie ziemi na pierwszym miejscu, ludową moralność, niechęć do odstępowania od utartych zwyczajów, zamknięcie na odmienność, jak miało to miejsce w przypadku Jagny. Chłopi zostali ukazani jako silna społeczność, gotowa walczyć o swoje. Reymont nie pominął również spraw politycznych, nawiązując do sprzeciwu chłopów przeciwko otwarciu rosyjskiej szkoły. Pokazuje to, że mieszkańcom wsi nie brakowało uczuć patriotycznych.
Realizmu dodaje również zastosowanie gwary, która jest zrozumiała dla czytelnika, ale sprawia, że wypowiedzi chłopów są bardziej autentyczne. W końcu chłopi nie mówili piękną, literacką polszczyzną. Gwara pozwala lepiej wyrażać emocje i osobowość mieszkańców wsi, ponieważ to takim językiem rozmawiali na co dzień. W dużej części powieści trzecioosobowy narrator również jest zaangażowany w wydarzenia i w swoich opowieściach przypomina wiejskiego gadułę, zainteresowanego wszystkim, co dzieje się we wsi.
Realistyczne są także dokładne opisy wiejskiego życia: wykonywanych robót, przebiegu świąt i innych wyjątkowych zdarzeń, ludowych strojów czy znajdujących się w chatach sprzętów. Dzięki temu, powieść jest dla współczesnego czytelnika wartościowym źródłem wiedzy o przeszłości. Kolejną z cech charakterystycznych dla powieści realistycznej jest przyczynowo-skutkowy rozwój wydarzeń oraz chronologiczne uporządkowanie akcji. Nie pojawiają się tutaj retrospekcje czy elementy nadprzyrodzone. Opisane wydarzenia mogłyby mieć miejsce w rzeczywistości.
Realizm dzieła Reymonta wyłącznie dodaje mu wartości, ponieważ czytelnik może poznać życie mieszkańców wsi sprzed ponad stu lat. Obserwujemy więc, że z jednej strony zmieniło się wiele, ale z drugiej - ludzka mentalność pozostała bardzo podobna.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:12.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.