Społeczeństwo przełomu XIX i XX było silnie patriarchalne, ale w powieści Władysława Reymonta „Chłopi” znalazło się miejsce dla ważnych postaci kobiecych. Należały do nich Hanka Borynowa i Jagna Paczesiówna. Ich losy odgrywają niezwykle istotną rolę w fabule powieści, ale bohaterki znacznie się od siebie różniły. Na ich przykładzie, Reymont przedstawił wymagania stawiane wiejskim kobietom: Hanka była w stanie im sprostać, a Jagna wybrała drogę buntu i izolacji, która doprowadziła ją do upadku.
Hanka była żoną Antka Boryny i matką dwójki jego dzieci. Pochodziła z ubogiej rodziny, jej ojciec Bylica i siostra Weronika z rodziną mieszkali w nędznej chacie, niejednokrotnie brakowało im pieniędzy na jedzenie. Hanka z mężem i dziećmi mieszkała u teścia - Macieja Boryny. Mężczyzna nie zamierzał przepisać gospodarstwa na syna, dlatego młodzi pracowali dla niego jak parobkowie.
Hanka nie miała łatwego życia: mąż i teść jej nie szanowali, wypominali jej nędzny posag i surowo krytykowali za każdy drobiazg. Kobieta początkowo nie była dość silna, aby poradzić sobie w takiej sytuacji, często płakała i wpadała w rozpacz, co jeszcze bardziej irytowało Macieja i Antka. Dodatkowo musiała znosić romans męża z własną macochą - Jagną, trzecią żoną Macieja. Wszystko zmieniło się, kiedy Antek trafił do więzienia, ponieważ zabił człowieka podczas walki o las.
Ranny Maciej stał się przykuty do łóżka, dlatego wszystko spadło na barki Hanki, która dodatkowo spodziewała się trzeciego dziecka. Kobieta przeszła wewnętrzną przemianę, stała się silną, potrafiącą walczyć o swoje gospodynią. Zyskała szacunek i zaufanie Macieja, który postanowił powierzyć jej swój ukryty w zbożu majątek. Nawet Antek docenił wysiłki żony i gdy wrócił z więzienia, zmienił swoje nastawienie do niej, zaczął traktować ją bardziej poważnie. Hanka z zahukanej, cierpiącej kobiety stała się wzorem dla pozostałych gospodyń ze wsi.
Jagna miała znacznie lżejsze życie niż Hanka. Mieszkała z zamożną matką i dwoma braćmi, Szymkiem i Jędrzychem. Dziewczyna była ulubionym dzieckiem, dlatego to jej bracia brali na siebie większość obowiązków, dla matki byli głównie parobkami. Jagna nie znała ciężkiej pracy, jej los był znacznie lżejszy od innych kobiet we wsi. Była najpiękniejszą dziewczyną w Lipcach, dlatego miała wielu adoratorów. Część z nich odrzucała, ale nie stroniła od romansów, przez co stała się przedmiotem plotek.
Hanka żyła tradycyjnie - wyszła za mąż i miała dzieci, ale Jagnie nie spieszyło się do zamążpójścia, było jej dobrze z matką. W przeciwieństwie do Hanki, pochodziła z zamożnej rodziny, dlatego była naprawdę atrakcyjną partią. W sprawie małżeństwa zaufała swojej matce i zgodziła się wyjść za dużo starszego wdowca Macieja Borynę.
Jagnie daleko było jednak do oddanej żony i gospodyni. Nie chciała mieć dzieci, unikała pracy i romansowała z synem Macieja - Antkiem, wywołując skandal we wsi. Jagna była lekkomyślna, kierowała się uczuciami i namiętnościami, praca nie była dla niej najważniejszą wartością, nie czuła się częścią lipieckiej gromady. Jej zachowanie w końcu sprowadziło na nią nieszczęście - została upokorzona i wygnana ze wsi, aby przestała siać zgorszenie, uwodząc mężczyzn.
Hanka i Jagna były od siebie bardzo różne. Hanka była oddaną żoną i matką, podczas gdy Jagna myślała wyłącznie o sobie, nie potrafiła przyjąć odpowiedzialności wiążącej się z małżeństwem. Hanka dbała o męża i kochała go, nawet gdy ją ranił, zdradzał i poniżał, a Jagna nie dochowała Maciejowi wierności, romansując z Antkiem i ośmieszając całą rodzinę. Życie Jagny było wypełnione przyjemnościami i zabawą, podczas gdy Hanka ciężko pracowała i wiele wycierpiała. Żona Antka została jednak nagrodzona za swój wysiłek - była szanowana wsi, a Jagna została wypędzona i wykluczona z lokalnej społeczności.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.